Vụ khai thác mỏ đá ở Phong Điền (Thừa Thiên Huế) gây nứt nhà dân: Khắc phục sớm những tồn tại

Liên quan đến vụ việc “Khai thác mỏ đá vôi ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế gây nứt nhà, ô nhiễm...” mà Báo Tài nguyên & Môi trường vừa thông tin, trao đổi với PV, ông Trịnh Đức Hùng- Chủ tịch UBND huyện Phong Điền cho biết, ông vừa cùng lãnh đạo và các phòng chức năng của huyện có chuyến khảo sát tại xã Phong Xuân để tìm hiểu ảnh hưởng của mỏ đá đối với người dân trong khu vực; đồng thời làm việc với Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Lâm nhằm tháo gỡ những tồn tại, vướng mắc.

Ông Trần Văn Cân- Chủ tịch UBND xã Phong Xuân cho biết, toàn xã có 118 nhà dân thuộc 3 thôn Xuân Lộc, Xuân Điền Lộc, Cổ Xuân-Quảng Lộc bị nứt nẻ, hư hỏng. Trong đó, có 47 nhà dân nằm cách đê bao mỏ đá 300m, 35 nhà dân cách đê bao mỏ đá từ 300 đến 400m, 36 nhà dân cách đê bao mỏ đá từ 400m đến 500m. Đa số các nhà đều bị hư hỏng như: nứt tường, nứt sảnh dầm, nứt tại vị trí liên kết các góc tường, thấm nước hư hỏng sơn tường, sạt nứt các lớp vữa trát tường...

Tại buổi khảo sát, lãnh đạo huyện Phong Điền đã đến thăm hỏi các hộ dân có nhà bị rạn nứt; những hộ gia đình nằm cạnh băng tải chuyền của Nhà máy Xi măng Đồng Lâm; những ruộng đất nằm sát mỏ đá bị ảnh hưởng.

Lãnh đạo huyện Phong Điền chỉ ra một số tồn tại cần tiếp tục được khắc phục trong thời gian tới như: 5 hộ dân nằm sát đường băng tải của Nhà máy bị ảnh hưởng nặng nề về khói bụi, tiếng ồn cần sớm di dời; 42 nhà dân khác nằm cách mỏ đá 300m bị ảnh hưởng cần có giải pháp lâu dài và phải có phương án cụ thể với huyện để huyện trình tỉnh xem xét, quyết định. 12ha lúa của người dân sát mỏ đá bị ảnh hưởng phải có phương án cụ thể về việc đền bù hoặc chuyển đổi cây trồng phù hợp với loại đất. Ngoài ra, công ty cần đảm bảo an toàn cho người và phương tiện lưu thông dưới đường băng tải của nhà máy...

Liên quan đến sự việc, ông Phan Lê Dũng- Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Lâm cho hay đang phối hợp với chính quyền địa phương để hỗ trợ cho người dân có đất nông nghiệp bị ảnh hưởng. Sắp tới, sẽ có phương án để chuyển đổi cây trồng phù hợp với loại đất bị ảnh hưởng từ mỏ đá vôi. Công ty cũng đã yêu cầu đơn vị chuyên chở đất làm sạch đường tỉnh lộ, trước khi tưới nước nhằm làm giảm bụi...

“Về việc nổ mìn, gây rung chấn, công ty yêu cầu và giám sát nhà thầu khai thác đá Tân Việt Bắc (đơn vị mà Đồng Lâm thuê nổ mìn khai thác đá) thực hiện nghiêm túc các giải pháp như: Giảm lượng thuốc nổ tối đa được UBND tỉnh cấp phép là 3.000kg xuống còn 1.500kg đối với tầng âm 10 (vị trí gần khu dân cư) và 2.500kg đối với các tầng sâu hơn âm 20, âm 30, xa khu vực dân cư. Áp dụng kỹ thuật tiên tiến trong khoan nổ mìn, sử dụng phương pháp nổ mìn vi sai phi điện; thiết kế các bãi mìn có được nhiều mặt thoáng để giảm xung lực khi nổ mìn nhằm hạn chế mức độ rung chấn. Về tiếng ồn, Đồng Lâm đã và đang hợp đồng thuê đơn vị quan trắc độc lập là Trung tâm quan trắc Môi trường thuộc Sở TN&MT tỉnh đo đạc định kỳ các chỉ tiêu cần quan trắc theo quy định với tần suất 3 tháng/lần và báo cáo cơ quan chức năng...”- ông Dũng trình bày.

UBND xã Phong Xuân cũng thông tin từ năm 2017 đến nay đã phối hợp với Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Lâm khảo sát nhằm hỗ trợ cho dân theo 2 hướng: hỗ trợ tiền cho người dân tự sửa chữa hoặc để công ty tiến hành sửa chữa.

Theo đó, công ty đã chi hỗ trợ cho 96 nhà dân với tổng số tiền là trên 476 triệu đồng để người dân tự sửa chữa; đồng thời cũng đã sửa chữa cho 18 nhà dân với tổng số tiền là 580 triệu đồng. Hiện còn 4 nhà của 4 hộ dân đã mời họp và thống nhất để công ty sửa chữa và hoàn thành trước mùa mưa lũ. Ngoài ra, công ty còn hỗ trợ cho 118 hộ, với 354 tấn xi măng để xây dựng hạ tầng thiết yếu...

Ông Trịnh Đức Hùng cho hay về lâu dài, huyện sẽ tính đến phương án di dời những hộ dân bị ảnh hưởng đến nơi khác. Tuy nhiên, không rõ kế hoạch di dời ra sao, nguồn tiền đền bù từ đâu, các hộ dân còn phải “sống trong lo sợ” đến lúc nào...

Như Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường đã phản ánh, Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Lâm (đóng tại huyện Phong Điền) thuê Công ty Tân Việt Bắc khai thác mỏ đá vôi Đồng Lâm (xã Phong Xuân) với diện tích được Bộ TN&MT phê duyệt là 90ha; thời hạn 30 năm. Trữ lượng khai thác trên 1 triệu tấn/năm.

Khoảng năm 2014, Công ty Tân Việt Bắc bắt đầu khai thác đá và cũng từ đó, hàng trăm hộ dân sống ở 3 thôn Xuân Lộc, Xuân Điền Lộc và Cổ Xuân - Quãng Lộc (xã Phong Xuân) bị ảnh hưởng nghiêm trọng, luôn sống trong tình trạng sợ hãi.

Cụ thể, việc nổ mìn làm cả khu vực xung quanh rung chuyển, nhiều nhà nền móng yếu nên tường xây bị nứt toác, nguy cơ nhà sập hiện hữu từng ngày. Ngoài ra, quá trình vận chuyển cũng gây nên nhiều hệ luỵ về môi trường, khi trung bình mỗi ngày có hàng trăm chuyến xe chạy ra- vào khu mỏ để chở đất đá, khiến bụi gây ô nhiễm, cây xanh phủ một màu bạc trắng...

“Cứ mỗi lần mìn nổ là mặt đất chấn động như có động đất, nhà cửa chao đảo, tường xây bị nứt nẻ. Tôi sợ quá nên cứ đến buổi trưa là phải bảo con cái chạy ra khỏi nhà đề phòng nhà sập...”- ông Trần Văn Yên (43 tuổi) lo lắng nói.

Ngoài việc nứt nẻ nhà, hoạt động khai thác mìn còn gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân. Do áp lực nổ lớn, đất đá văng tung khắp mặt ruộng khiến những cánh đồng lúa xung quanh không thể canh tác được. Hoa màu cũng chết héo do khói thuốc nổ và cạn kiệt nước ngầm. Ruộng có nhiều khu vực phải bỏ hoang, không thể sản xuất được. Việc nổ mìn còn khiến nguồn nước sinh hoạt ở đây bị ảnh hưởng nghiêm trọng...

Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.