Trước đó, sau khi có thông tin phản ánh, vào ngày 08/5/2023, Sở TN&MT đã phát đi văn bản số 2960/STNMT-KS gửi Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp yêu cầu xác minh, báo cáo về vụ việc khai thác đá cảnh trái phép tại xã Hạ Sơn, huyện Quỳ Hợp.

Đến ngày 16/5 vừa qua, ông Trần Đức Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp đã ký văn bản số 598/BC-UBND báo cáo kết quả kiểm tra, xác minh, xử lý nội dung phản ánh việc xảy khai thác khoáng sản (đá cảnh) trái phép tại xã Hạ Sơn gửi UBDN tỉnh, Sở TN&MT Nghệ An theo yêu cầu của văn bản số 2960/STNMT-KS nêu trên.

Theo báo cáo trên của UBND huyện Quỳ Hợp, vào ngày 07/5/2023, ngay sau khi nhận được phản ánh khai thác khoáng sản (đá cảnh) trái phép tại xã Hạ Sơn, lãnh đạo UBND huyện Quỳ Hợp đã chỉ đạo phòng TN&MT phối hợp với UBND xã Hạ Sơn tiến hành kiểm tra, xác minh. Kết quả cho thấy nội dung phản ánh là có cơ sở.

Tại hiện trường có hàng chục m3 đá “mồ côi” bị đào bới lên khỏi mặt đất từ trước đó, diện tích bị đào bới khoảng 2.000 m2, tại thời điểm kiểm tra không có phương tiện hay đối tượng vi phạm. Do khu vực bị đào bới ở xa khu dân cư nên việc xác minh đối tượng vi phạm gặp rất nhiều khó khăn, nên chưa thực hiện được.

Sau khi kiểm tra, UBND huyện đã chỉ đạo UBND xã Hạ Sơn thống kê cụ thể số đá đã khai thác; Bảo vệ hiện trường tuyệt đối không để các đối tượng tẩu tán số đá trên; kiểm tra, xác minh, làm rõ: Thời gian xảy ra; Đối tượng vi phạm; Chủ sử dụng thửa đất tại vị trí bị đào bới ... báo cáo cụ thể các nội dung về UBND huyện để tiếp tục chỉ đạo xử lý theo quy định.

Tiếp đó, vào ngày 09/5/2023, UBND huyện ban hành công văn số 625/UBND-TN về việc kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác đá cảnh trái phép tại xã Hạ Sơn để chỉ đạo UBND xã Hạ Sơn xác minh làm rõ vụ việc, xử lý theo quy định.

Đến ngày 12/5/2023, đoàn công tác của UBND huyện gồm lãnh đạo UBND huyện, Công an huyện, các Phòng: Tài nguyên và Môi trường, Kinh tế - Hạ tầng, Tư pháp huyện Quỳ Hợp tiếp tục kiểm tra tại hiện trường và làm việc với Đảng ủy, UBND xã Hạ Sơn để chỉ đạo xác minh, xử lý vụ việc, qua kiểm tra thực tế và các ý kiến tại buổi làm việc, UBND huyện Quỳ Hợp đã giao cho UBND xã Hạ Sơn chỉ đạo các bộ phận có liên quan và Công an xã xác minh làm rõ:

Nguồn gốc sử dụng đất; lấy lời khai của chủ sử dụng thửa đất, đối tượng vi phạm, xác định rõ hành vi vi phạm, đo đếm cụ thể khối lượng đá đã đào bới tại hiện trường...Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về khoáng sản của tập thể và cá nhân được UBND xã giao, có biện pháp ngăn chặn không để đối tượng tẩu tán đá ra khỏi hiện trường; Báo cáo kết quả về UBND huyện để có cơ sở xử lý vụ việc và báo cáo UBND tỉnh và Sở Tài nguyên và Môi trường, Thường trực Huyện ủy trước ngày 15/5/2023.

Sau khi nhận được chỉ đạo của UBND huyện, UBND xã Hạ Sơn đã tổ chức họp và nghiêm túc kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách, Trưởng Công an xã, Công chức địa chính xã trong việc để xảy ra vụ việc mà không kịp thời phát hiện, xử lý.

Đồng thời chỉ đạo Công an xã khẩn trương điều tra, xác minh, lấy lời khai của các cá nhân liên quan. Qua đó, xác định: Vị trí bị đào bới tại thửa đất số 43, tờ bản đồ số 14, với tổng diện tích thửa đất là 7.661,6 m2 (trong đó có 2.000 m2 bị đào bới); Thửa đất do ông Hoàng Văn Lực, thường trú tại xóm Cồn Tô, xã Hạ Sơn khai hoang và sử dụng vào mục đích đất nông nghiệp từ năm 2000 đến nay, chưa được cấp GCNQSD đất. Khối lượng đá tại hiện trường khoảng 80,229 m3, trong đó gồm 217 viên đá có khối lượng từ 0,018 m3 đến 1,2 m3 tổng khối lượng đá của 217 viên khoảng 65,229 m3 và khoảng 15 m3 đá nhỏ.

Ông Hoàng Văn Lực đã khai nhận từ ngày 30/4 đến ngày 02/5/2023 ông Lực đã thuê máy múc lên thửa đất số 43, tờ bản đồ số 14 để san gạt, đào đá mồ côi lên khỏi mặt đất để nhằm mục đích cải tạo đất trồng cây nhưng không báo cáo và xin phép cơ quan có thẩm quyền theo quy định, số đá đào lên đang tập kết tại hiện trường, chưa vận chuyển ra ngoài thửa đất.

Đối với số đá đang để tại hiện trường cũng như toàn bộ khu vực xảy ra đào bới đất, UBND huyện giao cho UBND xã Hạ Sơn chủ trì, phối hợp các Phòng chuyên môn của UBND huyện và các đơn vị có liên quan xây dựng kế hoạch và phân công lực lượng tuần tra canh gác, đảm bảo giữ nguyên hiện trường, tiếp tục điều tra, xác minh làm rõ hành vi vi phạm để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tại văn bản 598 của UBND huyện Quỳ Hợp nêu: “Trong thời gian tới, UBND huyện Quỳ Hợp tiếp tục chỉ đạo UBND xã Hạ Sơn, Công an xã Hạ Sơn phối hợp với công an huyện Quỳ Hợp, các phòng ban chuyên môn của UBND huyện điều tra, xác minh làm rõ, đối tượng vi phạm, hành vi vi phạm ... để có đủ cơ sở xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật”.

Trước đó, vào ngày 11/5/2023, Báo Tài nguyên và Môi trường có bài viết phản ánh về tình trạng nhiều người lạ mặt từ các địa phương khác dùng máy xúc vào địa bàn xã Hạ Sơn, huyện Quỳ Hợp tiến hành đào xới để lấy đá cổ thạch, đá cảnh rồi bốc lên những xe tải lớn để chở đi khiến người dân bức xúc. Thế nhưng, chính quyền địa phương lại không thực hiện được vai trò, trách nhiệm trong việc quản lý khoáng sản trên địa bàn.