Sơn La: Vận động bà con không đốt rơm rạ bảo vệ môi trường

Xã Huy Hạ có 9 bản, hơn 1.300 hộ dân, với 3 dân tộc Mường, Thái, Kinh cùng sinh sống. Những năm gần đây, sau mỗi vụ thu hoạch lúa, người dân trên địa bàn xã Huy Hạ lại vận chuyển lúa lên lề đường quốc lộ 37 và tỉnh lộ 114 để tuốt thóc, đốt rơm rạ tại ruộng. Việc tuốt thóc và đốt rơm dạ không chỉ gây hiện tượng mù khói, hạn chế tầm nhìn của các phương tiện tham gia giao thông mà còn gây ô nhiễm môi trường không khí, tác động tiêu cực đến sức khỏe con người.

Trước thực trạng trên, ngày 11/10/2021, UBND xã Huy Hạ đã ban hành Công văn số 83 về việc cấm đốt rơm rạ, hạn chế tuốt lúa trên trục đường quốc lộ 37 và tỉnh lộ 114. Qua triển khai, bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực.

Người dân xã Huy Hạ thu hoạch lúa mùa

Nếu như mọi năm, rơm rạ sau thu hoạch đều đốt đi do không có nhu cầu sử dụng thì năm nay, bà Đinh Thị Chiện, bản Nà Lò 2, xã Huy Hạ đã phơi phóng, thu gom lại toàn bộ số rơm dạ. Bà Đinh Thị Chiện chia sẻ: Năm nay, gia đình tôi thu hoạch được hơn 1.300m² ruộng lúa. Do được trưởng bản tuyên truyền rằng không được đốt rơm rạ gây ô nhiễm môi trường, nên một phần tôi đem phơi khô để làm thức ăn cho gia súc, một phần để lại ruộng giữ ấm cho cây trồng vụ đông.

Còn gia đình anh Đinh Văn Thánh ở Bản Trò 1, xã Huy Hạ hiện đang chăn nuôi khoảng 40 con trâu bò. Đàn gia súc của gia đình anh cần một lượng lớn thức ăn thô, nhất là trong mùa đông. Để tiết kiệm chi phí chăn nuôi, ngoài thu gom lại số rơm của gia đình, anh còn đi thu gom rơm rạ của các gia đình khác trong bản. Số rơm thu gom về anh rắc 1 lớp rơm, 1 lớp muối lên để bảo quản trong nhà, giúp rơm dạ đảm bảo chất lượng, không bị hư hỏng khi bảo quản dài ngày.

Huyện Phù Yên là địa phương có diện tích lúa lớn của tỉnh Sơn La với hơn 2.200ha. Khi vào vụ mùa thu hoạch lúa, nhiều người dân trên địa bàn huyện đốt rơm rạ ngay trên đồng ruộng đã gây ô nhiễm môi trường. Nguyên nhân chính là do các cấp chính quyền địa phương chưa thực sự kiên quyết trong chỉ đạo, hướng dẫn nông dân thực hiện các giải pháp hạn chế đốt rơm rạ sau thu hoạch; ý thức chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của một bộ phận nhân dân chưa cao…

Rơm rạ sau thu hoạch đã được tận dụng làm thức ăn gia súc

Vụ mùa năm 2021, xã Huy Hạ gieo cấy hơn 173 ha lúa, do vậy số phụ phẩm từ lúa sau thu hoạch khá lớn. Những năm trước đây, do một số hộ gia đình không có nhu cầu sử dụng rơm rạ để đun nấu, làm thức ăn chăn nuôi nên tình trạng đốt rơm sau thu hoạch diễn ra khá phổ biến.

Ông Đinh Văn Ngân, Phó chủ tịch UBND xã Huy Hạ thông tin: Để chấm dứt tình trạng đốt rơm rạ gây ô nhiễm môi trường, chính quyền xã đã kiên quyết chỉ đạo 9 bản, và lực lượng công an viên đẩy mạnh tuyên truyền nhân dân không mang thóc lên trục quốc lộ, tỉnh lộ để tuốt lúa, tận dụng rơm để làm thức ăn cho gia súc trong mùa đông. Qua công tác kiểm tra giám sát, tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch lúa đã giảm hẳn. Cùng với đó, ngay khi phát hiện có tình trạng đốt rơm rạ, lực lượng chức năng xã đã nhanh chóng có mặt để nhắc nhở, xử lý kịp thời.

Xã Huy Hạ cũng chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tăng cường hướng dẫn tuyên truyền cho bà con thực hiện các biện pháp kỹ thuật xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm sinh học ngay trên đồng ruộng, nhằm hạn chế đốt rơm rạ, bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh vận động nhân dân áp dụng cơ giới hóa trong thu gom vận chuyển rơm rạ và làm đất bằng máy cày lớn để phay, cày lật đất vùi hết rơm rạ vào trong đất, không để rơm rạ trôi nổi ảnh hưởng đến sản xuất và môi trường.

Năm nay, với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương, tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch trên địa bàn xã Huy Hạ đã giảm mạnh

Với những kết quả bước đầu đã đạt được, thời gian tới, xã Huy Hạ đang tiếp tục tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân dân về tác hại do đốt rơm rạ, phụ phẩm cây trồng, chất thải rắn sinh hoạt và phơi thóc, rơm rạ trên đường giao thông. Khuyến khích người dân áp dụng các biện pháp xử lý rơm thân thiện với môi trường như: Xử lý rơm rạ thành phân bón hữu cơ, ứng dụng chế phẩm sinh học để phân hủy rơm rạ và các phụ phẩm cây trồng ngay tại ruộng, chế biến làm thức ăn cho gia súc, sản xuất nấm và làm phân bón hữu cơ cho một số loại cây trồng phù hợp. Qua đó, tận dụng tối đa phụ phẩm từ cây lúa cho người nông dân, hạn chế thấp nhất nguy cơ ô nhiễm môi trường.

UBND huyện Phù Yên đã giao các phòng ban chuyên môn, các xã thị trấn kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp phơi thóc, đốt rơm rạ trên đường gây cản trở, làm mất an toàn giao thông. Tuyên truyền, phòng chống các tác hại đến môi trường do việc đốt rơm rạ gây ra; vận động người dân không đốt rơm rạ sau thu hoạch. Tuyên truyền, tập huấn quy trình thu gom, xử lý, sử dụng phụ phẩm cây trồng. Hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm sinh học ngay trên đồng ruộng nhằm bảo vệ môi trường.