Tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ tử vong vì Covid-19

Quang cảnh buổi sáng sớm mờ ảo ở Canary Wharf, London, Anh. Ảnh: Malcolm Park editorial/Alamy Stock Photo

35% ca tử vong vì Covid-19 mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch

Nghiên cứu đã phân tích hơn 46.000 ca tử vong do Covid-19 ở Anh và cho thấy rằng sự gia tăng trong mức độ phơi nhiễm của con người với ô nhiễm hạt nhỏ trong thập kỷ trước có thể làm tăng tỷ lệ tử vong lên đến 6%. Sự gia tăng nồng độ nitơ điôxít, ở mức bất hợp pháp ở hầu hết các khu vực thành thị, có liên quan đến tỷ lệ tử vong tăng 2%.

Những mức tăng này nhỏ hơn so với nghiên cứu khác; một nghiên cứu của Mỹ cho thấy mức tăng 8% và phân tích của Hà Lan cho thấy mức tăng 15%. Điều này có thể là do những nghiên cứu đó đã đánh giá các giai đoạn trước của đại dịch khi virus chủ yếu lây lan ở các thành phố.

Dữ liệu cho đến nay chỉ có sẵn dưới dạng mức trung bình cho các nhóm người và ONS cho biết điều này có nghĩa là chưa thể đưa ra kết luận chính xác về mối liên hệ giữa không khí ô nhiễm và những tác động tồi tệ nhất của Covid-19. Thay vào đó, dữ liệu cấp độ cá nhân sẽ phải được kiểm tra để loại trừ các yếu tố có thể xảy ra khác. ONS đã bắt đầu công việc này cho các bệnh nhân ở London.

ONS cũng phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí có thể là một yếu tố giải thích tại sao những người da đen, châu Á và dân tộc thiểu số bị nhiễm Covid-19 nhiều hơn.

Báo cáo của ONS cho biết: “Tác động của việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí như một yếu tố làm tăng tỷ lệ tử vong do Covid-19 gây ra có thể nhỏ hơn so với những gì được báo cáo trong các nghiên cứu trước đó. Tuy nhiên, phải chấp nhận rằng sự thực có thể sẽ chỉ xuất hiện khi có sẵn dữ liệu để tạo mô hình dựa trên từng cá nhân rất chi tiết”.

Có những lý do chính đáng để nghi ngờ rằng ô nhiễm không khí làm trầm trọng thêm Covid-19. “Việc tiếp xúc thường xuyên với ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây khó thở và các tình trạng lâu dài khác ở phổi và tim”, báo cáo của ONS cho biết.

Theo báo cáo, dữ liệu cho thấy 35% trường hợp tử vong liên quan đến Covid-19 mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch đã có vấn đề sức khỏe từ trước.

Tuy nhiên, các thị trấn và thành phố có cả ô nhiễm không khí cao và tỷ lệ nhiễm Covid-19 cũng cao, cùng với thiếu thốn, sức khỏe kém và dân số đông đúc. Báo cáo ONS có thể tính đến một số yếu tố này, nhưng việc chỉ ra tác động của từng yếu tố là một thách thức lớn trong việc thống kê.

Điều này đặc biệt đúng đối với các nhóm dân tộc thiểu số vì họ tiếp xúc với ô nhiễm không khí cao hơn những người khác. ONS cho biết: “Hiện tại không thể tách biệt hoàn toàn tác động của chủng tộc và ô nhiễm. Nhưng nếu có mối liên hệ nhân quả giữa ô nhiễm không khí và tỷ lệ tử vong liên quan đến Covid-19, điều đó sẽ giải thích một phần sự chênh lệch về kết quả cho các nhóm dân tộc thiểu số”.

Sử dụng cách tiếp cận mới để làm rõ vấn đề

ONS đã sử dụng một cách tiếp cận mới để giúp tính đến các yếu tố khác. Thay vì sử dụng mã bưu điện hoặc các khu vực địa lý khác để phân tích, ONS đã tạo nhóm các khu vực trên khắp đất nước có chung các đặc điểm kinh tế xã hội và nhân khẩu học.

Giáo sư Matthew Cole thuộc Đại học Birmingham, người đã tiến hành phân tích tại Hà Lan cho biết: “Nghiên cứu ONS sử dụng một cách nhóm dữ liệu rất độc đáo. Đây thực sự là một điều đáng tiếc với chúng tôi vì không thể chắc chắn liệu kết quả ước tính có được thúc đẩy bởi phương pháp độc đáo này hay không”.

“Trong trường hợp không có dữ liệu mức riêng lẻ, dữ liệu khu vực tốt là cách duy nhất để kiểm tra những vấn đề này. Do đó, thật đáng tiếc khi nghiên cứu này sử dụng 175 nhóm khu vực tương đối lớn. Điều này có nghĩa là các đặc điểm của từng khu vực có nguy cơ bị tính trung bình”, ông Cole nói thêm.

Nghị sĩ Geraint Davies, Chủ tịch nhóm liên đảng về vấn đề ô nhiễm không khí cho biết: “Nghiên cứu không chứng minh cũng như bác bỏ giả thuyết rằng ô nhiễm không khí làm xấu đi tình trạng liên quan đến Covid-19. Tuy nhiên, chúng ta biết ô nhiễm không khí dẫn đến 62.000 ca tử vong sớm mỗi năm và gây ảnh hưởng đến sức khỏe mọi người trước khi bị nhiễm Covid-19. Do đó, Vương quốc Anh phải hành động và đây phải là một lời kêu gọi hành động, không phải là cái cớ để không hành động thêm nữa”.

Vào tháng 7/2020, phân tích chi tiết và toàn diện của Hà Lan đã kết luận rằng có bằng chứng “thuyết phục” cho thấy ô nhiễm không khí làm tăng đáng kể các ca nhiễm Covid-19, nhập viện và tử vong. Ngoài ra còn có bằng chứng từ Châu Âu, Mỹ và Trung Quốc.

Các chuyên gia cố vấn về ô nhiễm không khí của chính phủ Anh đã tuyên bố vào đầu tháng 7 rằng ô nhiễm không khí có thể đang làm gia tăng số lượng và mức độ nghiêm trọng của các ca nhiễm trùng Covid-19. Họ cho biết cần phải điều tra thêm về mối liên hệ giữa không khí ô nhiễm và đại dịch Covid-19 và có thể liên quan đến cách giải quyết đại dịch.

Cũng trong tháng 7, một nghiên cứu trên 400 bệnh nhân của bệnh viện ở Birmingham đã chỉ ra mối quan hệ giữa tác động nghiêm trọng của Covid-19 đối với người dân tộc thiểu số và ô nhiễm không khí cũng như những ngôi nhà quá đông đúc và kém tiêu chuẩn.