Tôn trọng thiên nhiên từ việc học chung sống đúng cách

Thanh Thư (thực hiện) | 02/02/2023, 09:55

(TN&MT) - Tại Hội nghị lần thứ 15 về Công ước Đa dạng sinh học diễn ra tại Montreal, Canada vừa qua, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân đã có những khẳng định mạnh mẽ về sự ủng hộ và vai trò quan trọng của Việt Nam trong nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học trước hơn 20.000 đại biểu đến từ khắp thế giới.

Một trong những điều khiến Hội nghị thu hút đông đảo quốc gia trên toàn cầu là đa dạng sinh học đang bị suy giảm, ngày càng nhiều loài hoang dã bị đe dọa. Báo TN&MT đã có cuộc chuyện trò với bà Nguyễn Thủy - Phụ trách Trung tâm Bảo tồn Rùa châu Á xoay quanh câu chuyện bảo tồn đầy thách thức này.

PV: Động lực nào thôi thúc một phụ nữ gốc Hà Nội như bà lựa chọn rời Thủ đô bao người mơ ước để về làm việc tại Vườn quốc gia (VQG) Cúc Phương?

Bà Nguyễn Thủy: Mình đã gắn bó với công tác bảo tồn động vật hoang dã được 15 năm. Trước đây, Văn phòng của Trung tâm đặt ngay tại Hà Nội. Nhưng tháng 9/2015, chứng kiến 200 cá thể rùa hộp bị tịch thu từ đối tượng mua bán trái phép được đưa về Trung tâm đều nhạy cảm, khó sinh tồn trong môi trường nuôi nhốt nên phục hồi là thử thách rất lớn. Từ sự kiện đó, mình quyết định rời hẳn xuống Cúc Phương.

thumbnail_chi-thuy-nguyen.jpg
bà Nguyễn Thủy - Phụ trách Trung tâm Bảo tồn Rùa châu Á

PV: Bảo tồn đa dạng sinh học dưới góc nhìn của cá nhân có gì khác, thưa bà?

Bà Nguyễn Thủy: Mình rất yêu và đặc biệt quan tâm đến phúc lợi của các loài vật. Bất kể loài nào bị đối xử tệ bạc thì đều đáng thương và đều cần được bảo vệ. Rùa là loài động vật hoang dã luôn bị săn lùng ráo riết. Hằng năm, Trung tâm giải cứu trung bình 400 cá thể rùa.

Có người nói rằng, bảo tồn thiên nhiên là nhiệm vụ của những người làm nghề bảo tồn, hay: Trung tâm/dự án bảo tồn đã thành lập lâu năm rồi thì công tác bảo tồn phải thành công rồi… Nhưng tất cả những gì liên quan đến thiên nhiên, tính ổn định của một hệ sinh thái thì cần rất nhiều thời gian.

Ở Úc có loài Rùa Đầm được tìm thấy vào những năm 1960. Trước khi tìm thấy, mọi người nghĩ chúng đã tuyệt chủng. 50 năm sau, vào lễ kỷ niệm 50 năm ngày gắn chip lên cá thể Rùa Đầm này, thì bạn ấy vẫn còn có khả năng sinh sản.

Kể ra để thấy rằng công việc bảo tồn chiếm rất nhiều thời gian, tâm sức và phải hết sức kiên trì. Mình vào Trung tâm gần 15 năm, chúng ta nghĩ vậy đã là dài rồi nhưng với hành trình bảo tồn thì chưa là gì cả.

PV: Các nhân viên ở đây có cách xưng hô rất dễ thương là “các bạn rùa”. Điều gì tạo nên tình yêu lớn của mọi người với bảo tồn như vậy?

Bà Nguyễn Thủy: Chúng mình hay gọi như thế để thể hiện sự tôn trọng với các loài. Nhiều người phải khó khăn, hiếm hoi lắm mới có dịp ngắm nhìn cách các loài sinh sống, mình thì được ngắm hằng ngày. Đó là một ưu đãi lớn. Mình có cơ hội để hiểu và có cách ứng xử đúng nhất với các loài mà không làm tổn thương lẫn nhau.

Có những loài cá tính rất mạnh. Ví dụ với rùa, không phải lúc nào cũng nhút nhát như mọi người thường thấy. Để tẩu thoát khỏi bàn tay con người, khi có cơ hội là các bạn ấy sẽ thò đầu ra cắn.

PV: Quả là thú vị! Gắn bó với thiên nhiên lâu đến vậy, bà thấy mình đã thay đổi ra sao?

Bà Nguyễn Thủy: Mình tôn trọng thiên nhiên hơn. Mình nhận ra rằng, nếu không hiểu biết thì không thể hành động đúng. Hành vi dù nhỏ nhất cũng tác động rất lớn đến loài xung quanh.

Hồi còn nhỏ, vì thích loài vật nên mình hay bắt chúng về chơi. Đó là cách mà đa số chúng ta khám phá thiên nhiên và cũng không ai dạy ta phải làm như thế nào. Sau này hiểu rồi, mình biết cách để không làm tổn thương các loài mà mình vẫn có thể khám phá được.

anh-1.jpg
Bà Nguyễn Thủy (đứng giữa) cùng các đồng nghiệp.

Ví dụ, Cúc Phương vào dịp tháng 4 có rất nhiều bướm, thu hút rất nhiều khách tham quan. Có hơn 300 loài bướm khác nhau, hay tập trung đậu quanh vũng nước. Mọi người rất thích và thường chạy ra khua tay để bướm bay lên rồi chụp ảnh.

Nhưng việc làm đó khiến bướm hoảng loạn và tác động đến hành vi của chúng. Chiêm ngưỡng đúng cách là phải quan sát lặng lẽ nhất. Có khi phải nằm rạp xuống đường, vừa quay, vừa chụp, hành động này vẫn có thể làm một vài cá thể bay lên nhưng không xáo trộn cả đàn. Thay vì chỉ biết khen đẹp, rồi khua tay cho chúng bay lên, phải học cách hiểu và yêu chúng đúng cách.

PV: Dường như nếu không phải thứ liên quan trực tiếp đến đời sống hằng ngày như đồ ăn thức uống thì cơ hồ ta sẽ ít quan tâm và khó có sự thay đổi nhận thức nhanh, bà nghĩ gì về điều này?

Bà Nguyễn Thủy: Cuộc sống hiện đại có thể giúp con người không cần phải kết nối với thiên nhiên chặt chẽ như ngày xưa. Chúng ta ở trong căn nhà với đầy đủ tiện nghi, vài tháng có khi không bước chân ra đường. Nhưng đó là trước mắt. Vì con người vốn cũng là một loài sinh vật như bao loài khác nên chúng ta phải học cách chung sống với 8 triệu loài có mặt trên Trái đất này.

Sự ít kết nối với thiên nhiên khiến mọi người cảm thấy mơ hồ với khái niệm bảo tồn đa dạng sinh học. Ý nghĩa của đa dạng sinh học là sự phong phú của các loài tạo ra một hệ thống liên hệ bền vững. Mỗi một loài sinh vật trong hệ sinh thái là một mắt lưới kết nối với nhau. Nếu bị thủng một vài chỗ, cái lưới đó sẽ càng ngày càng toác ra, trở nên lỏng lẻo. Khi các mắt nối liên kết chặt chẽ, sự ổn định của hệ sinh thái giúp cho đời sống chúng ta được an toàn, tránh được các thảm họa thiên nhiên. So sánh này chỉ mang tính minh họa vì các mối liên kết trong tự nhiên phức tạp hơn rất nhiều. Song để thấy rằng, một khi phá hủy hệ sinh thái thì sẽ con người sẽ phải trả giá lớn.

PV: Khi quan sát, tiếp cận các loài trong tự nhiên với một tâm thế như những người bạn, người thân, cảm xúc và hành động của chúng ta hẳn sẽ khác?
Bà Nguyễn Thủy:
Đúng như vậy. Có nhiều bạn rùa khi được cứu hộ mang đến Trung tâm thân thể dập nát, giảm khả năng sinh tồn và mãi mãi không bao giờ được trở về với mái nhà tự nhiên, cảm xúc của mình lúc đó thật xót xa khó tả.

Chúng mình vừa có một chuyến đưa 101 bạn rùa về với tự nhiên ở phía Nam. Trên đường đi, cả đoàn gặp bão lớn đổ bộ vào miền Trung. Chuyến đi dự kiến hơn 30 tiếng thì kéo dài thành 40 tiếng. Chúng mình đã rất lo lắng vì không biết sức khỏe của các bạn rùa ra sao.

Hôm đó đến nơi thả, không bố trí được thuyền đưa ra khu vực nước sâu nên chúng mình phải lội nước ngập đến gần cổ, tìm chỗ tốt nhất để thả các bạn rùa.

Trên chuyến đi đó, có những bạn rùa mà mình đã ấp nở sinh sản thành công tại Trung tâm từ năm 2017 - 2018, mình chăm từ khi sinh ra nên rất thương. Hy vọng các bạn ấy vẫn đang an toàn.

PV: Bà có thông điệp gì dành cho những người trẻ?

Bà Nguyễn Thủy: Tuổi thơ của mình có ít cơ hội tiếp cận thông tin nên đến tận Đại học mới biết đến khái niệm bảo tồn đa dạng sinh học. Ngày nay, các bạn có smart phone, internet khắp nơi, nếu thực sự yêu thích và quan tâm, đừng ngần ngại tra cứu, tham gia vào hoạt động bảo tồn.

Con đường trở thành nhà bảo tồn sinh vật không phải là cách duy nhất. Đơn giản nhất là thực hành lối sống bảo vệ môi trường, tìm cách đền gần hơn với thiên nhiên.

Sự phát triển cao về trí tuệ, giao tiếp xã hội khiến cho con người trở thành loài mang tính thống trị. Chính quan niệm đó mà chúng ta đặt mình lên trên hết các loài: Không cần cái cây ngoài tự nhiên kia ta cũng sống được vì ta có thể trồng cây, nuôi con vật. Ta tạo ra máy lọc không khí nên không cần không khí sạch ở bên ngoài…

Nhưng tốc độ gia tăng dân số cũng như khai thác tài nguyên thiên nhiên đang vượt mức kiểm soát. Ai cũng có rất nhiều nhu cầu để lạm dụng thiên nhiên. Một người thì không sao nhưng 8 tỷ người sẽ tác động rất lớn.

Nhưng mình cứ thay đổi trước rồi sẽ lan tỏa đến những người xung quanh, tác động đến dân trí chung để mọi người cùng sống ý thức hơn. Bản thân mình cũng phải thực hành thói quen đó chứ không chỉ nói.

PV: Trân trọng cảm ơn bà!

Bài liên quan
  • Bảo tồn đa dạng sinh học: Tương lai chung cho sự sống
    (TN&MT) - Suy giảm đa dạng sinh học (ĐDSH) trên quy mô toàn cầu đang ở tốc độ chưa từng có trong lịch sử loài người, đe dọa tới tiến trình phát triển bền vững. Các nước trên thế giới đang soạn thảo Khung Chiến lược toàn cầu về ĐDSH đến năm 2030.

(0) Bình luận
Nổi bật
Phát huy bản sắc văn hóa đặc sắc của 20 dân tộc Lai Châu
(TN&MT) - Với 20 dân tộc, trên 86% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, bức tranh văn hóa tỉnh Lai Châu có sự phong phú, đa dạng đồng thời mang những nét đặc trưng của từng dân tộc. Làm thế nào để khai thác thế mạnh này cho phát triển kinh tế - xã hội đồng thời gìn giữ, bảo tồn nét đặc sắc ấy và đưa hình ảnh, văn hóa các dân tộc Lai Châu đến bạn bè, du khách bốn phương?
Đừng bỏ lỡ
  • Đảm bảo cho ngư dân vươn khơi, bám biển, giữ vững chủ quyền 
    (TN&MT) - Những năm qua, Đảng Nhà nước ta có nhiều chủ trương, chính sách phát triển ra hướng biển, từ đó các tỉnh, thành đã tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ về phát triển kinh tế biển, từng bước đảm bảo cho ngư dân vươn khơi, bám biển, giữ vững chủ quyền
  • Phát triển kinh tế rừng – góp phần vào công cuộc xóa đói – giảm nghèo
    Xác định kinh tế rừng đóng vai trò quan trọng, thời gian qua, nhiều địa phương trên cả nước đã tập trung quản lý hiệu quả diện tích đất đồi rừng. Đồng thời, chính quyền các cấp đẩy mạnh tuyên truyền, vận động Nhân dân phát triển trồng rừng gỗ lớn… Từ đó, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần vào công cuộc xóa đói – giảm nghèo.
  • Những triệu phú ở xã đào Xuân Quang
    Con đường nhựa láng mịn, thênh thang dẫn về Xuân Quang, xã bán sơn địa, bám dọc Quốc lộ 70. Cùng với trí sáng tạo, quyết tâm cao và bàn tay lao động cần cù, khéo léo hàng trăm người nông dân nơi đây trở thành triệu phú nhờ trồng cây đào cảnh.
  • Đà Nẵng: Thúc đẩy giảm thiểu rác thải nhựa, hướng đến cuộc sống phát triển bền vững
    TP. Đà Nẵng đang phải đối mặt với tình trạng rác thải nhựa ngày một gia tăng, ảnh hưởng đến môi trường sống và hệ sinh thái. Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, Đà Nẵng đã thông qua nhiều chương trình, dự án thúc đẩy hoạt động phân loại, tái chế và giảm thiểu rác thải nhựa, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế.
  • Đẩy mạnh xây dựng phát triển văn hóa người Hà Nội
    (TN&MT) - Thông tin từ Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, theo đó Ban Tuyên giáo Thành uỷ vừa đề nghị các cơ quan báo chí trên địa bàn Thủ đô tăng cường, cũng như đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền xây dựng và phát triển văn hóa Hà Nội.
  • “Mở triệu ước mơ" - thông điệp đẹp, đậm chất nhân văn từ một show ca nhạc
    (TN&MT) - Không theo bất kỳ “công thức thành công” nào của các show âm nhạc, không quảng cáo rầm rộ và chỉ tổ chức trực tuyến, nhưng “NCB Sing & Share Show - Mở triệu ước mơ” lại hút khán giả một cách ấn tượng giữa vô vàn những chương trình giải trí nở rộ thời gian qua. Điều gì làm nên “phép màu âm nhạc” này?
  • Quảng Bình: Nhiều chính sách hỗ trợ ngư dân nghèo yên tâm bám biển
    (TN&MT) - Với 6.792 tàu thuyền đánh bắt thuỷ, hải sản, thu hút trên 24.000 lao động, Quảng Bình là một trong những địa phương có số lượng tàu thuyền thuộc tốp đầu khu vực miền Trung. Chính bởi lẽ đó, trong những năm qua, địa phương này đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhằm giúp ngư dân, đặc biêt là ngư dân nghèo yên tâm bám biển phát triển kinh tế.
  • Thanh Hóa: Nông thôn mới thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững
    Chương trình xây dựng NTM nói chung, đã góp phần quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế bền vững tại các vùng nông thôn của tỉnh Thanh Hóa. Để hiểu rõ hơn về sự hiệu quả của chương trình này, Phóng viên Báo TN&MT đã có cuộc trao đổi với ông Cao Văn Bắc, Chủ tịch UBND xã Hoằng Giang, huyện Hoằng Hóa.
  • Bù Đốp - Bình Phước: Sử dụng hiệu quả đất nông nghiệp giúp thoát nghèo
    (TN&MT) - Trong chiến lược phát triển kinh tế vùng biên của tỉnh Bình Phước, huyện Bù Đốp đã và đang có nhiều chính sách hỗ trợ để phát huy hiệu quả nguồn lực đất đai trong sản xuất nông nghiệp, từ đó giúp đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) ổn định cuộc sống, từng bước vươn lên thoát nghèo.
  • Ba Tri không nghèo nữa

    Ba Tri không nghèo nữa

    20:19 23/03/2023
    Là một trong ba huyện ven biển của tỉnh Bến Tre, trước đây, hình ảnh những căn nhà lá đơn sơ nghèo nàn nép mình bên những rừng cây, con đường làng đã ăn sâu vào ký ức với mỗi ai đã từng đến với xứ sở này. Thế nhưng, sau những nỗ lực giảm nghèo từ những giải pháp thiết thực, hiệu quả đã mang đến diện mạo mới cho miền quê biển Ba Tri, đời sống nhân dân nơi đây ngày càng được cải thiện, đổi thay.
  • Thanh niên Điện Biên sáng tạo xung kích trong chuyển đổi số
    (TN&MT) - Tháng Thanh niên năm 2023, các cấp bộ Đoàn trên địa bàn tỉnh Điện Biên tích cực tham gia công tác chuyển đổi số trên mọi lĩnh vực của Đoàn. Với nền tảng tri thức, đổi mới sáng tạo, thanh niên giữ vai trò xung phong đi đầu trong thực hiện đẩy mạnh chuyển đổi số, vận dụng, ứng dụng công nghệ số trong thực tiễn cuộc sống
  • Nỗ lực đảm bảo quyền tự do tôn giáo, phản bác luận điệu xuyên tạc về tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam
    (TN&MT) - Đảng, Nhà nước Việt Nam khẳng định: Tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tình thần của một bộ phận nhân dân, đang và sẽ tồn tại cùng dân tộc, đồng bào các tôn giáo là một bộ phận của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Việt Nam là Quốc gia đa tôn giáo cùng tồn tại trong lòng dân tộc và bình đẳng trước pháp luật.
  • Triển lãm Nghệ thuật “Sen Việt 2023 – vẻ đẹp thuần khiết”
    (TN&MT) - Triển lãm "Nghệ thuật Sen Việt 2023: Vẻ đẹp thuần khiết" (diễn ra từ ngày 25/3 – 31/3, tại Chùa Quán Sứ, Hà Nội) do Giáo hội Phật giáo Việt Nam, UNESCO phối hợp thực hiện với mong muốn chia sẻ, lan tỏa sự thuần khiết của hoa sen và vẻ đẹp trân quý của Phật giáo.
  • Hà Nội: Điều chỉnh giao thông giảm ùn tắc nút giao Trường Chinh - Tôn Thất Tùng
    (TN&MT) - Thông tin từ Sở Giao thông vận tải thành phố Hà Nội, để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, giảm ùn tắc khu vực nút giao Trường Chinh - Tôn Thất Tùng - Lê Trọng Tấn nằm trên địa bàn 2 quận Đống Đa, Thanh Xuân, Sở Giao thông Hà Nội sẽ tiến hành thí điểm điều chỉnh tổ chức lại nút giao nói trên, nút giao Ngã Tư Sở và các nút giao lân cận.
  • Văn Yên (Yên Bái): Tạo sinh kế cho người dân để thoát nghèo
    Năm 2023, huyện Văn Yên (Yên Bái) đặt mục tiêu giảm 4,05% hộ nghèo, tương đương với giảm 1.434 hộ nghèo; giảm tỷ lệ hộ cận nghèo 1,5%, tương đương giảm 528 hộ. Để đạt mục tiêu trên, huyện Văn Yên đã chú trọng thực hiện đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo phát triển sản xuất, cải thiện thu nhập, từng bước nâng cao đời sống.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO