Tông Cọ trong tiếng Thái có nghĩa là vùng đất bằng phẳng, trù phú có nhiều đồng ruộng bị che khuất giữa những dãy núi cao. Nằm cách trung tâm huyện gần 20km, xã có 12 bản, 99% người dân là đồng bào dân tộc Thái. Trước đây, đời sống khó khăn, bà con chưa quan tâm nhiều tới công tác bảo vệ môi trường. Tình trạng vứt rác thải bừa bãi, nuôi gia súc dưới gầm sàn, gây mất vệ sinh môi trường…. khá phổ biến.
Thế nhưng, cảnh quan môi trường của Tông Cọ giờ đây đã khác. Những ngày cuối tuần, bà con Tông Cọ lại bảo nhau ra quân dọn dẹp vệ sinh đường làng, ngõ xóm. Mỗi người một việc, người thì chỉnh trang hàng rào, người khơi thông cống rãnh, xử lý rác thải, người chăm sóc cây, trồng hoa ven đường…
Điều gì làm nên sự thay đổi của Tông Cọ hôm nay? Phó Chủ tịch UBND xã Tông Cọ, Lò Văn Hảo cho biết: Năm 2012, Tông Cọ bắt tay vào công cuộc xây dựng NTM. Từ những khó khăn, bỡ ngỡ ban đầu, chính quyền xã đã thành lập các tổ công tác, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trực tiếp xuống từng hộ gia đình để hướng dẫn, tuyên truyền, vận động nhân dân chung tay xây dựng NTM theo nguyên tắc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng”. Đến tháng 10/2022, Tông Cọ đã thực hiện đạt 16/19 tiêu chí với 52/57 chỉ tiêu.
Trong đó, để thực hiện tiêu chí môi trường thì điều quan trọng nhất là phải thay đổi ý thức của người dân, huy động nhân dân tích cực tham gia, là chủ thể thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường và được thụ hưởng kết quả đó. Xã đã giao các đoàn thể triển khai các phong trào “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; “Ngày thứ 7 tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh”, vận động, hướng dẫn người dân thực hiện nếp sống văn minh; đào hố xử lý rác thải; hiến đất làm đường; chỉnh trang nhà cửa, vườn tược; đưa gia súc ra khỏi gầm sàn…
Và đặc biệt là chương trình Ngày thứ 7 về cơ sở xây dựng NTM của Huyện ủy Thuận Châu. Nhờ đó, ý thức người dân trong tham gia bảo vệ môi trường đã nâng lên, người dân hiểu mục tiêu xây dựng NTM là để nâng cao chất lượng cuộc sống; hiểu được cách phải chung tay bảo vệ môi trường sống của chính mình.
Bí thư chi bộ Bản Cọ, ông Lường Văn Thương, chia sẻ: Để nhân dân tin và làm theo, đảng viên đã gương mẫu đi đầu làm đường điện chiếu sáng, chỉnh trang nhà cửa, đưa gia súc ra khỏi gầm sàn, di chuyển hàng rào, đào hố rác... Dần dần, người dân hiểu rõ lợi ích, đồng lòng hưởng ứng, tích cực tham gia góp công, góp sức. Nhờ đó, cảnh quan môi trường làng bản giờ đã đẹp, khang trang, sạch sẽ hơn. Ai ai cũng vui, phấn khởi.
Bà Lò Thị Tươi, bản Cọ, xã Tông Cọ vui mừng: Được cán bộ hướng dẫn cách chỉnh trang, giữ gìn vệ sinh môi trường trong sinh hoạt, gia đình đã có hố rác để vứt rác, không vứt bừa bãi ra đường, ra rãnh nữa. Nhà cửa lúc nào cũng gọn gàng, chuồng trại chăn nuôi thì di dời ra xa khỏi chỗ ở, không còn chịu mùi hôi thối, cảm giác không khí thoải mái, trong lành hơn trước rất nhiều.
Là lực lượng nòng cốt trong phong trào bảo vệ môi trường, Bí thư Đoàn xã Tông Cọ Lù Văn Lang cho biết: Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch để kêu gọi thi đua trong đoàn thể thanh thiếu niên tích cực tham gia bảo vệ môi trường. Đã thường xuyên triển khai ra quân tổng vệ sinh, hưởng ứng các ngày lễ về môi trường để góp phần chung tay bảo vệ môi trường, với mục tiêu: Xanh biển, xanh rừng, xanh đất nước - Sạch làng, sạch bản, sạch đường phố…