Trầm không tỏa hương

Lan Anh | 07/04/2021, 18:04

(TN&MT) - Có một thời, khắp nơi trên vùng núi Quảng Ngãi, nhà nào cũng trồng dó bầu để nuôi giấc mộng tỷ phú từ trầm hương. Nhiều năm trôi qua, trầm hương không thấy đâu, dó bầu vẫn chỉ là những cây gỗ vô giá trị.

Giấc mộng trầm hương

Tìm đến vùng cao Trà Bồng – nơi từng được xem là “thủ phủ” dó bầu của tỉnh Quảng Ngãi, phải dò hỏi nhiều người dân bản địa, chúng tôi mới tìm ra một vài hộ dân còn giữ cây dó. Một phần dó bầu đã bị chặt phá khi không mang lại hiệu quả kinh tế, một phần bị ngã đổ do những cơn bão hồi cuối năm ngoái.

Ông Hồ Tấn Lĩnh đã ôm mộng đổi đời từ dó bầu 20 năm nay

Ông Hồ Tấn Lĩnh (thôn Bắc 2, xã Trà Sơn, huyện Trà Bồng) được biết đến là người “kỳ cựu” trong trồng dó bầu. Vườn nhà ông Lĩnh hiện có chừng trăm cây dó bầu ngoài 20 năm tuổi. Đưa chúng tôi ra góc vườn, nơi có những cây thân dó bầu to khoảng một vòng tay ôm, ông Lĩnh kể: 20 năm trước, khi bước vào tuổi 40, ông đã rong ruổi khắp các chốn núi rừng của Trà Bồng, trèo lên đỉnh Cà Đam để “săn” dó bầu. Thời ấy, toàn phải đi bộ, trèo đèo lội suối, rừng thiêng nước độc cũng không cản được bước chân của ông Lĩnh để kiếm dó bầu với hi vọng đổi đời.

Rồi ông Lĩnh cũng trồng được khoảng vài trăm cây dó bầu. Chăm bón, thuốc thang, bao nhiêu tâm sức ông dồn vào những cây dó. Nhiều năm trôi qua, niềm hy vọng cứ hao mòn dần khi không thấy cây nào tỏa mùi thơm như mong muốn.

“Cách đây 3 năm, thương lái tới hỏi mua cây với giá 1 triệu để bơm hóa chất tạo dầu nhưng tôi lắc đầu từ chối. Tiền tiêu rồi cũng hết hết nên cứ để lại. Tôi đã thuê thợ về khoan các lỗ trên thân dó bầu. Cái lỗ này kiến nó chui vào ở thì sẽ tạo dầu. Mật ong bình thường không dám uống vì tiếc tiền, thế mà lại mua về đổ trong mấy cái lỗ này để dụ kiến, nhưng cũng chẳng thấy đâu”, ông cười buồn.

Ông Hồ Tấn Lĩnh đặt nhiều hy vọng vào cây dó bầu có các lỗ hình thành tự nhiên trên thân

Ông Hồ Văn Đơn, người cùng thôn với ông Lĩnh cũng trồng hơn trăm cây dó bầu, bao năm vật lộn với giấc mơ thành “tỷ phú”. Vườn dó bầu chỉ còn sót lại khoảng 20 cây.

Là người con của núi rừng nên ông Đơn hiểu giá trị thực của trầm hương. Trầm tự nhiên trong rừng thường là ở những cây dó cả trăm năm tuổi, bị gãy đổ, thương tích, kiến tha vô làm tổ, tiết ra nhựa để bảo vệ vết thương, lâu ngày tinh dầu kết tinh thành trầm, kỳ nam. Mấy năm nay, có thương nhân đến muốn mua lại vườn dó bầu của ông để bơm dầu nhưng ông không đồng ý. Ông bảo, vài triệu cây mới tìm được một cây có trầm, không dễ gì có trầm hay chích thuốc tạo ra trầm. Có cấy hóa chất nếu đạt cũng cho ra loại trầm kém chất lượng.

Ông Hồ Văn Đơn bên một cây dó hơn 20 năm tuổi bị bão xô bật gốc

“Thương lái mua rẻ lắm, chưa được 1 triệu/ 1 cây mà mình chăm bón gần 20 năm nay rồi. Mình nghĩ bán cây chẳng được bao nhiêu tiền, rồi cũng tiêu hết nên cứ để lại. Trong số cây này, chỉ cần một cây tạo được dầu là mình lời to, ít thì vài trăm triệu, nhiều thì tiền tỷ. Giờ mình già yếu rồi, đời mình chắc không được hưởng, thì thôi cứ để đó, sau này con cháu sẽ hưởng”, ông Đơn chép miệng.

