Thanh tra Chính phủ kết luận hàng loạt sai phạm đất đai ở Bắc Giang

Kết luận thanh tra cho biết, chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh Bắc Giang còn hạn chế, chưa có dự báo hợp lý nên thường phải điều chỉnh, bổ sung khi quy hoạch ngành biến động hoặc nhu cầu về đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội có thay đổi. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn thấp. Một số dự án, công trình đã có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhưng chưa thực hiện, nhất là những dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.

Việc cập nhật quy hoạch ngành sau điều chỉnh, bổ sung vào quy hoạch sử dụng đất còn chưa kịp thời. Công tác quản lý quy hoạch sau khi được phê duyệt còn yếu; công tác thanh tra, kiểm tra về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc thu hút đầu tư vẫn chưa chủ động theo quy hoạch sử dụng đất, một số nhà đầu tư năng lực còn hạn chế, có biểu hiện chuyển nhượng dự án sau khi được giao đất, cho thuê đất mà không đầu tư.

Một góc KCN Đình Trám, nơi bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm

Về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thanh tra chính phủ cho biết, trên địa bàn tỉnh còn 12.749 thửa đất ở còn tồn tại, vướng mắc chưa được cấp giấy chứng nhận do các trường hợp này đều có nguồn gốc rất phức tạp. Hiện trạng sử dụng đất không phù hợp quy hoạch, thửa đất được giao không đúng thẩm quyền; đất đang có tranh chấp; không thực hiện nghĩa vụ tài chính; lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất.

Đối với việc quản lý và sử dụng đất công ích, nhiều địa phương trong tỉnh để quy hoạch đất công ích phân tán, không quy hoạch thành khu, vùng tập trung mà để rải rác, xen kẹp trong khu cân cư không tách được phần đất công ích và đất giao ổn định lâu dài. Tình trạng để thôn tự ý ký hợp đồng giao thầu, cho thuê sử dụng đất công ích không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng, không đúng mục đích sử dụng và thời hạn theo quy định của pháp luật trước đây vẫn chưa được giải quyết triệt để. Việc thực hiện công tác bàn giao hồ sơ, sổ sách khi thay đổi cán bộ qua các thời kỳ không chặt chẽ dẫn đến hồ sơ về quản lý đất đai không đầy đủ, do đó các địa phương thiếu tài liệu, gặp khó khăn trong việc xác định diện tích đất công ích để quản lý.

Cơ quan thanh tra phát hiện việc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất lúa sang đất nông nghiệp khác ở các huyện: Hiệp Hòa, Lục Nam, Lục Ngạn và Tân Yên. Lấn chiếm, xây dựng nhà ở trái phép trên đất vi phạm hành lang an toàn, vi phạm quy hoạch xây dựng gồm các huyện: Hiệp Hòa, Lạng Giang, Lục Nam, Lục Ngạn, Tân Yên, Việt Yên và Yên Dũng. Bên cạnh đó là tình trạng giao đất trái thẩm quyền, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp xảy ra ở rất nhiều huyện.

Thanh tra Chính phủ cũng cho biết, từ năm 2006-2017, các đơn vị nợ đọng tiền sử đụng đất và tiền thuê hạ tầng gắn với đất khu công nghiệp trên 66,3 tỷ đồng. Trong đó, các đơn vị thuê đất trong Khu công nghiệp Đình Trám còn nợ tổng số tiền gần 6,8 tỷ đồng. Các đơn vị trong Khu công nghiệp Song Khê – Nội Hoàng (khu phía Bắc) còn nợ trên 24 tỷ đồng; Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Bắc Giang nợ 8 tỷ; Công ty cổ phần In và bao bì công nghệ cao Hưng Thịnh nợ 13,5 tỷ đồng. Công ty cổ phần KOSY nợ 13,7 tỷ đồng tiền sử dụng đất của Dự án khu dân cư mới thị trấn Cầu Gồ, huyện Yên Thế.

Đối với công tác quản lý và sử dụng đất của một số dự án, từ năm 2002-2007 có 43 doanh nghiệp được chấp thuận và cấp phép đầu tư vào Khu công nghiệp Đình Trám, tổng diện tích đất cho thuê hơn 662.000 m², theo đơn giá thời điểm cho thuê là trên 7 tỷ đồng. Thế nhưng UBND tỉnh Bắc Giang có văn bản cho phép không thu tiền, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Công ty phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Bắc Giang cho các đơn vị thuê đất để xây dựng trụ sở làm việc thuộc quy hoạch trung tâm điều hành không phải là đất cho thuê nhưng không thực hiện các trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, thay đổi mục đích, cơ cấu sử dụng đất để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt gồm: Bưu điện tỉnh Bắc Giang 2.146 m², Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang gần 3.000 m², Công an tỉnh Bắc Giang 3.510 m².

UBND tỉnh Bắc Giang thu hồi trên 9.000 m² đất cho Công ty TNHH dịch vụ KK Bắc Giang thuê để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng chợ Hoàng Ninh là không phù hợp với quy hoạch được Bộ Xây dựng phê duyệt. Thực tế khu đất đã xây dựng các dãy nhà liền kề từ 4-6 tầng.

Đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Bắc Giang vẫn chưa chỉ đạo thực hiện xong việc đưa 3 công ty ra khỏi đất Khu công nghiệp Đình Trám theo văn bản điều chỉnh quy hoạch gồm: Công ty TNHH sản xuất và thương mại Quỳnh An, diện tích hơn 4.000 m², hiện trạng tại lô đất đã xây dựng khách sạn 7 tầng để kinh doanh; Công ty TNHH Vương Mỹ, diện tích gần 2.400 m², hiện trạng đã xây dựng khách sạn 5 tầng để kinh doanh; Công ty TNHH VinaSolar Technologi, diện tích trên 1.922 m², hiện trạng đã xây dựng khách sạn 9 tầng kinh doanh.

Việc cho các công ty này thuê đất theo giá chung của đất công nghiệp như các doanh nghiệp đầu tư vào KCN Đình Trám để sản xuất kinh doanh là chưa phù hợp vì các công ty này chỉ sử dụng đất KCN để xây dựng kinh doanh dịch vụ khách sạn, ki ốt cho thuê, vui chơi giải trí, karaoke, xông hơi. Việc này vi phạm quy định của Luật Đất đai.

UBND tỉnh Bắc Giang còn chấp thuận cho đầu tư dự án khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển mục đích sử dụng đất lúa tại các dự án: Khu đô thị phía Tây thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang; Khu đô thị An Huy, thị trấn Cao Thượng, huyện Tân Yên là vi phạm Điểm a, Khoản 1, Điều 58 Luật Đất đai 2013.

Việc UBND tỉnh Bắc Giang điều chỉnh quy mô một số khu công nghiệp khi chưa có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan là vi phạm Nghị định số 29/2008 của Chính phủ.