Việt Nam có thể thiệt hại 6,7 tỷ USD mỗi năm do thiên tai

Việt Nam là quốc gia phải gánh chịu nhiều nguy cơ thiên tai, như bão, lốc, lũ và hạn hán.

Con số thiệt hại có thể lên tới 6,7 tỷ USD

Tại Hội thảo “Giải pháp tài chính cho rủi ro thiên tai tại Việt Nam” do Bộ Tài chính và Ngân hàng Thế giới (WB) phối hợp tổ chức, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí cho biết, Việt Nam là quốc gia chịu nhiều hiểm họa thiên tai trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương như: bão, lũ lụt, hạn hán, lốc, xoáy, sạt lở đất… gây nhiều thiệt hại ước tính lên đến 40 nghìn tỷ đồng mỗi năm và số người thiệt mạng do thiên tai đứng thứ 22 trên thế giới.

Còn theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là quốc gia phải gánh chịu nhiều nguy cơ thiên tai như: bão, lốc xoáy, lũ lụt và hạn hán. Ước tính, khoảng 60% tổng diện tích đất đai và 71% dân số phải chịu nguy cơ bão và lũ lụt. Hàng năm, tổn thất kinh tế trực tiếp bình quân do bão và lũ lụt ước bằng khoảng 0,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), đứng thứ 3 (sau Myanmar và Philippines) trong các quốc gia thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Trong vòng 50 năm tới, với xác xuất 40%, Việt Nam có thể phải chịu thiệt hại vượt quá 141,2 nghìn tỷ đồng (6,7 tỷ USD) do lũ lụt, bão hoặc động đất. Các tỉnh Bắc Trung Bộ có tỷ lệ nghèo cao hơn cũng có xu hướng phải đối mặt với thiệt hại cao hơn do bão, lũ.

Do đó, việc xây dựng giải pháp tài chính cho rủi ro thiên tai là cần thiết để giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.

Tránh phụ thuộc ngân sách Nhà nước

Hiện tại, Việt Nam đang dùng một số nguồn kinh phí để cung cấp tài chính cho công tác ứng phó và phục hồi sau thiên tai, bao gồm nguồn dự phòng ngân sách ở Trung ương và các địa phương, các khoản phân bổ ngân sách cụ thể, nguồn dự trữ Nhà nước bằng vật chất, quỹ dự trữ tài chính, quỹ phòng chống thiên tai, các công cụ chuyển giao rủi ro như bảo hiểm và viện trợ của các nhà tài trợ.

Tuy vậy, hiện nay, tất cả các cấp còn lệ thuộc nhiều vào ngân sách Trung ương để trang trải cho các chi phí khắc phục sau thiên tai. Quỹ phòng chống thiên tai được thành lập ở cấp tỉnh còn nhiều hạn chế, khiến cho các quỹ này không thể vận hành một cách đầy đủ, trong khi đó, các công cụ chuyển giao rủi ro mang tính đổi mới vẫn còn ở giai đoạn sơ khai.

Chính vì thế, Việt Nam hiện chưa có một chiến lược toàn diện nhằm điều phối và tối ưu hóa các nguồn vốn có thể huy động, đặc biệt ở các cấp địa phương và xây dựng chiến lược bảo vệ tài chính cho các phí tổn do thiên tai gây ra.

Bà Nguyễn Hồng Giang (chuyên gia SECO) cho biết, Thụy Sỹ đã hỗ trợ các nước ASEAN đối phó thiên tai, giảm rủi ro do thiên tai gây ra cho ngân sách. Điều này cũng dẫn đến việc Việt Nam phụ thuộc các nguồn tài trợ để khắc phục rủi ro sau thiên tai. Vì vậy, cần thiết phải có các biện pháp tài chính và bảo hiểm.

Đánh giá của WB cho rằng, Chính phủ Việt Nam hiện có nhiều công cụ tài chính khác nhau để bảo đảm tài chính nhằm ứng phó và khôi phục thiên tai. Chẳng hạn như: bố trí lại ngân sách, dự trữ Nhà nước, quỹ dự trữ tài chính, quỹ phòng chống thiên tai, các công cụ chuyển giao rủi ro như bảo hiểm và viện trợ của các nhà tài trợ.

Các chuyên gia WB khuyến nghị, chiến lược bảo vệ tài chính phải là một phần của chương trình tổng thể quản lý rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu chung. Các cơ chế chính sách, pháp luật, thể chế và vận hành cũng như hoạt động thực chất của các quỹ này cần được Việt Nam rà soát nhằm tăng cường khả năng chống chịu về tài chính của các địa phương. Khu vực tư nhân là đối tác thiết yếu đóng góp về vốn, chuyên môn kỹ thuật và các giải pháp tài chính sáng tạo để bảo vệ tốt hơn cho chính quyền và xã hội nhằm đối phó thiên tai.

Theo congluan