Xử lý rác thải sinh hoạt vùng cao ở miền Trung - Bài 1: Nhiều "điểm đen" ô nhiễm

Đình Tiệp – Thu Thuỷ - Đức Cảnh | 07/08/2022, 22:39

(TN&MT) - Miền Trung với các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh…đất rộng, người đông. Các tỉnh này cũng bao gồm nhiều huyện miền núi cao, thuộc diện nghèo của cả nước. Cùng với sự phát triển chung về kinh tế - xã hội thì việc phát sinh nguồn rác thải sinh hoạt ngày càng có số lượng lớn, nhất là các loại rác thải khó phân huỷ.

Tuy nhiên, hiện nay việc xử lý loại rác thải này đối với các huyện vùng cao đang là một bài toán khó. Vì thế, các ngành chức năng cần nhanh chóng tìm ra giải pháp bền vững, lâu dài để bà con vùng cao có môi trường sống xanh – sạch – đẹp trong tương lai gần.

Tại các huyện vùng cao tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh từ nhiều năm qua đang xuất hiện nhiều "điểm đen" ô nhiễm rác thải sinh hoạt. Những khu vực tập kết rác thải tự phát không được xử lý đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của bà con vùng cao.

Báo động ô nhiễm

Tình trạng ô nhiễm môi trường từ rác thải sinh hoạt ở nông thôn thuộc các huyện miền núi tại Thanh Hóa đang ở mức báo động do điều kiện cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn, thiếu thốn và chịu ảnh hưởng rất lớn của tập quán, thói quen lạc hậu đã tác động xấu tới môi trường sống ở vùng nông thôn niền núi.

Hiện nay, rác thải tồn đọng lâu ngày và xử lý bằng biện pháp chôn lấp, đó là nguyên nhân khiến bãi rác ở xã Cẩm Vân, huyện Cẩm Thủy luôn trong tình trạng “bội thực”, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt của người dân xung quanh.

anh-1-bai-1.jpg

Rác thải tập vứt bừa bãi bên đường tàu qua xã Gia Phố, huyện Hương Khê

Khu vực tập kết các loại rác thải sinh hoạt, rác thải xây dựng, xác chết động vật được chất cao thành đống, nằm lộ thiên bốc mùi hôi thối nồng nặc, ruồi muỗi bu đen khắp nơi. Bên cạnh đó là hàng chục hố chứa nước rỉ rác có màu đen kịt, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm…tất cả tạo nên cảnh tượng vô cùng phản cảm, nhếch nhác. Bãi chôn lấp rác thải tại xã Cẩm Vân được quy hoạch từ năm 2007, là nơi tập trung rác thải của 8/9 thôn. Qua nhiều năm sử dụng, nay diện tích bãi rác không còn, cộng với việc rác thải chỉ xử lý bằng hình thức chôn lấp…từ đó lượng rác thải ngày một nhiều và gây ô nhiễm môi trường

Tại huyện Hoằng Hóa, nhiều điểm tập kết rác thải và bãi rác tại một số xã cũng đang gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường như điểm tập kết rác tại khu vực Sã Trúc, xã Hoằng Đạo, Hoằng Thanh, Hoằng Lộc, Hoằng Đức. Rác thải tràn lan, chất đống, bốc mùi hôi thối và nước rỉ rác vẫn đang chảy ra môi trường.

Ô nhiễm môi trường bởi bãi rác khổng lồ án ngữ trên đỉnh đồi tại xã Xuân Phú, huyện Thọ Xuân và bãi rác ở xã Xuân Cẩm, huyện Thường Xuân đang trở thành nỗi ám ảnh trong từng bữa ăn giấc ngủ đối với người dân nơi đây. Rác đổ lộ thiên, không được xử lý, ruồi nhặng bâu kín, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Qua quan sát cho thấy, khu vực được xây dựng để đổ và xử lý rác thải thì để không, còn phía đỉnh đồi rác thải được đổ tràn lan, chất thành đống cao như núi, nhiều loại rác thải y tế được vứt vô tội vạ tiềm ẩn lây lan các loại dịch bệnh.

