Vùng cao Bắc Yên nỗ lực bảo vệ môi trường

Nâng cao ý thức người dân về bảo vệ môi trường

Bắc Yên là huyện vùng cao ở phía Đông bắc của tỉnh Sơn La, gồm 1 thị trấn và 15 xã, có gần 95% cư dân là đồng bào dân tộc. Ông Nguyễn Văn Nam, Trưởng phòng TN&MT Huyện Bắc Yên cho biết: Thực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành, những năm qua, UBND huyện đã tập trung chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND các xã, thị trấn tăng cường công tác quản lý nhà nước về môi trường. Công tác tuyên truyền phổ biến Luật và các văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường được đưa vào kế hoạch phổ biến tuyên truyền pháp luật chung của huyện từ đầu năm, xem đây là một trong những nội dung trọng tâm trong công tác phổ biến tuyên truyền pháp luật của huyện.

Cùng với đó, hàng năm, huyện đã tổ chức các hội nghị tuyên truyền, truyền thông công tác bảo vệ môi trường cho các hộ gia đình, cá nhân tại một số xã có phát sinh nhiều chất thải, có nguy cơ ô nhiễm môi trường; hội nghị giao ban, hướng dẫn các văn bản mới lĩnh vực tài nguyên và môi trường cho Chủ tịch UBND, công chức địa chính các xã, thị trấn.

Tổ chức triển khai hưởng ứng, phát động các ngày lễ về môi trường, như: Ngày môi trường thế giới, Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn, Ngày Quốc tế đa dạng sinh học, Ngày Khí tượng thế giới… với các hoạt động cụ thể: Ra quân vệ sinh đường làng ngõ xóm, thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải; khơi thông cống rãnh; phát quang bụi rậm; hàng tuần tổ chức ngày về cơ sở thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới… Thông qua công tác tuyên truyền, ý thức người dân về bảo vệ môi trường đã từng bước được nâng cao, nhiều bản đã xây dựng được hương ước, quy ước về bảo vệ môi trường, thực hiện công tác vệ sinh môi trường theo định kỳ.

Trong 6 tháng đầu năm 2019, huyện đã thẩm định và xác nhận đăng ký 11 bản Kế hoạch bảo vệ môi trường cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và thông tin môi trường vẫn đang từng bước được thực hiện. UBND huyện đã xử lý theo thẩm quyền, quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với 04 cá nhân, buộc tổ chức, cá nhân phải thực hiện các biện pháp về bảo vệ môi trường theo đúng quy định.

Đưa các chỉ tiêu môi trường vào Kế hoạch thực hiện hàng năm như chỉ tiêu về độ che phủ rừng, chỉ tiêu về sử dụng nước sạch, tỷ lệ chất thải rắn ở đô thị được thu gom... Qua đó việc thực hiện các chỉ tiêu theo kế hoạch đạt 85% trở lên. Thực hiện tốt công tác phối hợp liên ngành để kiểm tra việc tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất kinh doanh và dịch vụ, xử phạt các cơ sở gây ô nhiễm môi trường.

Là huyện vùng cao với 95% dân số sống phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, diện tích trồng trọt trong sản xuất nông nghiệp lớn với hơn 21.000ha, năm 2018 huyện đã đầu tư 24 bể thu gom vỏ thuốc bảo vệ thực vật tại 02 xã Mường Khoa và Phiêng Ban bằng nguồn vốn sự nghiệp nông thôn mới; có 4.455 hộ chăn nuôi có chuồng trại đạt chuẩn theo bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ, vận động xây dựng được 32 bể biogas xử lý chất thải chăn nuôi tại các xã, thị trấn... Vận động, hỗ trợ người dân xây dựng trên 800 lò đốt rác hộ gia đình...

Có thể nói, công tác tác bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Bắc Yên đã và đang được các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân quan tâm và hưởng ứng, có nhiều chuyển biến về nhận thức và hành động, thu được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải vẫn gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế trên địa bàn. Đánh giá, khảo sát cho thấy, tại các điểm công cộng chưa bố trí được các thùng rác chuyên dùng đảm bảo mỹ quan, đảm bảo vệ sinh môi trường, nhất là các điểm có lưu lượng khách du lịch lưu trú như xã Tà Xùa, Háng Đồng… Tại nhà văn hóa các bản chưa có thùng đựng rác, từ đó dẫn đến nhiều bất cập về vệ sinh môi trường ở các bản.

Tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt tại khu vực nông thôn còn thấp; chủ yếu thu gom, vận chuyển rác khu vực thị trấn và các bản của các xã dọc Quốc lộ 37 và các xã Song Pe, Mường Khoa, Phiêng Ban. Chưa phân loại rác tại nguồn và khả năng tái chế, tái sử dụng rất thấp. Trên địa bàn huyện có 01 bãi rác tập trung, nhưng xử lý rác chủ yếu bằng hình thức chôn lấp, rắc vôi bột, phun thuốc chống ruồi, muỗi và đốt bằng lò đốt rác quy mô hộ gia đình.

Là huyện nghèo, điều kiện cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn, thiếu thốn và chịu ảnh hưởng lớn của phong tục tập quán, thói quen lạc hậu nên tác động xấu tới môi trường sống vùng nông thôn. Dù đã có sự quan tâm đầu tư, xử lý thu gom chất thải nông nghiệp, song, số lượng bể chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ nhu cầu thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm môi trường.

7 nhóm giải pháp trọng tâm tăng tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải

Trước thực trạng đó, với mục tiêu làm thay đổi nhận thức cho cộng đồng dân cư về việc thu gom, phân loại chất thải tại nguồn và xử lý chất thải trên địa bàn, tạo môi trường sống ngày càng xanh - sạch - đẹp, huyện Bắc Yên đã xây dựng và thông qua Nghị quyết số 15/NQ-HĐND về kế hoạch thu gom, xử lý chất thải, nước thải sinh hoạt, bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện đến năm 2021.

Phấn đấu đến hết năm 2021, tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải rắn sinh hoạt đạt 80%, trong đó, đô thị đạt 95%, nông thôn đạt 65%; 100% các bản, tiểu khu, đơn vị trường học được tập huấn về công tác phân loại chất thải, xử lý chất thải theo quy định. 100% các bản, tiểu khu và các trường học có thùng đựng rác (đặt ở nơi công cộng, khu du lịch, trường học, nhà văn hóa bản, tiểu khu); 65% số hộ có lò đốt rác.

100% các cơ sở ký cam kết thực hiện xây dựng cơ sở Xanh - Sạch - Đẹp và đảm bảo môi trường theo quy định. 100% bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng được thu gom. 100% bản, tiểu khu (khu vực canh tác nông nghiệp tập trung) trên địa bàn huyện có bể chứa bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng. Trên 62% số hộ có chuồng trại phát triển chăn nuôi, hố thu phân đảm bảo đạt chuẩn, tận dụng chất thải ủ phân hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp…

Để hoàn thành mục tiêu trên, huyện Bắc Yên đã đề ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp để triển khai thực hiện. Trong đó, xác định tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho các tầng lớp nhân dân, khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động phân loại rác tại nguồn, giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng chất thải rắn, hạn chế sử dụng túi ni lông, không đổ rác bừa bãi, phân loại rác thải kết hợp với xử lý rác thải hữu cơ làm phân vi sinh tại hộ gia đình.

Phát hành các tờ rơi, ấn phẩm tuyên truyền, hướng dẫn người dân trong việc thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, xử lý rác thải hữu cơ tại hộ gia đình. Xây dựng và tuyên truyền nhân rộng các mô hình hiệu quả trong công tác bảo vệ môi trường. Đôn đốc việc thực hiện các mô hình thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền các cấp trong công tác tuyên truyền, chỉ đạo, xử lý vi phạm về thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải. Đưa công tác bảo vệ môi trường và thu gom xử lý chất thải trở thành tiêu chí thi đua của các cấp, các ngành, các địa phương và các hộ gia đình.

Tổ chức làm điểm, nhân rộng mô hình phân loại rác thải tại nguồn, đặc biệt là tại các trường học, nhà văn hóa bản, tiểu khu, các điểm trường. Đưa chương trình tuyên truyền, vận động phân loại, xử lý rác thải vào chương trình ngoại khóa để tạo nên sự chuyển biến về nhận thức bảo vệ môi trường cho học sinh.

Thành lập các tổ, đội, Hợp tác xã tổ chức thực hiện thu gom, xử lý chất thải. Xây dựng và thực hiện tốt hương ước, quy ước của bản, tiểu khu về bảo vệ môi trường ở các xã, thị trấn, trong đó có quy định về phân loại, tái chế, tái sử dụng, thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải tại hộ gia đình, khu dân cư.

Tập trung nghiên cứu công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt đối với khu dân cư không tập trung, vùng sâu, vùng xa phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Phấn đấu giai đoạn 2019-2021, xây dựng ít nhất từ 1-2 lò đốt chất thải rắn sinh hoạt kết hợp sàn sấy và sàn đốt tại Thị trấn Bắc Yên và xã Tà Xùa.