(TN&MT) - Là một nhánh ở khu vực hạ lưu sông Cái, sông Kim Bồng uốn mình qua những khu dân cư của nhiều phường nội thành Nha Trang. Nhưng cũng vì thế, trước vòng xoáy đô thị hóa những năm gần đây, dòng sông này không ngừng bị xâm lấn, là nơi chứa rác, nước thải sinh hoạt và trở thành “điểm nóng” về môi trường ở địa phương.
 |
| Nước sông Kim Bồng ô nhiễm trầm trọng. |
Ô nhiễm nặng nề
Theo những con hẻm nhỏ trong khu dân cư dọc hai bên bờ sông Kim Bồng, chúng tôi cảm thấy ngột ngạt bởi mùi hôi tanh nồng nặc bốc lên từ con sông “chết” này sau cơn mưa chiều. Nước sông đen đặc và dường như không chảy, nhiều đoạn trông như những ao nước tù chứa đầy rác thải. Trên bờ sông những đoạn không có công trình xây dựng cũng xuất hiện vô số rác thải chất thành đống do người dân trong khu vực đổ ra. Ông Vương Đình Tú (69 tuổi, phường Ngọc Hiệp, nhà gần khu vực cầu Kim Bồng) nói trong tiếng thở dài: “Trước đây dòng sông này rộng vài ba chục mét, dòng nước trong xanh và có rất nhiều cá. Người dân bản địa thường ra đây đánh cá, tắm sông… Nhưng dòng sông đẹp đẽ đó đã chết từ lâu, bây giờ gọi nó là mương thoát nước thải hay bãi rác thì đúng hơn!”.
|
| Người dân nơi đây đều đổ rác xuống sông. |
Ngoài dòng nước ô nhiễm, rác thải dày đặc, sông Kim Bồng từ lâu cũng đã không còn bờ bởi sự xâm lấn của người dân địa phương. Họ đổ đất lấn sông để xây dựng công trình nhà ở nên hiện tại nhiều đoạn sông chỉ rộng chưa đầy 5m. Mặt khác các hộ dân ở gần sông đều bố trí công trình phụ, nhà vệ sinh, thậm chí nhà chồ, lò mổ sát mép nước nên toàn bộ nước thải, chất thải đều tuồn thẳng xuống sông làm cho dòng sông này không chỉ bị thu hẹp mà ngày càng ô nhiễm nặng nề. “Trước đây tàu thuyền kéo về đây tấp nập để bán cá, rồi hình thành bến và chợ cá nên nơi đây được gọi là Bến Cá cho đến ngày nay. Nhưng khoảng hơn chục năm nay không còn tàu thuyền nào có thể vào đây được nữa và dòng sông này cũng đang dần biến mất”, ông Nguyễn Văn Độ (nhà trên đường Bến Cá, phường Phương Sài) nói. Ông Phan Thế Bản, tổ trưởng tổ 11, phường Ngọc Hiệp cũng cho biết: “Không chỉ việc xâm lấn sông, người dân nơi đây còn vứt rác và xả nước thải sinh hoạt trực tiếp xuống sông khiến môi trường nơi đây ngày càng ô nhiễm trầm trọng”.
|
| Các hộ dân tiếp giáp đều xả nước thải xuống con sông này. |
Ông Bùi Tấn Đạt – Phó Chủ tịch UBND phường Vạn Thắng cũng như lãnh đạo các phường Ngọc Hiệp, Phương Sơn, Phương Sài (những địa phương có sông Kim Bồng chảy qua) đều cho biết, thực trạng người dân xâm lấn sông Kim Bồng đã diễn ra từ lâu và rất phức tạp, dù các địa phương tăng cường kiểm tra xử ly (nhất là sau khi UBND tỉnh Khánh Hòa công bố quy hoạch phân khu phía Nam khu dân cư Kim Bồng vào năm 2011), nhưng người dân vẫn lén lút vi phạm theo kiểu “trường kỳ” nên công tác quản ly gặp không ít khó khăn.
|
| Dòng bị thu hẹp vì xâm lấn trái phép. |
Chờ “giải cứu”
Để hạn chế ô nhiễm môi trường dọc sông Kim Bồng, thời gian qua, Phòng TN&MT TP. Nha Trang đã phối hợp với chính quyền, các tổ chức đoàn thể các phường liên quan và Đoàn thanh niên thành phố tổ chức thu gom rác thải ở những đoạn được cho là “điểm nóng”. Đồng thời thường xuyên rắc vôi bột và phun chế phẩm Enchoice – Solutions ở những khu vực này để khử trùng, hạn chế ô nhiễm. Tuy nhiên vấn đề mấu chốt là y thức người dân trong việc bảo vệ môi trường vẫn còn kém nên nỗ lực của ngành chức năng và chính quyền thì nhiều mà hiệu quả cải thiện môi trường nơi đây vẫn chưa cao. Đối với việc san lấp lấn chiếm mặt nước, Phòng cũng đã kiểm tra và xử ly nghiêm các hộ vi phạm. “Việc quản ly người dân xâm lấn sông và đổ xà bần, rác sinh hoạt, nước thải xuống sông gây ô nhiễm môi trường là trách nhiệm của chính quyền các địa phương. Theo tôi điều quan trọng trước mắt của vấn đề này là phải tăng cường tuyên truyền vận động để người dân có y thức tự giác trong việc bảo vệ môi trường”, ông Vũ Ngọc Huân – Phó Trưởng phòng TN&MT TP. Nha Trang cho biết.
|
| Căn nhà này bị phá dỡ vì xây dựng trên đất xâm lấn sông Kim Bồng. |
Về lâu dài, sông Kim Bồng cũng sẽ cải tạo. Bởi theo quy hoạch phân khu phía Nam khu dân cư Kim Bồng, không gian kiến trúc cảnh quan bao gồm không gian ven sông Cái, ven sông Kim Bồng và khu vực xây dựng mới. Trong đó khu vực sông Kim Bồng sẽ được nạo vét, tôn tạo cảnh quan cây xanh, cải tạo môi trường sạch đẹp. Các dãy nhà ven sông sẽ được cải tạo và xây dựng theo hướng nhìn ra dòng sông này nhằm tăng giá trị cảnh quan đô thị ven sông và giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người dân…
Tuy nhiên chưa biết đến bao giờ những dự án theo quy hoạch trên mới được triển khai và sông Kim Bồng sẽ được “giải cứu”. Chỉ biết rằng, việc xả rác, nước thải bừa bãi và xâm lấn của người dân nơi đây vẫn đang từng ngày “bức tử” con sông này.
Bài & ảnh: Thanh Nam
