Vui Tết Xíp xí với đồng bào dân tộc Thái trắng Sơn La

Xíp xí - tiếng Thái nghĩa là ngày 14. Theo quan niệm của bà con dân tộc Thái, đây là ngày con cháu hướng về tổ tiên, là dịp người lớn dành sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt đến thế hệ trẻ. Vì vậy, ở nhiều nơi, đồng bào còn gọi Xíp xí là Tết trẻ con.

Vào ngày này, trẻ em được ông bà, cha mẹ may cho những bộ quần áo rực rỡ sắc màu để mặc đi chơi Tết. Ngoài ra, Tết còn có ý nghĩa như dịp "sơ kết" và ăn mừng cho thành quả lao động vất vả trong sáu tháng đầu của một năm. Trong ngày lễ, trẻ con không phải chăn trâu, làm việc nhà mà được vui chơi thoải mái.

Trước đây, Tết Xíp xí thường được tổ chức duy nhất trong 1 ngày 14/7 âm lịch. Ngày nay, Tết Xíp xí còn được tổ chức kết hợp với lễ gác cày bừa và tổng kết những ngày lao động sản xuất của bà con, trở thành dịp chung vui, gắn kết cộng đồng các dân tộc trên mảnh đất Phù Hoa. Khách lạ, khách quen khi đến các gia đình đều được chủ nhà đón tiếp nồng hậu, chu đáo, được thưởng thức những món ăn đặc trưng, được vui hội múa Xòe và hòa mình vào không gian văn hóa đặc sắc.

Năm nay, nghi lễ được thực hiện từ nhà truyền thống xã Quang Huy đến di tích lịch sử văn hóa Đình Chu. Phần rước lễ có sự tham gia của già làng, người có uy tín tại các bản và hơn 50 học sinh là con em đồng bào dân tộc Thái huyện Phù Yên, cùng đầy đủ mâm lễ, các sản vật của địa phương, Đây là năm đầu tiên huyện Phù Yên tái hiện hoạt động này trong dịp Tết Xíp xí.

Theo truyền thống, nghi thức cúng “Tết Xíp xí” có mâm cỗ đầy đủ, các sản vật đặc trưng như vải thổ cẩm, khăn, gối… Và 2 món ăn không thể thiếu là thịt vịt và bánh ít. Bánh ít, hay còn gọi là bánh cặp tượng trưng cho đôi lứa hạnh phúc… Xíp xí cúng thịt vịt là muốn con vịt ăn hết sâu bọ hại lúa, mang điều không may mắn trôi theo dòng sông nước.

Tết Xíp xí năm nay ý nghĩa và đặc biệt hơn, khi Phù Yên tổ chức Lễ đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Tết Xíp xí” của người Thái Trắng huyện Phù Yên.

Đây là niềm vinh dự, tự hào lớn đối với cộng đồng người Thái Trắng Phù Yên nói riêng và đồng bào Thái Trắng Sơn La nói chung. Là động lực để cấp ủy, chính quyền và nhân dân cùng chung tay quảng bá, giới thiệu Nghi lễ “Tết Xíp xí” tới du khách thập phương.

Ông Đặng Quang Hưng, Chủ tịch UBND huyện Phù Yên cho biết: Thời gian tới, Phù Yên sẽ tiếp tục bảo tồn, phát triển nét văn hóa độc đáo này. Đây sẽ là thế mạnh để địa phương phát triển du lịch, phát triển kinh tế xã hội, phấn đấu đưa Phù Yên trở thành huyện khá trong các huyện của tỉnh.