Thái Nguyên: Ứng dụng công nghệ số trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng

Ứng dụng công nghệ GIS và ảnh viễn thám

Ông Lê Cẩm Long, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên cho biết,  phát huy vai trò là cơ quan tham mưu giúp UBND tỉnh và Sở NN&PTNT thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về bảo vệ rừng, đảm bảo chấp hành pháp luật về bảo vệ rừng và phát triển rừng ở các địa phương, lực lượng Kiểm lâm đã tích cực chủ động tham mưu đề xuất giúp cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, các tổ chức thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn.

Phần mềm GIS có chức năng chồng thông tin ảnh vệ tinh viễn thám giúp lực lượng kiểm lâm cảnh báo cháy rừng từ ảnh vệ tinh. Ảnh: Quang Hải - Trường Giang

Theo đó, trong năm 2021, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã thực hiện đồng bộ các giải pháp trong công tác quản lý, bảo vệ rừng; tăng cường lực lượng tuần tra bảo vệ rừng tại gốc, quản lý chặt chẽ các khu rừng đặc dụng, phòng hộ. Xây dựng kế hoạch tăng cường kiểm tra hoạt động của Kiểm lâm địa bàn trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản ở cơ sở. Đồng thời, kiểm tra giám sát khai thác rừng, theo dõi chặt chẽ diễn biến tài nguyên rừng, đảm bảo cập nhật đầy đủ các nguyên nhân biến động về rừng và đất lâm nghiệp.

Đặc biệt, để tăng cường quản lý rừng theo chương trình chuyển đổi số, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức nhiều lớp tập huấn nhận và trả lời văn bản, chữ ký số, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp; quản lý cây xanh trên hệ thông phần mềm, sử dụng công nghệ GIS và ảnh viễn thám để xây dựng các phần mềm phát hiện sớm cảnh báo cháy rừng từ ảnh vệ tinh; phần mềm giám sát và phát hiện sớm mất rừng, suy thoái rừng cho cán bộ của cơ quan đều thực hiện thành thục các phần mềm quản lý cây xanh trên hệ thống - Thai Nguyen Smart Trees.

Cũng theo Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên, việc sử dụng phần mềm Smart còn cho phép đơn vị xây dựng thêm các mục dữ liệu thông tin để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và diện tích, tài nguyên rừng đang quản lý. Ngoài việc nhập dữ liệu với lượng thông tin lớn và đa dạng, phần mềm Smart còn thống kê, phân tích thông qua biểu đồ, từ đó giúp đơn vị chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp với chính quyền các địa phương vùng đệm và các tổ cộng đồng nhận khoán trong việc tuần tra, bảo vệ hiệu quả những khu vực rừng có nguy cơ bị xâm hại; đồng thời làm tốt công tác theo dõi đa dạng sinh học để thực hiện các dự án nghiên cứu, bảo tồn.

Đến nay, hầu hết các cán bộ Kiểm lâm của tỉnh đã sử dụng thành thạo các phần mềm công nghệ GIS và ảnh viễn thám giám sát, qua đó không cần đến tận nơi vẫn có thể phát hiện được cháy rừng xảy ra.

Cán bộ Hạt Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên sử dụng phần mềm quản lý cây xanh trên hệ thống - Thai Nguyen SmartTrees. Ảnh: Quang Hải - Trường Giang

Quản lý cây xanh bằng ứng dụng Thai Nguyen SmartTrees

Một trong những ứng dụng mà Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên đang áp dụng hiệu quả là phần mềm quản lý cây xanh trên hệ thống - Thai Nguyen SmartTrees. Đây là chương trình quản lý cây xanh do Chi cục Kiểm lâm phối hợp với VNPT Thái Nguyên triển khai xây dựng để thực hiện Chương trình “Trồng mới 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021 - 2025” do Thủ tướng Chính phủ phát động.

Ứng dụng có nhiều tính năng như: Cập nhật, chỉnh sửa thông tin cây xanh; lấy tọa độ và hình ảnh cây ngay tại hiện trường; hỗ trợ nhập nhanh số lượng lớn cây phân tán chỉ bằng một lần thao tác; tra cứu, tìm kiếm nhanh, tìm kiếm nâng cao; quét mã QR để truy xuất thông tin cây xanh...

Mỗi cây xanh trồng mới đều được cập nhật và có 1 mã QR riêng để giám sát, theo dõi quá trình sinh trưởng, phát triển, di dời của cây. Thông qua ứng dụng này, người dân khi phát hiện các vấn đề liên quan tới cây xanh có thể gửi thông tin và hình ảnh phản ánh để cơ quan chức năng tiếp nhận, xử lý.

Đặc biệt, để cảnh báo nguy cơ cháy rừng, tỉnh Thái Nguyên đã trang bị biển báo hiệu cấp dự báo cháy rừng điện tử tại khu vực có nguy cơ xảy ra cháy rứng cao. Biển báo này được thiết kế thể hiện 5 cấp dự báo cháy rừng, đồng thời tự động thu nhận các yếu tố khí tượng để tính toán cấp dự báo cháy rừng và điều khiển kim quay.

Người quản lý có thể điều khiển biển thông qua ứng dụng trên điện thoại di động thông minh. Biển có chế độ hoạt động tự động, tích hợp cảm biến, cứ một khoảng thời gian nhất định được cài đặt sẽ tự động thu nhận các dữ liệu về khí tượng từ cảm biến ở thời điểm hiện tại theo thời gian thực để tính cấp dự báo cháy rừng. Sau khi tính cấp dự báo cháy rừng, biển sẽ tự động điều khiển động cơ quay kim đến vị trí cấp tương ứng trên biển.

Chế độ tự động nên mỗi khi kim quay thì có tin nhắn trả về cho số điện thoại của người quản lý biển. Điều này đã giảm bớt thời gian đi lại của cán bộ Kiểm lâm cũng như đưa ra dự đoán chính xác mức độ nguy cơ cháy rừng…

Chi cục trưởng Lê Cẩm Long khẳng định, việc đưa các ứng dụng phần mềm vào theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, sử dụng ảnh vệ tinh trong công tác quản lý, bảo vệ rừng đã giúp cán bộ kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên cập nhật chính xác những biến động về rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn; kịp thời phát hiện những khu vực bị mất rừng để xác định nguyên nhân, ngăn chặn, xử lý theo quy định. Hơn nữa, việc thực hiện chuyển đổi số trong quản lý, bảo vệ rừng còn đảm bảo số liệu chính xác tuyệt đối, góp phần tiết kiệm thời gian, nhân lực.