Xây dựng nền tảng kinh tế vững chắc từ hệ thống liên minh HTX

Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Trung ương có ông Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; ông Hầu A Lềnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam; ông Võ Thành Thống, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Ủy viên Ban Chỉ đạo đổi mới phát triển kinh tế thị trường, Hợp tác xã; đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành liên quan cùng đại biểu các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, Viện nghiên cứu… tham dự tại 63 điểm cầu trên cả nước.

Toàn cảnh Hội nghị trực tuyến tại điểm cầu Trung ương

Nhiều bước tiến nổi bật

Theo Báo cáo Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong lĩnh vực phi nông nghiệp; kinh tế hợp tác, HTX lĩnh vực phi nông nghiệp phát triển cả về số lượng, chất lượng, quy mô và hiệu quả hoạt động, vượt qua những yếu kém kéo dài trước đây.

Các loại hình HTX lĩnh vực phi nông nghiệp có nhiều bước tiến nổi bật, trong đó lĩnh vực vận tải và thương mại, dịch vụ tăng mạnh, tổ chức sản xuất, kinh doanh chủ yếu tập trung, đa dạng ngành nghề, quản trị linh hoạt và từng bước hiện đại. Số lượng HTX, Liên hiệp HTX quy mô vừa và lớn, tham gia xuất khẩu hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, sản phẩm OCOP ngày càng tăng, thích ứng an toàn, linh hoạt với điều kiện dịch Covid-19, mang lại hiệu quả thiết thực cho thành viên, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị cơ sở, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc,…

Đến cuối năm 2021, cả nước có 9.316 HTX, 16 Liên hiệp HTX, 44.226 THT, thu hút gần 3 triệu thành viên, vốn điều lệ, giá trị tổng tài sản, doanh thu, tiền lãi đều tăng từ 5,9 - 15 lần so với năm 2002. Tỷ lệ HTX hoạt động có hiệu quả đạt 55% - 80% và có sự khác biệt về tính đa dạng, cơ chế hoạt động với HTX nông nghiệp.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Cường cho biết, từ khi Luật HTX năm 2012 được ban hành, quy định về thủ tục hành chính từng bước được hoàn thiện. Công tác tổ chức và hướng dẫn đăng ký được cơ quan đăng ký HTX cấp tỉnh, huyện thực hiện đúng theo quy định của Luật; quy trình, thủ tục đăng ký HTX được niêm yết công khai. Cùng với đó, các HTX từng bước nâng cao chất lượng thành viên, thu hút số lượng lớn các hộ cá thể, cá nhân tham gia thành viên HTX…

Tại Hội nghị, đại diện các Bộ, ban, ngành và các địa phương đã tham gia nhiều ý kiến tham luận nhằm phân tích, bổ sung và làm rõ hơn những kết quả trong thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW cũng như các kết quả tổ chức thi hành Luật HTX năm 2012, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm trong phát triển kinh tế HTX, từ đó đề ra những giải pháp hiệu quả để phát triển kinh tế HTX trong thời gian tới.

Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh: ubdt.gov.vn

Phát huy mọi nguồn lực đầu tư cho vùng đồng bào DTTS

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, vùng đồng bào DTTS với dân số chiếm 14,7% dân số của cả nước nhưng diện tích chiếm ¾ diện tích của cả nước nằm trên địa bàn 51 tỉnh, thành phố, chủ yếu 87% dân số sống ở vùng nông thôn. Nếu có được những mô hình HTX phát triển theo mô hình HTX kiểu mới sẽ tạo điều kiện quan trọng góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh đề nghị, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi tiếp tục quán triệt tổ chức tốt các quan điểm, nhiệm vụ được nêu trong Nghị quyết Trung ương 5, khóa IX; các Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, đưa kinh tế tập thể thực sự là thành phần kinh tế quan trọng góp phần cùng với kinh tế Nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị ở cơ sở, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung và vùng đồng bào DTTS và miền núi nói riêng.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh kiến nghị, cần kịp thời rà soát, xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn để tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Luật HTX năm 2012; tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về thành phần kinh tế tập thể để hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, HTX tại vùng đồng bào DTTS và miền núi; đề nghị các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương tiếp tục tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các chính sách ưu đãi về đất đai, về thuế, về tiếp cận quỹ hỗ trợ phát triển HTX, các nguồn vay, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho Ban lãnh đạo các HTX ứng dụng vào phát triển khoa học và công nghệ, cung cấp thông tin, kết nối thị trường trong và ngoài nước.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: ubdt.gov.vn

Đặc biệt, cần quan tâm phát triển đồng bộ hạ tầng, tăng cường kết nối thị trường, lưu thông hàng hóa, phát triển mạnh hạ tầng số, xây dựng và phát triển đồng bộ hạ tầng dữ liệu quốc gia về HTX, kết nối đồng bộ thống nhất về phát triển kinh tế số, chuyển đổi số trong đó nguồn lực Nhà nước có ý nghĩa quyết định; tăng cường hợp tác quốc tế, đa dạng hóa nguồn lực xã hội hóa, huy động, thu hút, phát huy mọi nguồn lực để đầu tư hạ tầng cho vùng đồng bào DTTS; nâng cao hiệu quả, mở rộng vốn, ưu đãi đối với HTX, gia đình, cá nhân; gắn sản xuất với chế biến, kết nối thị trường tạo gia tăng giá trị nhằm phát huy tiềm năng lợi thế của từng địa phương, từng vùng miền, từng đồng bào DTTS.

Xây dựng kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể, HTX

Chủ tịch Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, qua thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, Luật HTX, Kết luận 56, Kết luận 70 của Bộ Chính trị, phát huy vai trò là một thành viên của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, hệ thống Liên minh HTX ngày càng thể hiện rõ hơn vai trò kết nối, hướng dẫn, đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của HTX và các thành viên, làm cầu nối để đề xuất với Đảng, Nhà nước về chủ trương, chính sách, khuôn khổ pháp lý để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể và HTX.

Theo đó, Chủ tịch Đỗ Văn Chiến khẳng định, mục đích của Hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX và 10 năm thực hiện Luật HTX năm 2012 nhằm khẳng định kết quả đúng đắn đã đạt được, đồng thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế, bất cập, nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm để có tài liệu, thông tin xác đáng, thuyết phục để kiến nghị với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, ban hành các văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo tốt hơn kinh tế tập thể, HTX. Đồng thời, đây cũng là cơ hội tổng kết các căn cứ lý luận và thực tiễn để kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung Luật HTX năm 2012.

Đồng thời, cần xác định rõ vai trò quan trọng của kinh tế tập thể, Luật HTX như Nghị quyết Trung ương 5 đã xác định là kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển kinh tế tập thể, HTX là xu thế chung của nền sản xuất hàng hóa, là đòi hỏi khách quan trong thực tiễn của đời sống xã hội.

Chủ tịch Đỗ Văn Chiến bày tỏ, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự quản lý hiệu quả của Nhà nước, vai trò nòng cốt của hệ thống liên minh HTX, khu vực kinh tế tập thể và HTX sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.