TP.HCM: Tăng cường công tác quản lý hoạt động khí tượng thủy văn

Các hiện tượng KTTV có xu hướng biến động phức tạp

TP.HCM nằm ở hạ lưu hệ thống sông Đồng Nai và giáp biển ở phía Nam, nơi có mạng lưới sông, kênh rạch chằng chịt; trên một nửa độ cao địa hình của thành phố có đặc điểm là địa hình thấp.

Theo đại diện Phòng KTTV và BĐKH (Sở TN&MT TP.HCM), TP.HCM là khu vực rất nhạy cảm với các yếu tố KTTV như vấn đề ngập khi mưa lớn và thủy triều dâng cao; thay đổi nhiệt độ làm tăng nhiệt độ vùng nội ô do mật độ xây dựng tăng cao. Đặc biệt, những thập niên gần đây, xu hướng BĐKH đã và đang lan tỏa trên toàn cầu, làm ảnh hưởng đến quốc gia nói chung và TP.HCM nói riêng, tác động rõ nét tới yếu tố tự nhiên và môi trường, quá trình phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

TP.HCM là địa phương nhạy cảm với các yếu tố KTTV như tình trạng ngập khi triều cường dâng cao.

Dưới tác động của BĐKH, các hiện tượng KTTV có xu hướng biến động phức tạp; mùa mưa bão xuất hiện thất thường so với quy luật, đồng thời, tần suất xuất hiện ngày càng nhiều, các hiện tượng thiên tai như bão mạnh, lũ lớn, mưa to gia tăng nguy cơ ngập lụt đối với các vùng đất thấp.

Trước những thách thức này, đòi hỏi TP.HCM phải tăng cường công tác quản lý hoạt động KTTV để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đời sống nhân dân. Đặc biệt là công tác đo đạc, thu thập, quản lý và sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV nhằm phục vụ cho công tác giám sát BĐKH, thích ứng BĐKH và phòng chống thiên tai.

7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm

Mới đây, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định triển khai Kế hoạch số 90-KH/TU ngày 31/12/2021 của Thành ủy TP.HCM triển khai thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 25/9/2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác KTTV đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên địa bàn thành phố.

Theo Sở TN&MT TP.HCM, mục tiêu trọng tâm của Kế hoạch là từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về KTTV đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ đời sống nhân dân. Kế hoạch đã đề ra 7 nhóm giải pháp và nhiệm vụ chủ yếu.

Về công tác quản lý, TP.HCM sẽ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhằm từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý hoạt động KTTV; kiểm tra, đôn đốc các hoạt động quan trắc, dự báo, cảnh báo và thực hiện các biện pháp phát triển hoạt động KTTV trên địa bàn thành phố. Đề cao và phát huy vai trò của công tác KTTV trong dự báo, cảnh báo thiên tai, giám sát, thích ứng với BĐKH. Nâng cao trách nhiệm của chính quyền các cấp và nhân dân trong việc tham gia bảo vệ công trình KTTV.

TP.HCM sẽ đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác KTTV nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng; đối với các tổ chức, cá nhân có hoạt động quan trắc, khai thác sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV phải thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật.

Đặc biệt, TP.HCM sẽ chú trọng phát triển mạng lưới trạm quan trắc KTTV chuyên dùng phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu. Thành phố sẽ đầu tư hệ thống thiết bị tiếp nhận, lưu trữ và quản lý dữ liệu quan trắc KTTV tự động, liên tục từ các đối tượng phải quan trắc KTTV trên địa bàn. Mạng lưới sẽ kết nối với cơ sở dữ liệu liên ngành, dữ liệu của thành phố và quốc gia, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy hoạch, mạng trạm quốc gia.

TP.HCM cũng tập trung các nghiên cứu khoa học về đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số và các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 vào công tác KTTV. Song song, thành phố thực hiện chuyển đổi số lĩnh vực KTTV, xây dựng cơ sở dữ liệu KTTV, BĐKH tích hợp trong hệ thống cơ sở dữ liệu của ngành TN&MT.

Ngoài ra, TP.HCM sẽ từng bước hoàn thiện quy định, cơ chế chính sách liên quan đến công tác KTTV; chủ động nghiên cứu, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền để hoàn thiện hệ thống pháp luật về KTTV. Mặt khác, củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước về công tác KTTV; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm công tác KTTV.

Để tạo nguồn lực cho công tác KTTV, TP.HCM sẽ kết hợp nguồn lực từ ngân sách Nhà nước với các nguồn vốn đầu tư trong nước và ngoài nước, nhất là các nguồn vốn ưu đãi quốc tế cho công tác KTTV. Đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động KTTV; phát triển mạnh thị trường dịch vụ KTTV đáp ứng nhu cầu của các ngành, lĩnh vực.

Một nhiệm vụ quan trọng khác, trong thời gian tới, TP.HCM sẽ đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực KTTV; tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm với các nước, các đối tác, tổ chức quốc tế.