Dang dở giấc mơ

Hơn 20 năm trước khi những câu chuyện về những phu rừng trúng trầm, sau một đêm thành tỷ phú. Người người đổ xô vào rừng ráo riết đào bới săn sản vật vô giá của rừng già. Khi sản phẩm tự nhiên cạn kiệt, hàng nghìn gia đình đã đổ xô trồng dó bầu. Lúc bấy giờ, dó bầu được kỳ vọng là cây xóa đói giảm nghèo, cây làm giàu cho người dân miền núi. Riêng tại xã Trà Sơn, tất cả các thôn đều trồng dó bầu. Hầu như nhà nào cũng có trồng, ít thì vài chục, nhiều thì cả ngàn cây.

2 thập kỷ trôi qua, cây dó bầu vẫn còn đó nhưng giấc mộng tỷ phú dường như đã xa vời bởi trầm hương không thấy đâu. Khi giấc mơ chưa trở thành hiện thực, hàng ngày ông Lĩnh và ông Đơn vẫn phải nặng gánh mưu sinh. Ngoài nương rẫy, ông còn đào ao nuôi cá và trồng thêm nhiều loại cây khác trong vườn nhà. Cuộc sống kham khổ nhưng chưa bao giờ họ có ý định “bán lúa non” niềm hy vọng của mình.

 Một khu vực trồng gió bầu đã bị san phẳng.

Trong khi nhiều người vẫn còn nuôi giấc mộng đổi đời từ trầm hương thì ông Hồ Văn Chân (thôn Bắc 2, xã Trà Sơn) đã tiêu tan hy vọng. Chỉ tay vào bãi đất trồng đã được cào bằng, san phẳng, còn lại vài bộ rễ cây dó bầu nằm chỏng chơ, ông Hồ Văn Chân bảo ở đây chỉ toàn thấy bán cây chứ chưa từng thấy tạo được trầm. “Mãi không thấy trầm đâu, lại thêm gió bão nên cây đổ ngã hết. Thế là tôi chặt bỏ luôn, cái vườn trồng dó, cũng mới vừa thuê xe san phẳng”, ông chia sẻ.

Trà Sơn từng là vùng đất của dó bầu 

Theo ông Đinh Văn Phong, Chủ tịch UBND xã Trà Sơn, cây dó bầu mà sản phẩm đặc biệt của nó là trầm hương và kỳ nam đã có lịch sử rất lâu đời. Nhiều người cứ nghĩ trồng cây dó đến 7-8 năm tuổi có thể khoan rồi cho axít hoặc chế phẩm sinh học đợi vài năm sau tạo trầm, sẽ thành tỷ phú. Vài chục năm trước, phong trào trồng dó bầu phát triển mạnh mẽ và lan rộng khắp các xã miền núi. Cây phát triển tốt nhưng không tạo ra trầm.

“Tại Trà Sơn, tất cả các thôn đều trồng dó bầu, nhưng đến nay vẫn chưa ai tạo được trầm từ cây dó bầu, người chặt bỏ để chuyển sang trồng keo. Một số ít thì bán rẻ cho doanh nghiệp”, ông Phong nói.

 

Bài liên quan
  • Hà Tĩnh: Trồng rừng “chỉ lối” phát triển kinh tế  cho người dân miền núi
    (TN&MT) - Phát huy lợi thế về địa hình, nhiều xã miền núi ở Hà Tĩnh mạnh dạn chuyển dịch cơ cấu cây trồng đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế. Đặc biệt, phong trào trồng rừng mở ra hướng phát triển mới cho bà con nơi đây, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần.

(0) Bình luận
Nổi bật
Rừng mãi xanh nhờ… hương ước
(TN&MT) - Trong quan niệm của đồng bào dân tộc Cống, rừng là sinh mệnh, là nơi thần linh ngự trị. Bởi lẽ đó mà người Cống bản Lả Chà, xã Pa Tần của huyện Nậm Pồ (Điện Biên) yêu rừng như yêu bản.
Đừng bỏ lỡ
  • Bảo tồn nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Thái ở Quan Sơn
    Đời sống văn hóa các dân tộc ở huyện Quan Sơn (Thanh Hóa) phản ánh sinh động sâu sắc sự đoàn kết chung sống, hòa hợp giữa các dân tộc Thái, Kinh, Mường, Mông... Trong đó dân tộc Thái có lịch sử cư trú lâu đời và có số dân đông nhất huyện Quan Sơn mang nhiều dấu ấn đặc trưng, phản ánh nét văn hóa đặc sắc trải dài theo lịch sử. Để hiểu rõ hơn về những nét nổi bật trong văn hóa của đồng bào Thái, phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Lê Văn Thơ, Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Quan Sơn.
  • Lãnh đạo Trung ương MTTQ Việt Nam và Ủy ban Dân tộc tiếp xúc với đồng bào DTTS 14 tỉnh phía Bắc
    Ngày 14/9, tại Yên Bái, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam chủ trì tổ chức Hội nghị Đoàn Chủ tịch tiếp xúc với đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ năm 2023.
  • Tỉnh Kon Tum đẩy mạnh phát triển công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến nông sản, năng lượng tái tạo
    Tỉnh Kon Tum đẩy mạnh phát triển công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến nông sản, năng lượng tái tạo. Khai thác tốt hơn lợi thế của khu kinh tế cửa khẩu Bờ Y và các tuyến đường nối với Lào, Campuchia.
  • Trạm Tấu (Yên Bái): Nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số
    (TN&MT) - Trong thời gian qua, huyện Trạm Tấu (Yên Bái) đã chủ động, tích cực triển khai các chính sách an sinh xã hội tới đồng bào vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là các hộ nghèo, hộ cận nghèo nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
  • Quy định mới về hỗ trợ đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo
    Ủy ban Dân tộc vừa ban hành Thông tư số 02/2023/TT-UBDT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2022/TT-UBDT hướng dẫn thực hiện một số dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025.
  • Già làng K’Bông thuộc việc làng như việc nhà
    Đối với những già làng Tây Nguyên, buôn làng là máu thịt; còn với buôn làng, già làng là linh hồn. Già làng K’Bông trú ở bon Cây Xoài, xã Đắk Nia, TP. Gia Nghĩa (Đắk Nông) thuộc việc làng như việc nhà, hiểu từng hoàn cảnh gia đình trong buôn và bằng uy tín cũng như sự hiểu biết, nhiệt tình của mình, ông đã giúp bon Cây Xoài dần thay da đổi thịt.
  • Bắc Quang – Hà Giang: Đưa nhiều chương trình vì mục tiêu giảm nghèo tới gần người dân
    Hàng loạt chương trình mục tiêu giảm nghèo của Trung ương và tỉnh Hà Giang đang được huyện Bắc Quang tích cực triển khai sâu rộng tới người dân thông qua các kế hoạch, đề án, dự án cụ thể và có kiểm tra, giám sát nghiêm túc, nhờ đó bước đầu đã giải quyết việc làm, tạo sinh kế bền vững cho người dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa của huyện Bắc Quang.
  • Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường tại lễ hội Điện Hòn Chén
    (TN&MT) - Những năm qua và đặc biệt là năm nay, tại lễ hội Điện Hòn Chén (TP. Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế) đã không còn xuất hiện tình trạng xả rác hay đốt vàng mã xung quanh và xuống sông Hương từ các thuyền tham gia. Ý thức người dân đã được nâng cao, môi trường được đảm bảo.
  • TP. Cần Thơ: Giáo hội Phật giáo tích cực bảo vệ môi trường góp phần phát triển bền vững
    (TN&MT)- Trong thời gian qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) TP. Cần Thơ đã triển khai nhiều hoạt động bảo vệ môi trường (BVMT), ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH), góp phần xây dựng TP. Cần Thơ ngày càng xanh - sạch - đẹp, bền vững. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Phóng viên Báo TN&MT đã có cuộc trao đổi với Thượng tọa. TS Lý Hùng, Phó trưởng Ban Trị sự GHPGVN TP. Cần Thơ.
  • Rực rỡ sắc màu văn hóa các dân tộc Sơn La đón Tết Độc lập
    (TN&MT) - Hân hoan đón Tết Độc lập, các địa phương trên địa bàn tỉnh Sơn La đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch đặc sắc, hấp dẫn, tạo nên những dấu ấn khó quên trong lòng du khách.
  • Nghệ An: Náo nhiệt phiên chợ vùng cao Tri lễ
    Sáng ngày 01/9/2023, phiên chợ người Mông đầu tiên tại huyện Quế Phong (Nghệ An) đã chính thức được mở phiên đầu tiên tại xã Tri Lễ, mục tiêu vừa kích cầu sự phát triển kinh tế, lưu giữa nét văn hóa đặc sắc lâu đời của người Mông và hướng tới phát triển du lịch cộng đồng.
  • Lào Cai: Linh thiêng Lễ hội đền Bảo Hà
    (TN&MT) - Ngày 1/9 (tức 17/7 âm lịch), UBND huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đã long trọng tổ chức Lễ hội đền Bảo Hà. Hàng nghìn người dân và du khách thập phương đã đến tham dự Lễ hội.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO