Về với Tràm Chim

Khám phá khu Ramsan thứ 4 của Việt Nam

Ngập thỏm giữa vùng đất ngập nước của Đồng Tháp Mười, Vườn Quốc gia Tràm Chim không chỉ quan trọng với Việt Nam mà còn với cả thế giới, di sản này là một phần quan trọng của trái đất sinh ra, cần tiếp tục duy trì và phát triển. Do đó, năm 2012, Ban Thư ký Công ước Ramsar đã công nhận Vườn Quốc gia Tràm Chim là khu Ramsar thứ 2000 của thế giới, trở thành khu Ramsar thứ tư của Việt Nam.

Vườn Quốc gia Tràm Chim, nằm cách dòng chính của sông Mê Kông 19km, là một trong những mảnh vụn còn sót lại lớn nhất của vùng Đồng Tháp Mười nguyên thủy. Tràm Chim là một chiếc bồn tắm nội địa với địa hình tương đối bằng phẳng có trình độ cao từ 1 - 1,4m trên mực nước biển trung bình. Việc mở rộng canh tác nông nghiệp trong vòng 40 năm qua đã khiến hầu hết các sinh cảnh tự nhiên của Đồng Tháp Mười được chuyển đổi thành ruộng.

Cảm giác thật thú vị khi được thưởng thức ống ngắm nhìn hút hồn đỏ, trống cột, le le, vịt trời sinh sống giữa thiên nhiên. Hai bên bờ sông, chim bìm bìm bay đi kiếm ăn thành từng đàn, tiếng thở phì phò thảng thốt gọi bầy râm ran. Bầy le le - vịt trời cả trăm con, nghe tiếng chóe máy đến gần, vút bay lên cao rồi dang đôi cánh hướng về cụm rừng tràm xanh mướt phía xa. con chim trích mồng đỏ tươi - Lông xanh thắm, đuôi vanh giónh thoáng hiện trong những đám mây ven bờ kênh… Đặc biệt, vào buổi chiều tà là thời điểm chim bay về tổ, cảnh vật thanh bình, thơ mộng đến nao lòng Lòng… Leo lên đài Vọng Cảnh cao 20m, ngắm toàn cảnh Vườn Quốc gia Tràm Chim sẽ thấy mình như chìm khuất giữa thiên nhiên rộng lớn.

Anh Hùng, người điều khiển xe tắc ráng đưa tôi len qua rừng tràm đi vào vùng bãi ăn cho loài sếu đầu đỏ biết, hằng năm, khi những cơn gió heo may bắt đầu là, đồng nước cạn cạn cá, tép , nông dân bắt tay vào sản xuất lúa mì đông xuân... thì những cánh sếu lại chấp nhận bay về Vườn Quốc gia Tràm Chim để kiếm ăn. Nếu muốn chứng kiến ​​cảnh tượng kỳ thú của những đàn sếu đầu đỏ, nên đến vào cuối tháng 12 đến đầu tháng 5 Âm lịch. Đây là thời điểm bay về Tràm Chim tránh lạnh. Những năm trước, cứ mỗi độ mùa xuân sắp về, đàn sếu đầu đỏ di cư Campuchia và Lào về sinh sống ở đây nhưng hai năm gần đây, đàn sếu Đột ngột không thấy về, hay cũng có về với một lượng ít . Năm 2020, không có bất kỳ sự kiện nào về việc tạo ra các nhà quản lý, tồn tại lo lắng. Theo anh Hùng, mấy hôm nay thấy ít về nhưng số lượng rất ít,

Thế nhưng, bất cứ nơi nào thoáng như mơ, như thật, tôi đã bắt được cảnh ẩn hiện trước cảnh bao la của đất trời Đồng Tháp mông lung mông lung đầy nước những chú sếu cao đến gần 2m, bộ lông xám mượt, chân và cổ cao, cùng đôi cánh rộng dài chao liệng trên không giống như một vũ điệu thiên nhiên tuyệt vời. Thiếu đầu đỏ có đặc điểm nổi bật, đầu, cổ của trụi lông và có màu đỏ. Vằn trên cánh và đuôi một màu xám. Mỏ và trước đỉnh của thiếu màu xanh sừng, chân đỏ; chim không lông màu tối hơn. Không gắn danh sách với mỹ phẩm từ mà người dân đã đặt cho các loại đầu đỏ “nữ hoàng chân dài”.

To return about forum

Theo Hội Siêu quốc tế, ước tính toàn thế giới có 15.000 - 20.000 sếu đầu đỏ, trong đó có 8.000 - 10.000 con phân bố ở Ấn Độ, Nepal, Pakistan. Ở các nước Đông Dương thiếu chủ yếu ở Việt Nam và Campuchia. Tuy nhiên, lượng đỏ đầu thiếu hụt đang giảm dần. Số liệu quan sát hằng năm cho thấy đàn thiếu đã giảm hơn 80% lượng trong 10 năm trở lại đây. Tại Việt Nam, năm 2015 có 21 con tìm về, đến năm 2016 giảm chỉ còn 14 con, năm 2017 còn 9 con, năm 2018: còn 11 con, năm 2019 cũng chỉ còn 11 con, năm 2020 không thấy cá thể nào bay về (chỉ ghi nhận khoảng 10 cá thể bay ngang khu vực Kiên Giang). Cho đến thời điểm 23/5/2022, vẫn chưa tìm thấy thông tin tìm kiếm như thông tin hợp lệ.

Hệ chim Việt Nam bao gồm 848 loài, trong đó có 13 loài đặc hữu, 3 loài làm con người du nhập, 9 loài hiếm gặp và 1 loài đã tuyệt chủng. Số lượng các loài chim Việt Nam phân bố không đồng nhất. Hiện tại, Vườn Quốc gia Tràm Chim là 1 trong 8 khu vực bảo tồn các loài chim ở nước ta.

Ông Nguyễn Văn Lâm - Giám đốc Vườn quốc gia Tràm Chim cho biết, sau khi trở thành khu Ramsar thứ 2000 của thế giới, Vườn quốc gia Tràm Chim đã được đầu tư phát triển khai thi công các dự án đầu tư xây dựng và phát triển như: Trại thực nghiệm, bảo tồn và phát triển Vườn Quốc gia Tràm Chim khu Ramsar; đầu tư hạ tầng phát triển du lịch sinh thái Vườn Quốc gia Tràm Chim, đồng thời, còn tạo cảnh quan, sinh cảnh, bãi ăn cho các loài siêu đỏ tại phân khu A1 và A3…

Bên cạnh đó, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tràm Chim đã chia các khu vực này thành 5 khu vực quản lý khác nhau (A1 - A5), mỗi khu vực được bao bọc xung quanh bởi hệ thống kênh và đê với tổng chiều dài lên đến 59 km. Khu A1, là nơi tồn tại tổng hợp các sinh vật cảnh đất ngập nước theo mùa làm nơi cư trú, kiếm ăn cho các loài chim nước. Khu A2 là nơi tồn tại rừng tràm, các loài thủy sản và các cảnh sinh vật khác. Khu A3, C, nơi bảo tồn, tái tạo toàn bộ các khu sinh cảnh đặc trưng công tác phát triển du lịch sinh thái. Khu A4, A5, trở thành nơi bảo tồn các loài sinh cảnh đồng cỏ ngập nước theo mùa phù hợp với môi trường sống của các loài chim nước.

Tuy nhiên, dù diện tích hơn 7.000ha nhưng ba bề bốn bên đều là cư dân sinh sống với dân số lên đến trên 50 nghìn người, nên dù được bảo vệ nhưng cũng không ngăn được sự xâm nhập vào bên trong để khai thác resource. Theo đại diện Vườn Quốc gia Tràm Chim, những kẻ xâm nhập này không chỉ đánh bắt các loài thủy sản mà còn dùng đủ thủ đoạn để bắt chim, khiến cho không chỉ nguồn lợi thủy sản bị suy kiệt mà các loài chim cũng vì thế bỏ dần dần...

Và chúng tôi mong môi trường sống của các loài chim sẽ được bảo vệ nghiêm ngặt hơn. Để rồi một ngày nào đó, mọi người lại được nhìn thấy hình ảnh của sếu bay chập chờn, múa khèn vang trời trên vùng đất Tràm Chim.