Thúc đẩy cam kết về bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái tại Đông Nam Á

Đây là thông điệp phía Việt Nam đưa ra tại Hội nghị Ban Điều hành Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN lần thứ 22 (Hội nghị GB ACB 22) và các Hội nghị khác có liên quan thông qua hình thức trực tuyến, diễn ra từ ngày 17 - 18/11.

Hội nghị nhằm tập trung kiểm điểm tình hình hoạt động của Trung tâm ACB, tập trung vào tiến độ và kết quả triển khai của các dự án và trao đổi, thảo luận về phương hướng hoạt động của Trung tâm Đa dạng sinh học ASEAN (ACB) trong thời gian tới. 

Bà Hoàng Thị Thanh Nhàn - Trưởng Nhóm công tác ASEAN Việt Nam về bảo tồn ĐDSH tại Hội nghị

Cơ hội hướng tới Thập kỷ phục hồi hệ sinh thái 

Theo Báo cáo Đánh giá toàn cầu về Đa dạng sinh học và Dịch vụ hệ sinh thái năm 2019 của Liên Hợp Quốc, toàn cầu đang chứng kiến tốc độ suy thoái đa dạng sinh học chưa từng có trong lịch sử loài người. Tổn thất về đa dạng sinh học cùng biến đổi khí hậu đã và đang đe dọa đến tiến trình thực hiện phát triển bền vững của toàn cầu. Ngăn chặn tốc độ suy thoái, tăng cường phục hồi đa dạng sinh học là nhiệm vụ hết sức thách thức đang được đặt ra và thảo luận trong khuôn khổ thực hiện Công ước Đa dạng sinh học cũng như các quốc gia trên thế giới. Chính vì vậy, thập niên 2020 – 2030 được Liên Hợp Quốc xác định là thập niên phục hồi hệ sinh thái.

Trong bối cảnh này, đại diện các quốc gia đều đánh giá, Cuộc họp lần thứ 15 của Hội nghị các bên (COP15) tham gia Công ước Liên Hiệp Quốc về ĐDSH chính là cơ hội hướng tới sự bắt đầu của Thập kỷ phục hồi hệ sinh thái của LHQ (2021-2030), nhằm tăng cường đồng loạt việc phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái và phá hủy để chống khủng hoảng khí hậu, tăng cường an ninh lương thực, cung cấp nước và đa dạng sinh học. Được biết, hiện nay, Ban Thư ký Công ước Đa dạng sinh học (CBD) đang làm việc với các đối tác toàn cầu nhằm xây dựng Khung đa dạng sinh học toàn cầu sau 2020. Khung đa dạng sinh học toàn cầu đặt ra mục tiêu đến 2050 “con người sống hài hòa với thiên nhiên”.

Ngay tại Hội nghị, các quốc gia thành viên ASEAN cùng với các nước đối tác và các tổ chức cùng nhau trao đổi kỹ hơn để tăng cường hiệu quả thực thi Kế hoạch hành động ACB với các lĩnh vực ưu tiên bao gồm: Chương trình Công viên Di sản ASEAN (AHP); Đa dạng sinh học lồng ghép; Phục hồi hệ sinh thái; Tăng cường năng lực bảo tồn đa dạng sinh học; Báo cáo Hiện trạng Đa dạng sinh học ASEAN lần thứ ba (ABO3); Truyền thông, Giáo dục và Nhận thức Cộng đồng (CEPA); Các sáng kiến ​​liên ngành; Ban cố vấn khoa học ACB; Chương trình Biệt phái ACB cho AMS và Chương trình Gắn kết Chuyên gia ACB. 

Cùng với đó, các bên đã cùng nhau cập nhật Kế hoạch hành động Nhóm công tác ASEAN về bảo tồn đa dạng sinh học (AWGNCB); Rà soát kết quả Cuộc họp lần thứ 30 của Nhóm Công tác ASEAN về Bảo tồn Thiên nhiên và Đa dạng Sinh học (AWGNCB); Cập nhật về Đánh giá tổ chức ACB và báo cáo Cuộc họp bất thường của Hội đồng quản trị ACB lần thứ 21.

ACB cũng đưa ra những sáng kiến, đề xuất tiềm năng hợp tác với các đối tác phát triển như: Hợp tác với Ban Thư ký Công ước Đa dạng Sinh học; Hợp tác với Tổ chức Bảo tồn Động vật Hoang dã Toàn cầu…

Việt Nam chủ động thúc đẩy hợp tác khu vực về ĐDSH

Quang cảnh Hội nghị

Đại diện của Việt Nam tại Hội nghị, thay mặt Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Nguyễn Văn Tài (Chủ tịch Tổ chức Các quan chức cao cấp ASEAN về môi trường tại Việt Nam - ASOEN Việt Nam), bà Hoàng Thị Thanh Nhàn - Trưởng Nhóm công tác ASEAN Việt Nam về bảo tồn ĐDSH cho biết, Việt Nam được công nhận là nước có tính đa dạng sinh học cao trên thế giới, ĐDSH đã góp phần to lớn trong đảm bảo an ninh lương thực, sinh kế cho người dân; duy trì nguồn gen vật nuôi, cây trồng; cung cấp các vật liệu cho xây dựng và các nguồn nhiên liệu, dược liệu; tạo nên các cảnh quan thiên nhiên; cội nguồn của nhiều phong tục, tập quán tốt đẹp của người dân Việt Nam. 

Việt Nam đã và đang tích cực tham gia các Điều ước quốc tế về ĐDSH như: Công ước Đa dạng sinh học, Công ước Ramsar, Công ước CITES, Công ước Biến đổi khí hậu và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển... Trong đó, Việt Nam là nước thứ 7 ở ASEAN tham gia CITES, là nước đầu tiên ở ASEAN xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về quản lý buôn bán động thực vật hoang dã. Việt Nam cũng đã tham gia tích cực trong quá trình xây dựng khung toàn cầu về đa dạng sinh học. 

“Trong giai đoạn hiện nay, Bộ TN&MT đang chuẩn bị tổng kết Chiến lược và chuẩn bị cho Chiến lược giai đoạn 2030, cụ thể hóa các yêu cầu Chiến lược toàn cầu trong bối cảnh cụ thể của Việt Nam, để thúc đẩy đạt được các mục tiêu bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học của đất nước trong giai đoạn tới”, bà Nhàn thông tin.

Nhấn mạnh đến hệ thống pháp lý liên quan đến quản lý ĐDSH, bà Hoàng Thị Thanh Nhàn cho biết, Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) hiện đang đề xuất một số nội dung liên quan đến bảo vệ cảnh quan và đa dạng sinh học, nhằm tăng cường thể chế cho công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học. Chính phủ Việt Nam cam kết chung tay cùng với Chính phủ các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, hợp tác đẩy lùi sự mất mát đa dạng sinh học vào năm 2030 để phát triển bền vững.

Với những nỗ lực đó, Việt Nam đang thể hiện vai trò tích cực, chủ động trên hành trình bảo tồn ĐDSH. Đặc biệt, khi năm 2020 là năm chủ đề “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, Việt Nam, với vai trò là Chủ tịch ASEAN mong muốn lan tỏa tinh thần chủ đề này trong các nước ASEAN nhằm thúc đẩy cam kết về bảo tồn đa dạng sinh học, phục hồi hệ sinh thái tại Đông Nam Á. 

Tại Hội nghị, Việt Nam với vai trò là nước chủ nhà đã cùng Malaysia và ACB đóng góp nhiều ý kiến của Chương trình nghị sự, nhằm thúc đẩy hợp tác khu vực ASEAN về ĐDSH, giúp triển khai thành công các Chiến lược và Kế hoạch hành động đã đặt ra trong thời gian tới.