Năm 2015, UBND huyện Kỳ Sơn (tỉnh Nghệ An) đã quy hoạch và xây dựng một khu xử lý rác của thị trấn Mường Xén. Khu này được đặt tại bản Noọng Dẻ, xã Nậm Cắn. Gọi là “khu xử lý” chứ thực ra bãi rác này mới chỉ đào hố, xây sơ sài rồi đưa vào sử dụng. Vì thế, tuy mới đi vào hoạt động được vài năm nay nhưng bãi rác thải nói trên đã bộc lộ nhiều bất cập khiến cho người dân không khỏi bất an, lo lắng.

Đầu tiên phải kể đến là tình trạng ô nhiễm mà bãi rác thải gây ra đối với hơn 130 hộ dân với gần 600 nhân khẩu ở bản Noọng Dẻ. Do khu vực tập kết bãi rác chỉ cách trung tâm của bản này theo đường chim bay chưa đầy 1km nên mùi hôi thối phát ra từ quá trình phân hủy rác theo hướng gió bao trùm khu dân cư. Đặc biệt, bãi rác này xử lý rác bằng hình thức gom đốt, vì thế khói đốt rác ảnh hưởng lớn đến môi trường xung quanh.

anh-2-bai-1.jpg

Bãi rác tại Khối 1, thị trấn Quỳ Hợp, huyện Quỳ Hợp đốt thủ công gây ô nhiễm môi trường

Cũng theo phản ánh thì ở bản Noọng Dẻ ngoài hàng trăm hộ dân thì ở đây còn là điểm dừng chân của 3 điểm trường học với hàng trăm học sinh. Hàng ngày các em học sinh vẫn đang phải sống chung với ô nhiễm từ mùi hôi thối của rác thải phân hủy lẫn mùi khói khét lẹt từ khói đốt rác.

Chưa hết, việc bãi rác thải được quy hoạch sát QL7, lại nằm ở vị trí đồi núi cao và nằm trên thượng nguồn của sông suối nên khi trời mưa nước rỉ trong quá trình phân hủy rác theo nước mưa cứ thế ào ào chảy xuống phía các hẻm núi để hòa vào dòng sông Nậm Mộ xuôi xuống phía dưới. Vì thế, nước sông suối ở phía dưới bãi rác này “đón nhận” một lượng lớn nước rỉ rác khiến cho chất lượng nguồn nước bị ảnh hưởng, ô nhiễm.

“Khủng hoảng” với ô nhiễm từ rác thải sinh hoạt

Tại khối 1 thị trấn Quỳ Hợp (tỉnh Nghệ An), bãi rác tập trung trên địa bàn hiện cũng đang bị quá tải, không được xử lý khiến môi trường ô nhiễm. Từ nhiều năm qua, những đám cháy âm ỉ trong bãi ngày này qua ngày khác, khói độc hại bao trùm khu vực, mùi hôi thối nồng nặc cả ngày lẫn đêm, ruồi nhặng bám đầy nhà khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Mục sở thị bãi rác thị trấn Quỳ Hợp rộng hàng nghìn mét vuông, các loại rác thải chất thành đống cao, mùi hôi thối nồng nặc; khói từ những đám cháy âm ỉ làm không khí cả khu vực trở nên ngột ngạt. Vào tháng 4/2021, bãi rác này đã bùng cháy khiến chính quyền và nhân dân phải hết sức vất vả dập lửa.

Tại Hà Tĩnh, số liệu thống kê của Sở TN&MT trong năm 2021, cho thấy lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh 716 tấn/ngày, riêng vùng nông thôn chiếm 72,2% (516 tấn/ngày). Trong đó, rác thải được thu gom, vận chuyển để xử lý ở vùng nông thôn mới đạt 65,9%, còn đô thị đạt trên 82%.

