Tây Nguyên là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của BĐKH. Theo kết quả nghiên cứu, BĐKH làm cho nhiệt độ trung bình tại nơi đây tăng 0,10 độ C mỗi thập kỷ. Chênh lệch nhiệt độ ngày đêm cũng có xu hướng tăng theo hướng tăng cao về ban ngày, hạ thấp về ban đêm.
Bên cạnh đó, những năm gần đây, mùa mưa ở Tây Nguyên đến sớm hơn với lượng mưa nhiều hơn và cường độ lớn. Kết hợp với đó là hoạt động và ảnh hưởng của bão và áp thấp nhiệt đới có những diễn biến bất thường. Các hiện tượng thời tiết cực đoan đã liên tục xuất hiện. Thường xuyên xảy ra lũ lụt, lũ quét vào mùa mưa; hạn hán, nắng nóng vào mùa khô; dông, lốc xoáy, mưa đá xuất hiện ngày càng nhiều và bất thường hơn.
 |
| Các đại biểu cùng thảo luận về các giải pháp thúc đẩy Net Zero trong ứng phó BĐKH tại các tỉnh Tây Nguyên |
Biến đổi khí hậu đã và đang ngày càng gây ra nhiều thay đổi trong cuộc sống của người dân Tây Nguyên nói chung và tỉnh Gia Lai nói riêng. Theo TS. Phạm Thanh Long, Phân viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu, tác động của BĐKH đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, đời sống sinh kế của người dân Tây Nguyên. Trong đó, các hiện tượng thời tiết cực đoan đã làm thay đổi đa dạng sinh học, tài nguyên nước, tài nguyên nước, tác động trực tiếp đến quá trình sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp… khiến cho đời sống của người dân và đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng khó khăn.
Trước tình trạng thực tế trên, để tăng cường khả năng ứng phó với BĐKH cho các tỉnh Tây Nguyên, đồng thời, thúc đẩy quá trình thực hiện mục tiêu Net Zero (phát thải ròng bằng 0) cần có sự đồng bộ giữa chính sách Trung ương và hành động thực tiễn tại các địa phương.
Trong đó, chính sách quốc gia về ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn tới cần tập trung rà soát, thống nhất các mục tiêu và xây dựng hệ thống báo cáo, đánh giá và giám sát chung; xác định, xác định lại các hành động chính sách ưu tiên đề hài hòa giữa mục tiêu ứng phó với BĐKH, phát triển kinh tế và ổn định xã hội để đạt các mục tiêu về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính (giảm 9%, phát thải ròng bằng không) và lộ trình thực hiện phù hợp; xây dựng các cơ chế, chính sách thu hút phù hợp để huy động sự tham gia của doanh nghiệp trong đầu tư ứng phó với BĐKH, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân.
 |
| Nhiều tỉnh ở Tây Nguyên đang áp dụng mô hình sản xuất nông nghiệp thích ứng với BĐKH |
Ở cấp địa phương, mỗi tỉnh, thành phố cần ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu của địa phương. Trong kế hoạch này, cần xác định rõ mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể của từng giai đoạn.
Theo ông Nguyễn Văn Huấn, Đài KTTV khu vực Tây Nguyên, để thực hiện những cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26; thúc mục tiêu về Net Zero, thời gian tới, tinh Gia Lai sẽ tập trung vào giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng; giải pháp giảm phát thải khí nhà kính từ lĩnh vực nông nghiệp…
Trong đó, tỉnh sẽ lựa chọn mô hình canh tác ứng phó bền vững với BĐKH tại địa phương; sản xuất và sử dụng nhiên liệu sinh học trong nông nghiệp; thí điểm và nhân rộng các mô hình thu gom, xử lý và tái sử dụng chất thải trong nông nghiệp giảm ô nhiễm môi trường và giảm phát thải khí nhà kính; bảo vệ và phát triển rừng bền vững, phòng, chống cháy rừng hiệu quả; nghiên cứu sử dụng phân bón cho trồng trọt, thức ăn chăn nuôi một các phù hợp, hạn chế tối đa dư thừa; sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật hợp lý, theo hướng dẫn; thay đổi phương thức canh tác cây công nghiệp, hoa màu, lúa...
