Làng Rêu đã thoát “bóng ma” của bệnh lạ

 Những ngày đau thương…

Từ trung tâm huyện Ba Tơ, chúng tôi vượt hơn 60 km đường theo Quốc lộ 24, sau đó rẽ vào Tỉnh lộ 624 để về thôn Làng Rêu, xã Ba Điền. Con đường từ trung tâm xã Ba Điền về thôn rộng 6 m được đầu tư khang trang, làng Rêu bình yên thấp thoáng sau những rặng cau. Thoáng qua không ai có thể nghĩ rằng, nơi đây đã từng bị cô lập bởi căn “bệnh lạ”, chỉ có các thầy thuốc cùng chính quyền địa phương và người nhà bệnh nhân lui tới.

Rút thanh gióng chuồng trâu, lùa xong những con trâu cuối cùng vào đàn, ông Pham Văn Đáy ngẩn người khi nhắc đến “căn bệnh lạ” bởi 2 đứa con của ông đã mất vì nó. Ký ức đau thương chục năm trước ùa về. Ngày ấy, đang yên đang lành 2 đứa con gái lớn là Phạm Thị Diên và Phạm Thị Dút trong gia đình không hiểu sao tự dưng mắc bệnh. Tay chân cứ u sần lên, lở loét. Thời gian qua cũng đã lâu, đau thương cũng mờ dần nhưng mỗi lần nhớ đến, ông Đáy lại đau nhói.

Làng Rêu bình yên thấp thoáng sau những rặng cau

“Đang khỏe mạnh sáng chiều đi làm đồng, làm nương, vậy mà vài hôm sau, cả 3 đứa con đều bị bệnh. Hai đứa mất rồi, chừ còn mỗi đứa út. Hồi đó ở đây hay ăn gạo mốc, không biết là bệnh có phải do nó hay không.…”, ông Đáy xót xa.

Không dừng ở 1-2 người , mà số người chết cứ tăng dần lên trong nỗi đau tột cùng, bế tắc của người làng. Nhiều gia đình đã lập bàn thờ, cúng Giàng, cúng thần núi, nhưng bệnh chẳng hề dừng lại. Không khí bao phủ khắp nơi là những ám ảnh về bệnh tật, chết chóc khiến nhiều người bỏ làng, nhiều đứa trẻ bỏ học, nhiều cánh đồng bỏ cầy cấy. Những người còn lại ở làng chỉ biết vét những đồng tiền cuối cùng, con gà cuối cùng, chai rượu cuối cùng làm cái lễ cúng con “ma bệnh”, hy vọng sẽ đuổi được con “ma” đó đi. Nhưng đồ cúng bao nhiêu vẫn không xuể. Người làng vẫn bệnh. Hàng chục đoàn công tác của các bộ ngành đã về. Người làng bớt lo lắng hơn nhưng vẫn sợ.

Không còn sợ bệnh lạ, người làng nay lại chuyên tâm làm ăn, đồng ruộng nương rẫy đã xanh lại.

Từ năm 2011 - 2014, toàn xã Ba Điền có 264 người mắc bệnh, trong đó có 24 người tử vong, rải đều ở 4 thôn Hy Long, Gò Nghênh, Làng Tương và Làng Rêu, trong đó nặng nhất là thôn Làng Rêu. Sau khi căn bệnh lây lan nhanh, đã có hàng chục đoàn chuyên gia y tế, đầu ngành tỉnh, Bộ Y tế và WHO (Tổ chức Y tế thế giới) về khảo sát thực địa, thu thập thông tin, lấy mẫu nước, đất, thực phẩm, máu, tóc của bệnh nhân... để tìm nguyên nhân gây bệnh.

Rồi con “ma bệnh” cứ từ từ biến mất. Người làng không còn ai chết vì “bệnh lạ” nữa. Người làng đã hiểu ra, hóa ra chẳng có “con ma” nào làm bệnh cả. Chỉ vì đời sống người dân kham khổ quá, y tế chưa được quan tâm, thói quen sinh hoạt lạc hậu gây nên bệnh tật.

Cuộc sống bình yên

Câu chuyện buồn ở Làng Rêu ngày nào đã dần đi vào quá khứ. Con đường vào làng được bê tông hóa cho xe máy chạy rầm rập . chạy qua cầu, chạy ra xã ra huyện trong ngày. Hàng hóa được mua bán, trao đổi thuận tiện hơn, thông tin dưới xuôi cũng ngày càng nhanh chóng. Những ngôi nhà xây khang trang chẳng khác gì dưới xuôi vây lấy thung lũng dưới chân núi Gò Khế.

Bà Phạm Thị Liên: “Bệnh hết từ lâu rồi, giờ ai cũng lo làm ăn"

Bà Phạm Thị Liên vừa rải nắm thóc cho đàn gà, vừa cười móm mém: “Bệnh hết từ lâu rồi, giờ ai cũng lo làm ăn, trồng keo, lên rẫy, rồi phải ăn ở sạch sẽ phòng bệnh. Tui già rồi, không làm được gì nhiều thì cũng ráng nuôi vài con trâu với chục con gà”.

Không còn sợ bệnh lạ, người làng nay lại chuyên tâm làm ăn, đồng ruộng nương rẫy đã xanh lại, lũ trẻ ê a, vui đùa khắp nơi. Nhiều người trong làng còn dành dụm xây được những căn nhà kiên cố như ông Đáy, ông Lếch, ông Lất - những con người mang nặng nỗi đau do mất người thân. 

Bệnh lạ không còn, trẻ em trong làng được vui vẻ đến trường

Cuộc sống khá dần, người làng bây giờ ai cũng biết mua thức ăn có chất dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe. Tình trạng để thức ăn un khói, dự trữ trên giàn bếp, hay để lúa trong chòi gây nên ẩm mốc không còn nữa. Người dân đựng lúa trong phi, đựng thức ăn trong tủ lạnh, rồi uống nước đã đun sôi. Mỗi khi đau ốm, đồng bào đều đến Trạm Y tế xã để khám, chữa bệnh.

Trưởng thôn Phạm Văn Đố cười hiền lành: “Bệnh lạ” giờ không còn nữa, thôn mình yên tâm rồi. Giờ có bệnh gì là có bác sỹ khám rồi, không cúng ma nữa. Trải qua nguy nan người làng đã hiểu hơn giá trị của cuộc sống bình yên" 

Chiều muộn dần, trên con đường làng được thảm bê tông sạch sẽ, từng tốp học sinh đi học về, tiếng cười, tiếng đùa vang cả góc núi. Thoang thoảng trong không gian mùi cơm vừa chín tới bay ra từ chái bếp. Ngày sắp hết, ánh điện sáng choang từ những ngôi nhà lan ra mãi tận đường như muốn đẩy lùi bóng đêm!