Từ những con số biết nói, cho thấy một lượng lớn rác thải ở vùng nông thôn, vùng núi Hà Tĩnh đang trở thành bài toán bức thiết cần lời giải. Thực tế những năm qua, câu chuyện giải quyết “điểm đen” ô nhiễm môi trường, nhất là vấn đề rác thải ở miền núi đã khiến cơ quan chức năng đau đầu, dư luận bức xúc.

Phải kể đến tình trạng rác thải rắn sinh hoạt tập kết bừa bãi trong khu dân cư và trên các tuyến đường trục chính ở huyện miền núi Hương Khê được xem “điểm đen” về ô nhiễm môi trường, tình trạng kéo dài gần mười năm nay. Nguyên nhân trên địa bàn huyện chưa có khu xử lý chất thải rắn theo tiêu chuẩn, quy định, bãi rác tự phát đã quá tải, không thể tiếp tục sử dụng.

anh-3-bai-1.jpg
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức đến người dân về công tác bảo vệ môi trường

Theo tính toán của ngành chức năng, lượng rác thải trung bình năm, giai đoạn 2019 - 2033 tính riêng đơn vị thị trấn và 8 xã phụ cận (Gia Phố, Phú Phong, Hương Xuân, Hương Vĩnh, Phú Gia, Hương Long, Hương Bình, Hương Thủy) của huyện miền núi Hương Khê khoảng 20,6 tấn/ngày. Sau nhiều năm “khủng hoảng” với ô nhiễm từ rác thải sinh hoạt, có thời điểm người dân treo rác lên tàu hỏa ra Bắc vào Nam thì đến nay người dân Hương Khê đã có thể đặt kỳ vọng vào Dự án nhà máy rác thải rắn bằng công nghệ lò đốt, công trình đang được triển khai thi công trên địa bàn.

Ông Nguyễn Xuân Quyền, Trưởng Phòng TN&MT huyện Hương Khê cho biết: “UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chấp thuận kết quả đánh giá tác động môi trường để triển khai xây dựng nhà máy xử lý rác thải trên địa bàn. Hy vọng, với sự vào cuộc chặt chẽ của các cơ quan chức năng, đảm bảo các điều kiện về môi trường thì dự án sớm được hoàn thành, đi vào hoạt động ”.

