TP.HCM: Nhiều giải pháp tăng mảng xanh đô thị

Chưa đạt chỉ tiêu

Theo thống kê của Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng TP.HCM), toàn thành phố hiện có 508,561ha đất công viên, chỉ tiêu đất công viên công cộng của thành phố chỉ đạt bình quân 0,55 m2/người (quy mô dân số 9 triệu người). Con số này thấp hơn nhiều so với đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2025 với tổng diện tích cây xanh khoảng 6.259ha, tương ứng với chỉ tiêu quy hoạch đất cây xanh khoảng 6,3m2/người.

Công viên cây xanh được xây dựng mới trong một khu đô thị mới thuộc địa bàn TP. Thủ Đức.

Hiện nay, công viên cây xanh trên địa bàn TP.HCM phân bố không đều và bất hợp lý giữa các huyện ngoại thành và khu vực nội thành. Theo đó, khu vực nội thành (gồm 16 quận và TP. Thủ Đức) có diện tích 495,82ha công viên cây xanh, chiếm gần 99% tổng diện tích công viên cây xanh, trong khi khu vực ngoại thành (gồm 5 huyện) chỉ có 47,13ha, chiếm khoảng 1%. Đặc biệt, có những quận trung tâm như quận 3 lại không có một công viên cây xanh nào.

Bên cạnh đó, nhiều công viên đã được đầu tư xây dựng và đưa vào khai thác thời gian đã lâu nên cơ sở hạ tầng bị xuống cấp. Trong khi đó, việc thiếu quy hoạch chi tiết xây dựng tổng mặt bằng trong các công viên làm cho việc sử dụng, kinh doanh, khai thác mặt bằng công viên không thể kiểm soát, thiếu định hướng cho việc nâng cấp, cải tạo phù hợp với nhu cầu hiện tại của người dân, cũng như cơ quan quản lý Nhà nước không có cơ sở để kiểm tra chấn chỉnh.

Thực tế, nhiều công viên ở khu vực nội ô đang bị lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, công năng. Một số công viên trở thành địa điểm tổ chức hội chợ, triển lãm, bãi giữ xe... Chưa kể, nhiều mảng xanh của thành phố, đặc biệt là nhiều cây cổ thụ có giá trị cảnh quan, môi trường và văn hóa, lịch sử bị đốn hạ để nhường không gian cho các công trình giao thông, hạ tầng đô thị.

Mặt khác, tại TP.HCM, nhiều dự án xây dựng công viên đã được quy hoạch từ lâu nhưng chưa thể triển khai, điển hình như dự án công viên 150ha tại quận 12, dự án công viên Sài Gòn Safari 456ha tại huyện Củ Chi, dự án công viên 120ha tại quận 7...

Mỗi người dân trồng một cây xanh

Theo Chương trình phát triển công viên và cây xanh công cộng trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025, TP.HCM đặt mục tiêu tăng thêm tối thiểu 150 ha đất công viên và 10ha mảng xanh công cộng, tương đương trồng mới 10 triệu cây xanh các loại. TP.HCM cũng phấn đấu đến năm 2030, đất công viên cây xanh đạt 1m²/người, tăng 450ha so với năm 2020.

Theo Kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển lâm nghiệp giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, TP.HCM đặt mục tiêu nâng tỷ lệ đất có rừng lên 16% vào năm 2025 và 16,24% vào năm 2030, đồng thời duy trì ổn định tỷ lệ che phủ, nâng cao chất lượng rừng ở giai đoạn tiếp theo.

Để thực hiện mục tiêu trên, TP.HCM phát động phong trào mỗi người dân thành phố trồng một cây xanh. Đồng thời, huy động nguồn lực về kinh phí, lao động, việc tình nguyện tham gia của các tổ chức, đoàn thể, quần chúng, các hộ gia đình, cá nhân tham gia trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh.

UBND TP.HCM cũng yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND TP. Thủ Đức và các quận, huyện, phường, xã, thị trấn rà soát, bổ sung, bố trí các diện tích đất công thích hợp cho công tác trồng phát triển cây xanh trên địa bàn như công trình công cộng, đường giao thông, bờ kênh mương thủy lợi. Trong đó, khi thực hiện di dời các nhà xưởng gây ô nhiễm trong các khu dân cư theo quy định sẽ điều chỉnh một phần chức năng các khu đất này thành đất xây dựng các công viên cây xanh để phục vụ cộng đồng.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực đô thị, để quản lý, phát triển mảng xanh trong đô thị, TP.HCM cần siết chặt kiểm soát diện tích công viên đang sử dụng sai mục đích để trả lại không gian công cộng tại các công viên. Đồng thời, cần thanh tra, giám sát các chủ đầu tư dự án khu dân cư, khu đô thị buộc phải thực hiện nghiêm túc các cam kết xây dựng diện tích công viên cây xanh theo đúng quy định để không gian sống của cộng đồng dân cư được hài hòa, thân thiện hơn với môi trường.

Theo lãnh đạo UBND TP.HCM, thời gian tới, thành phố sẽ tập trung xây dựng cơ chế chính sách thu hút nhà đầu tư trong lĩnh vực phát triển công viên cây xanh. Theo đó, Nhà nước sẽ làm quy hoạch cho các chỉ tiêu quy hoạch của từng dự án; xây dựng chính sách huy động nguồn lực xã hội hóa xây dựng công viên; xây dựng cơ chế quản lý để phát triển công viên có hiệu quả nhất.