Thư viện, tủ sách ở miền núi cần được đầu tư hơn nữa

   

   

  Với sứ mệnh cung cấp và thúc đẩy việc tiếp cận tới thông tin, tri thức của người dân ở cộng đồng thông  qua việc cung cấp các dịch vụ thư viện – thông tin đa dạng, hỗ trợ việc tiếp cận các nguồn lực thông tin  trong và ngoài thư viện giúp cho việc học tập, nghiên cứu, giải trí và phát triển của mọi tầng lớp nhân dân. Đó là: Làm mới các dịch vụ truyền thống; tăng cường tổ chức các dịch vụ mới trong thư viện, công tác luân chuyển sách báo về cơ sở; quan tâm chú trọng phát triển mạng lưới thư viện, phòng đọc sách cơ sở gắn với Chương trình xây dựng  nông thôn mới của Chính phủ; tăng cường công tác tuyên truyền thông qua việc tổ chức các sự kiện văn hóa trong thư viện, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy, nâng cao văn hóa đọc trong nhân dân…; công tác quản lý nhà nước về thư viện đã có bước phát triển mới với việc hoàn thành dự thảo Luật Thư viện, tập trung công tác đào tạo bồi dưỡng nâng cao năng lực  đội ngủ cán bộ, triển khai có hiệu quả nguồn lực đầu tư của tổ chức nước ngoài , từ đó đã tạo bước phát triển mới về phương  thức phục vụ của các thư viện, đặc biệt là ở thư viện huyện, xã ở những vùng còn gặp nhiều khó khăn, góp phần từng bước xóa khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn, tạo sự bình đẳng trong việc hưởng thụ những thành tựu mới của công nghệ, góp phần thay đổi, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân ở cộng đồng.

   

   

  Trong  3 năm qua, hoạt động của hệ thống thư viện công cộng đã đạt được kết quả hết sức quan trọng về các mặt: Xây dựng cơ sở vật chất, vốn tài liệu và nguồn lực thông tin của thư viện, công tác phục phụ bạn đọc, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động, phát triển mạng lưới và đội ngũ cán bộ. Đó là sự đầu tư xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các thư viện, đã có 06 thư viện cấp tỉnh (Tuyên Quang, Hải Dương, Quảng Ninh, Nghệ An,Quảng Trị, Bạc Liêu) và 83 thư viện cấp huyện được xây mới, khánh thành và đi vào sử dụng. Đưa số thư viện cấp tỉnh có trụ sở độc lập, được xây dựng mới hoặc nâng cấp đạt tỷ lệ 75%, thư viện cấp huyện hơn 35%; hiện tại đang có 06 thư viện cấp tỉnh và 25 thư viện cấp huyện đang được xây dựng mới hoặc nâng cấp. Song song với việc xây dựng trụ sở, các thư viện còn được đầu tư trang thiết bị đi kèm, được phê duyệt đề án ứng dụng công nghệ thông tin tạo sự đồng bộ về cơ sở hạ tầng cho thư viện theo hướng hiện đại. Ngoài nguồn đầu tư của địa phương, trong ba năm qua với sự tài trợ của Quỹ Bill & Melindsa Gates (Hoa Kỳ) thông qua Dự án “Nâng cao khả năng sử dụng máy tính và truy cập internet công cộng ở Việt Nam” thực hiện trong vòng 5 năm (2011 – 2016) với tổng số kinh phí lên đến 50,6 triệu USD đã có 627 thư viện từ cấp tỉnh đến cấp xã được đầu tư trang bị tổng số 5.250 máy tính, 624 máy in và các trang thiết bị khác đi kèm tạo bước phát triển mang tính đột phá về cơ sở hạ tầng của hệ thống thư viện công cộng ở những vùng khó khăn của đất nước.

   

  Riêng vốn tài liệu và nguồn lực thông tin hệ thống thư viện đã bổ sung mới được 3.800.184 bản sách, đưa tổng số sách hiện có trong hệ thống TVCC trên 20.635.771 bản. Như vậy, ước tính bình quân 175.000 bản/ thư viện cấp tỉnh, 10.000 bản/thư viện cấp huyện. Bên cạnh đó, mở rộng và phát triển các dịch vụ thư viện nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin hiện tại và thay đổi của cộng đồng người sử dụng đa dạng. Ngoài việc phục vụ tại chỗ, các thư viện tiếp tục duy trì và phát triển hình thức phục vụ ngoài thư viện: tăng cường luân chuyển sách báo xuống phòng đọc sách các cơ sở, trường học, xí nghiệp, bệnh viện, trại giam, các chùa , các điểm sinh hoạt cộng đồng, đưa sách tới nhà trọ cho công nhân,…Sơ kết 3 năm hoạt động có 30 đơn vị được nhận bằng khen của Bộ VH, TT & DL.

   

   

  Song bên cạnh đó hoạt động của Hệ thống thư viện công cộng còn gặp vô vàn những khó khăn. Đặc biệt là các địa bàn miền núi, vùng sâu vùng xa. Phát biểu tại Hội nghị TS. Trần Hữu Sơn – Giám đốc Sở VH, TT & DL tỉnh Lào Cai kiến nghị cần có những chính sách riêng  cho Thư viện miền núi. Hiện tại tủ sách của các trường THPT trên địa bàn phát triển mạnh nhưng số lượng sách còn quá ít trong khi nhu cầu thực tế của học sinh lại rất lớn. Ông Sơn cũng nhấn mạnh bổ sung nguồn sách là cần thiết nhưng cũng cần nghiên cứu về nhu cầu thực tại ở miền núi, đó là phù hợp với đặc thù phát triển kinh tế vùng miền để cung cấp sách báo có nội dung phù hợp chứ không nên đưa đại trà dẫn tới hiệu quả thông tin kém.

   

  Vấn đề được các đại biểu quan tâm và đề xuất kiến nghị đó là mạng lưới lưu chuyển sách lưu động  còn chưa đồng bộ hoạt động mang tính chất cầm chừng, chưa đáp ứng nhu cầu thông tin cho các tuyến dưới. Cũng như chính sách đào tạo nguồn nhân lực trong thời gian tới.

   

  Thứ trưởng Bộ VH, TT & DL Huỳnh Vĩnh Ái đánh giá cao nổ lực cũng như ý kiến từ các đơn vị địa phương. Đồng thời cũng đề ra giải pháp nhằm tháo gỡ những vướng mắc về việc Ban hành văn bản pháp lý nhưng chưa đáp ứng và chưa thực sự phù hợp với thực tiễn,hướng tới xây dựng Luật thư viện.Bởi để đưa văn hóa đọc tới với tất cả mọi người chính là một phần trong việc nâng cao trình độ văn hóa,dân trí của Quốc gia.

   

  Bài & ảnh:  Thanh Thảo