Bài 2: Những mô hình xử lý rác tạm thời

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật
Ủy ban Dân tộc tuyên dương 143 học sinh, sinh viên, thanh niên DTTS xuất sắc năm 2023
(TN&MT) - Tối 26/12/2023, tại Hà Nội, Uỷ Ban Dân tộc chủ trì, phối hợp cùng Bộ GD&ĐT, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tổ chức Lễ Tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số xuất sắc, tiêu biểu lần thứ 10 năm 2023.
Đừng bỏ lỡ
  • Dạy tiếng dân tộc, giữ gìn văn hóa bản địa
    Việc dạy tiếng dân tộc trong trường tiểu học mang lại hiệu quả giáo dục to lớn đồng thời góp phần giữ gìn và phát huy giá trị ngôn ngữ, văn hóa các dân tộc thiểu số. Nhiều tỉnh đã tích cực triển khai tại hệ thống trường phổ thông.
  • Hiến đất làm trường gieo mầm tương lai
    (TN&MT) - Thấm thía những thiệt thòi và nhọc nhằn của con em mình khi không biết chữ, nhiều hộ dân tại thôn Bản Sài, xã Liên Minh, thị xã Sa Pa (Lào Cai) đã tình nguyện hiến gần 12.000 m2 đất để xây dựng trường học. Những tấm lòng thơm thảo ấy đã đang thầm lặng gieo những “mầm xanh” cho tương lai.
  • Những bữa cơm tiếp sức cho trẻ vùng cao tới trường
    (TN&MT) - Trong thời gian qua, tỉnh Yên Bái đã có nhiều chính sách nhân văn hỗ trợ các em học sinh, đặc biệt là hỗ trợ bữa ăn cho các em học sinh bán trú tại các trường vùng cao của hai huyện Trạm Tấu và Mù Cang Chải để các em có điều kiện đến trường học tập.
  • Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Đổi mới chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số
    Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Vụ trưởng Vụ Đất đai (TN&MT) cho biết, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 đã có những quy định cụ thể nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.
  • Nhọc nhằn “cõng” chữ lên non
    (TN&MT) - Đường lên bản Sân Bay mùa này rất khó đi. Đất đá lởm chởm vì những con dốc đang được hạ độ cao và những khúc cua tay áo được nắn thẳng. Xe chúng tôi đang vượt dốc lao lên bỗng khựng lại vì phía trước mặt, một chiếc xe tải chở vật liệu rú ga khiến bột đất đỏ au tung lên mịt mù. Đó là con đường duy nhất đến ngôi trường thầy Lù Văn Thủy đã gắn bó, suốt 20 năm nhọc nhằn “cõng” con chữ lên non.
  • Chuyển biến chất lượng giáo dục ở vùng dân tộc thiểu số
    (TN&MT) - Huyện Mường Nhé (Điện Biên) có 94% học sinh là người dân tộc thiểu số. Chất lượng giáo dục đang dần được nâng lên nhờ sự chung tay góp sức của cả hệ thống chính trị địa phương, sự tận tụy của các thầy cô và nỗ lực của chính các em.
  • Bài học đồng lòng - từ khóa của thành công
    Cách trung tâm huyện 23,5km, Chiềng Khoa như khối cơ bắp cuộn lên trên cánh tay của Vân Hồ. Nơi đây, ba năm về trước, xã Chiềng Khoa được công nhận xã Nông thôn mới đầu tiên. Đi tìm “điểm sáng” Chiềng Khoa, chúng tôi được nghe rất nhiều về hai chữ “đồng lòng”.
  • Tuyên truyền bảo vệ môi trường, phát triển bền vững: Nói để đồng bào dễ hiểu, dễ làm, dễ nhân rộng
    (TN&MT) - Chiều 3/11, tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, Báo TN&MT phối hợp với Sở TN&MT tỉnh Sơn La và UBND huyện Vân Hồ tổ chức Tọa đàm tuyên truyền bảo vệ môi trường, phát triển bền vững vùng Đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Vân Hồ, Sơn La với chủ đề: “Nói thế nào để đồng bào dễ hiểu, dễ làm, dễ nhân rộng”.
  • Đánh thức tiềm năng Vân Hồ: Ngày mới trên xứ sở sương mù
    (TN&MT) - Hai chúng tôi - người từ thành phố Sơn La xuống, người từ Hà Nội lên, hẹn gặp nhau ở Vân Hồ. Vân Hồ hôm nay trở gió, mây tụ về dày hơn trên đỉnh Pha Luông. Người lái xe bản địa chợt xa xăm: “Cũng vẫn là mây ấy mà nay, trông mây lòng không còn buồn nữa, Vân Hồ đã khoác lên mình màu mây mới”.
  • Nghề làm hương cổ truyền ở Phia Thắp
    (TN&MT) - Thôn Phia Thắp của xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, Cao Bằng nép dưới chân núi Phà Hùng (núi lớn) và được bao quanh bởi những cánh đồng ngô, chuối.
  • [Infographic] - Chương trình bố trí dân cư các vùng khó khăn
    (TN&MT) - Từ năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định triển khai Chương trình bố trí dân cư tại các vùng: Thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng (Theo Quyết định số 590/QĐ-TTg). Chương trình nhằm ổn định và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai, di cư tự do; giải quyết việc làm, tăng thu nhập, hỗ trợ người dân tiếp cận bình đẳng các dịch vụ xã hội cơ bản, góp phần giảm nghèo, bảo vệ môi trường và củng cố quốc phòng, an ninh.
  • Thêm chính sách an cư cho đồng bào vùng thiên tai
    (TN&MT) - Thực hiện Chương trình Bố trí dân cư các vùng: Thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030” (Chương trình 590), Hội đồng nhân dân tại nhiều địa phương như An Giang, Cà Mau, Quảng Trị, Kon Tum đã ra Nghị quyết thực hiện.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO