Trồng cây lâm nghiệp trên đất nông nghiệp nhiều hệ lụy: Bài cuối: Tìm “lời giải” bền vững

Như Quỳnh | 12/09/2019, 14:48

(TN&MT) - Cây keo lai và bạch đàn được người dân tự phát trồng ồ ạt trên đất nông nghiệp tại Bình Định gây tác hại nhiều mặt là thực trạng đáng lo. Làm thế nào để giải quyết hiệu quả vấn nạn này; lập lại trật tự trong công tác quản lý đất đai, hạn chế những tác động tiêu cực đến sinh kế của người dân và môi trường đất nước là câu hỏi được đặt ra.

Quan tâm “con nước”,  cơ sở pháp lý

Việc để người dân ồ ạt trồng cây keo lai, bạch đàn trên đất nông nghiệp một phần do chính quyền buông lỏng quản lý. Song, chúng ta không phủ nhận chính hệ thống công trình thủy lợi còn hạn chế, không đảm bảo khả năng cung ứng nước tưới là nguồn cơn dẫn đến thực trạng này.

Ông Trần Kim Vũ, Chủ tịch UBND huyện Vân Canh kiến nghị Sở NN&PTNT, UBND tỉnh quan tâm hơn nữa trong việc hỗ trợ, đầu tư thêm hệ thống công trình thủy lợi, nhằm cung ứng đủ nước tưới để phục vụ sản xuất. Nhất là ở những vùng đất quy hoạch sản xuất nông nghiệp có khả năng đem lại hiệu quả kinh tế cao trên địa bàn huyện Vân Canh.

anh 48 pha bo cay keo de trong cay khac phu hop va dung muc dich
Những vùng đất nông nghiệp trồng cây keo sai mục đích tại xã Ân Tín (Hoài Ân) được phá bỏ, trồng lại những loại cây phù hợp.

Trong thời gian chờ đợi “con nước”, Chủ tịch UBND huyện Vân Canh yêu cầu các xã, thị trấn quyết liệt xử lý, ngăn chặn tình trạng người dân tự phát trồng cây keo, bạch đàn trên đất nông nghiệp. Đối với những diện tích đất sản xuất nông nghiệp bạc màu, sỏi đá, thoái hóa, có độ dốc lớn… không có khả năng sản xuất cây nông nghiệp hoặc sản xuất không hiệu quả thì ông cũng đề nghị các địa phương rà soát, thống kê cụ thể diện tích và lập kế hoạch trình UBND huyện xem xét, kiến nghị cấp thẩm quyền cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất phù hợp.

“ Điểm sáng ” Hoài Ân

Đến nay, huyện Hoài Ân đã xử lý hơn 271 ha trong tổng số hơn 321 ha cây keo lai, bạch đàn trong trái phép trên đất nông nghiệp, đưa hiện trạng đất về đúng mục đích sử dụng. Đồng thời, hỗ trợ người dân chuyển đổi sang trồng các loại cây trồng ngắn ngày, cây ăn quả phù hợp trên từng loại đất, đem lại thu nhập cao cho người dân ở địa phương. Chia sẻ bí quyết thực hiện, ông Nguyễn Hữu Khúc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Hoài Ân cho biết: Nhận thấy cây keo lai, bạch đàn tác động tiêu cực nguồn nước, dinh dưỡng của đất, đặc biệt, có nguy cơ phá vỡ quy hoạch sử dụng đất, nên UBND huyện tập trung chỉ đạo các phòng chuyên môn của huyện và UBND các xã, thị trấn kiểm tra, rà soát diện tích đất nông nghiệp đã bị người dân sử dụng trồng cây keo, bạch đàn để xóa bỏ. Đồng thời, đưa để án loại bỏ cây lâm nghiệp trồng trên đất nông nghiệp vào chương trình hành động chuyên đề về phát triển kinh tế - xã hội của huyện.


Điểm bất cập hiện nay, theo quy định tại Điều 57, Luật Đất đai năm 2013, việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây hàng năm khác sang trồng cây lâm nghiệp không thuộc các trường hợp phải có ý kiến của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; đây cũng không thuộc hành vi vi phạm hành chính. Chính “lỗ hổng” về mặt pháp lý này đã tạo rào cản, gây khó khăn, lúng túng cho chính quyền các địa phương trong việc xử lý tình trạng người dân trồng cây lâm nghiệp, trong đó, có cây keo, bạch đàn trên đất nông nghiệp.

Để sớm tháo gỡ nút thắt này, ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT Bình Định cam kết: “Thời gian tới, Sở NN&PTNT phối hợp với Sở Tư pháp xây dựng các quy định liên quan đến vấn đề quản lý, kiểm soát, xử lý hành vi trồng cây lâm nghiệp trên đất nông nghiệp để trình UBND tỉnh xem xét, ban hành nhằm giải quyết “khiếm khuyết” về mặt pháp lý, tạo quy định chặt chẽ để chính quyền cơ sở, lẫn cơ quan thẩm quyền thuận lợi hơn trong khâu quản lý”.

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng

Bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp luật sẽ tạo cơ sở pháp lý để chính quyền địa phương và ngành chức năng liên quan thuận lợi trong khâu quản lý; tạo tiền đề trong việc người dân sử dụng đất đúng mục đích. Tuy vậy, trồng cây gì cho hiệu quả ở những vùng đất khô cằn, thiếu nước sản xuất sau khi “giải tỏa” những loại cây trồng trái mục đích (keo, bạch đàn) quan trọng không kém.

Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN&PTNT Bình Định cho biết: “Đối với diện tích trồng lúa đã được quy hoạch nhưng không đảm bảo nước tưới, Sở NN&PTNT yêu cầu các địa phương hướng dẫn nông dân chuyển đổi cây trồng cạn phù hợp như mía, mì, đậu... Đặc biệt, chuyển đổi mô hình trồng cỏ để phát triển chăn nuôi, nhằm tăng thu nhập cho hộ gia đình. Dứt khoát không được trồng keo, bạch đàn hay các loại cây lâm nghiệp khác”.

anh 49a chuyen doi trong cay phu hop
Người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp quy hoạch, mang lại hiệu quả cao.

Trong khi đó, Tiến sĩ Lại Đình Hòe, Phó Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ gợi mở, cần xem xét chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp trên từng loại đất, vùng sản xuất. Ví dụ ở các diện tích đất nông nghiệp, nhất là đất sản xuất lúa thiếu nước canh tác theo mùa vụ, ngành nông nghiệp cần linh động khuyến cáo người dân chuyển đổi cơ cấu, trồng các loại cây ngắn ngày như đậu phộng, bắp hoặc mì. Đối với những vùng đất nông nghiệp nằm ở địa hình cao cũng cần đánh giá, rà soát chuyển sang trồng các loại cây ăn quả kết hợp với ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào canh tác.

Bên cạnh đó, cần có chính sách phù hợp để khuyến khích nông dân phát triển một số mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả khi thực hiện chuyển đổi như: Sản xuất kết hợp chăn nuôi, trồng trọt, tưới nước tiết kiệm... Một số diện tích đất có thể chuyển sang mục đích khác để phù hợp điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.

anh 49 chuyen doi trong cay phu hop
Người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp quy hoạch, mang lại hiệu quả cao.
 

Cần “mạnh tay” xử lý!

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục thống kê cụ thể diện tích, danh sách các hộ trồng cây lâm nghiệp trên đất nông nghiệp để yêu cầu cam kết sau khi khai thác chu kỳ đầu không tái trồng. Trường hợp các hộ cố tình vi phạm, phải xử lý kiên quyết theo quy định của pháp luật về đất đai. Sở TN&MT tăng cường quản lý đất đai, quản lý quy hoạch, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm. Sở NN&PTNT phối hợp với các Sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường quản lý sử dụng đất nông nghiệp. Đảm bảo sử dụng đất nông nghiệp đúng mục đích và phù hợp với các quy hoạch của ngành nông nghiệp được phê duyệt.

Đi đôi với công tác rà soát, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chính quyền các địa phương và ngành chức năng liên quan cần kiên quyết xử lý dứt điểm những diện tích vi phạm và hướng nông dân quay lại sản xuất đúng mục đích sử dụng đất. “Bố trí chuyển sang trồng cây nông nghiệp hàng năm hoặc cây ăn quả, cây dài ngày khác. Những trường hợp cố tình không chuyển mục đích hoặc chây ỳ thực hiện chuyển đổi mục đích, kiên quyết thu hồi quyền sử dụng đất”, Thạc sĩ Lê Quang Tình, Phó Trưởng phòng Phòng Khuyến nông - Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Định nói.

Nhờ chuyên gia hiến kế “Giải cứu”!

Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN & PTNT Bình Định cho biết: “Sở đã hoàn thành công tác rà soát, thống kê số liệu diện tích đất nông nghiệp bị người dân tự ý trồng cây lâm nghiệp. Thời gian tới, Sở mời các chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp tham gia góp ý, nghiên cứu, đề xuất các giải pháp bền vững trong việc phát triển cây nông nghiệp, lâm nghiệp trên từng loại đất. Đặc biệt, những diện tích đất nông nghiệp mà người dân “xé rào” trồng cây keo, bạch đàn do thiếu nước tưới hoặc nghèo chất dinh dưỡng”.


(0) Bình luận
Nổi bật
Rừng mãi xanh nhờ… hương ước
(TN&MT) - Trong quan niệm của đồng bào dân tộc Cống, rừng là sinh mệnh, là nơi thần linh ngự trị. Bởi lẽ đó mà người Cống bản Lả Chà, xã Pa Tần của huyện Nậm Pồ (Điện Biên) yêu rừng như yêu bản.
Đừng bỏ lỡ
  • Quảng Ngãi: Không đạt kế hoạch thu ngân sách từ đất
    Nhiều năm liền, nguồn thu tiền sử dụng đất của Quảng Ngãi đạt rất thấp. Từ đầu năm đến nay, tiến độ thu tiền sử dụng đất chỉ mới đạt 25% kế hoạch đề ra (khoảng 415/1.645 tỉ đồng).
  • Bộ TN&MT làm việc với các tỉnh khu vực Trung du và Miền núi phía Bắc về điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất
    Chiều 21/9, tại Hà Nội, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức buổi làm việc với 14 tỉnh, thành phố khu vực Trung du và Miền núi phía Bắc về phương án điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 -2030, tầm nhìn đến năm 2050, kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 -2025 theo Quyết định 326/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân chủ trì buổi làm việc.
  • Bà Rịa - Vũng Tàu: Quy định mới về tách thửa đất
    (TN&MT) - Nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc tách thửa đất, bảo đảm đúng quy định của pháp luật và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vừa ban hành Quyết định số 44/2023/QĐ-UBND (Quyết định 44) quy định về điều kiện tách thửa đất, hợp thửa đất và diện tích tối thiểu được tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh.
  • Bộ TN&MT gỡ vướng về quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Phú Yên
    Ngày 21/9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân đã chủ trì buổi làm việc với UBND tỉnh Phú Yên về việc tháo gỡ một số khó khăn vướng mắc liên quan đến lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh.
  • Nghị định 10/2023/NĐ-CP: Tháo gỡ nhiều vướng mắc
    (TN&MT) - Sau gần 4 tháng đi vào cuộc sống, Nghị định 10/2023/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai đã tháo gỡ nhiều vướng mắc, bất cập ở các địa phương, góp phần đưa đất đai vào phát triển kinh tế - xã hội.
  • Nghị định 10/2023/NĐ-CP: Nghị định ra đời từ sự lắng nghe
    (TN&MT) - Trong những năm qua, Bộ TN&MT luôn xác định công tác xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật là nhiệm vụ quan trọng, ưu tiên hàng đầu của ngành tài nguyên và môi trường, trong đó có lĩnh vực đất đai, qua đó, góp phần tháo gỡ những bất cập, vướng mắc ở địa phương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
  • Quản lý đất đai ở Ba Tri: Vì mục tiêu phát triển bền vững
    (TN&MT) - Với tiềm năng và lợi thế sẵn có, huyện Ba Tri (Bến Tre) đã tích cực nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn, nhất là tăng cường phát huy nguồn lực, quản lý, sử dụng đất hiệu quả nhằm phục vụ chiến lược phát triển bền vững kinh tế - xã hội của địa phương. PV đã có cuộc trao đổi với ông Dương Văn Chương, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Tri xung quanh nội dung này.
  • Hỗ trợ chuyển đổi nghề cho đồng bào dân tộc thiếu đất sản xuất
    Trong trường hợp chính quyền địa phương không bố trí được đất sản xuất, thì hộ đồng bào dân tộc thiểu số không có đất hoặc thiếu đất sản xuất được hỗ trợ 1 lần chuyển đổi nghề. Mức hỗ trợ tối đa 10 triệu đồng/hộ để mua sắm nông cụ, máy móc làm dịch vụ sản xuất nông nghiệp, làm các ngành nghề khác hoặc được hỗ trợ học nghề để chuyển đổi nghề.
  • Phù Yên (Sơn La): Thu nộp ngân sách hơn 14 tỷ đồng từ đấu giá đất
    (TN&MT) - Sáng 18/9, tại Hội trường Chi cục thuế khu vực Phù Yên – Bắc Yên, UBND huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La đã tổ chức cuộc đấu giá quyền sử dụng đất lần 2/2023 với 58 thửa đất tại 2 khu đô thị.
  • Sơn La: Xử lý nghiêm các dự án chậm đưa đất vào sử dụng
    (TN&MT) – Qua rà soát, kiểm tra, đến ngày 31/8/2023, toàn tỉnh Sơn La có khoảng 24 công trình, dự án chậm đưa đất vào sử dụng, gây lãng phí nguồn lực đất đai.
  • TP. Hạ Long: Rà soát tiến độ 10 dự án đầu tư trọng điểm
    (TN&MT) - UBND TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh vừa tổ chức cuộc họp nhằm đánh giá về tiến độ triển khai các dự án đầu tư trọng điểm, động lực trên địa bàn.
  • Bộ Tài nguyên và Môi trường làm việc với địa phương về chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia
    (TN&MT) - Sáng 15/9, tại tỉnh Quảng Bình, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã làm việc với lãnh đạo 6 địa phương: Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hoá, Quảng Trị, Thừa Thiên -Huế về chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phân bổ và xin ý kiến góp ý Dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT.
  • Dự án “ôm” đất vàng ven biển ở Quảng Nam rồi bỏ hoang
    Tuyến đường ven biển nối thị xã Điện Bàn với thành phố Hội An được ví như "tuyến đường tỷ đô" của tỉnh Quảng Nam. Thế nhưng, hàng loạt dự án khu du lịch, nghỉ dưỡng bị bỏ hoang, chậm triển khai đang gây lãng phí đất và ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO