Phải xác định được quyết tâm và trách nhiệm chính trị rất cao trong thực hiện chính sách dân tộc

Sáng nay (30/12), Ủy ban Dân tộc tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2025. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối tới 53 điểm cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Vùng đồng bào DTTS và MN có nhiều chuyển biến

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc có vai trò và vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và mục tiêu xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc của nhân dân ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh thời từng nhấn mạnh: "Chính sách dân tộc của chúng ta là nhằm thực hiện sự bình đẳng, giúp nhau giữa các dân tộc để cùng nhau tiến lên chủ nghĩa xã hội". Lời dạy của Bác luôn luôn là kim chỉ nam để thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước từ trước đến nay và là động lực mạnh mẽ của tiến trình phát triển đất nước, đặc biệt là phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và MN, bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau cùng phát triển.

Vui mừng nhận thấy vùng đồng bào DTTS và MN không ngừng có những chuyển biến tích cực về kinh tế-xã hội, văn hóa, giáo dục, y tế, quốc phòng-an ninh, đời sống đồng bào ngày càng được nâng lên..., Phó Thủ tướng Thường trực khẳng định: "Bức tranh chung vùng đồng bào DTTS và MN có nhiều chuyển biến, sáng sủa hẳn lên; bà con tin tưởng vào chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương sáng vươn lên trong làm ăn kinh tế từ tiềm năng, thế mạnh của địa phương; nhiều chủ trương, quyết sách đối với vùng được triển khai quyết liệt và mang lại hiệu quả thiết thực".

Những điểm sáng nổi bật có thể kể đến là, tăng trưởng kinh tế của vùng năm 2024 cao hơn bình quân chung của cả nước, ví dụ vùng Tây Bắc đạt khoảng 8%; Tây Nguyên đạt khoảng 7,5%; Tây Nam Bộ đạt khoảng hơn 7%... Trong điều kiện tự nhiên khó khăn, bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai, lũ lụt; điểm xuất phát thấp..., mức tăng trưởng như vậy là rất đáng mừng, tạo đà và nền tảng cho những bứt phá, phát triển tiếp theo trong thời gian tới và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước.

Trong phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và MN, ngày càng xuất hiệu nhiều mô hình phát triển tích cực, trong đó có hơn 340 mô hình hỗ trợ phát triển theo chuỗi; hơn 2.000 mô hình hỗ trợ phát triển cộng đồng; miền núi đang ngày càng trở nên hấp dẫn các nhà đầu tư, du khách, người dân địa phương có nguồn thu rất lớn từ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái.

Bên cạnh đó, các công trình thiết yếu vùng đồng bào DTTS và MN được hoàn thiện, hiện 99,3% đường giao thông đến cấp xã; 92% trường lớp học được kiên cố hóa; tỉ lệ người dân được tiếp cận và sử dụng nước sạch lớn; 99% số hộ dân tộc miền núi được sử dụng điện lưới quốc gia; giáo dục và đào tạo có bước tiến lớn; giá trị văn hóa truyền thống vùng đồng bào tiếp tục được phát huy; công tác giảm nghèo được triển khai đồng bộ, hiệu quả và đạt nhiều kết quả tích cực.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân tộc và miền núi cũng còn những tồn tại, hạn chế cần tập trung xử lý, giải quyết, trong đó nổi lên là điều kiện, cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật của vùng còn khó khăn, lạc hậu; tỉ lệ hộ nghèo còn lớn, cần có những giải pháp triệt để hơn trong thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững; chất lượng nguồn nhân lực còn kém và hạn chế; giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, tỉ lệ đạt được thấp; đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác dân tộc nhiều nơi còn yếu, nhất là về năng lực, trình độ tổ chức và triển khai thực hiện nhiệm vụ;…

Đề cập tới các nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu: "Chúng ta cần phải xác định quyết tâm và trách nhiệm chính trị rất cao. Đường lối, cơ chế, chính sách đối với vùng đồng bào DTTS và MN rất nhiều, nguồn lực đầu tư cũng rất lớn và nhiều mà chúng ta không làm gì được cho bà con là một sự thiếu sót. Tinh thần nhiệt tình, trách nhiệm của chúng ta phải cao hơn nữa, phải thấy được sự nghèo khổ, lạc hậu của đồng bào là nỗi đau của chúng ta".

Cần sự chung tay của các cấp, các ngành, địa phương

Trên tinh thần này, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị Ủy ban Dân tộc, các bộ, ngành chức năng, các địa phương tiếp tục bám sát và triển khai thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; các văn bản chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ; các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách lớn có liên quan đến công tác dân tộc. Năm 2025 phấn đấu phải làm xong được nhà cho người nghèo bằng mọi sự nỗ lực và cố gắng; đồng thời năm 2025 phải tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và MN giai đoạn I và chuẩn bị chu đáo cho giai đoạn II của Chương trình, dứt khoát không để nhiệm vụ nào giai đoạn I của Chương trình còn nợ đọng.

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương về tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy, thời gian tới, một phần chức năng nhiệm vụ của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và một phần chức năng nhiệm vụ của Bộ Nội vụ là mảng tôn giáo sẽ sáp nhập vào Ủy ban Dân tộc. Dự kiến sẽ thành lập Bộ Dân tộc-Tôn giáo, tích hợp chức năng nhiệm vụ về chính sách dân tộc và miền núi, chính sách tôn giáo và chính sách liên quan đến giảm nghèo.

Trên tinh thần bộ máy mới tinh gọn và hiệu quả hơn, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, bộ máy mới, bộ mới sau sắp xếp phải sẵn sàng đón nhận các nhiệm vụ mới. Việc này có điểm thuận nhưng có điểm vất vả hơn do khối lượng công việc nhiều hơn và cũng sẽ có những biến động nhất định trong quá trình sắp xếp.

Bộ mới chỉ đạo triển khai thực hiện 2 Chương trình mục tiêu quốc gia quan trọng, đó là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và MN và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; 2 chương trình này có rất nhiều hợp phần liên quan và liên kết hữu cơ với nhau vì mục tiêu chung đều là nâng cao đời sống người dân, bảo đảm các điều kiện sống, điều kiện sinh hoạt cho người dân.

Khi hình thành bộ mới, cần tổ chức Hội nghị tích hợp các nội dung chung của 2 chương trình này, trong đó phải xác định rõ yêu cầu về chuẩn bị cho nội hàm giai đoạn tới như thế nào của cả 2 chương trình, bảo đảm thực chất, hiệu quả, qua đó góp phần cải thiện và nâng cao đời sống đồng bào.

Một nhiệm vụ lớn nữa được Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu là phải đẩy nhanh hơn nữa tiến độ thi công các công trình hạ tầng và giải ngân đầu tư công các công trình trọng điểm vùng đồng bào DTTS và MN.

Tích cực, chủ động tham mưu xây dựng các chương trình, đề án, chính sách dân tộc; hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật về công tác dân tộc và chính sách dân tộc. Coi công tác dân tộc miền núi không chỉ là trách nhiệm của Ủy bản Dân tộc mà là trách nhiệm cần chung tay của các cấp, các ngành, địa phương trong hỗ trợ, chăm lo phát triển vùng vùng đồng bào DTTS và MN.

Cùng với việc triển khai thực hiện hiệu quả các cơ chế chính sách hiện có, cần tiếp tục nâng cao hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS trong xây dựng đời sống văn hóa mới, thực hiện nếp sống văn minh, tích cực tham các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội, cải thiện đời sống, thu nhập.

Cuối cùng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng mong muốn các cơ quan chức năng, các điạ phương tổng hợp, nhân rộng các mô hình hay, kinh nghiệm tốt đã được thực tế kiểm nghiệm, chứng minh trong phát triển kinh tế-xã hội đồng bào DTTS ra các địa phương, địa bàn khác của vùng để cùng học tập, ứng dụng, áp dụng và phát huy.