Thách thức của biến đổi khí hậu và hiệu quả từ mô hình ứng phó với biến đổi khí hậu

29/11/2018, 09:51

(TN&MT) - Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu. Chính phủ cũng đã xác định ứng phó với biến đổi khí hậu thúc đẩy tăng trưởng xanh là trách nhiệm của toàn hệ thống. Nhiều mô hình ứng phó với biến đổi khí hậu đã được triển khai ở các tỉnh, trong đó có mô hình ở 3 xã thuộc huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa đã phát huy được hiệu quả.

Những thách thức của biến đổi khí hậu

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, trong đó đồng bằng sông Cửu Long là một trong 3 đồng bằng trên thế giới dễ bị tổn thương nhất do nước biển dâng. Theo kịch bản biến đổi khí hậu năm 2012, cuối thế kỷ 21, nước biển dâng khoảng 1m, theo đó khoảng 39% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, trên 10% diện tích đồng bằng sông Hồng và Quảng Ninh, trên 2,5% diện tích các tỉnh ven biển Miền Trung và trên 20% diện tích TP. Hồ Chí Minh bị ngập trong nước.

Tổ chức hội nghị Phổ biến các kiến thức và kỹ năng ứng phó với biến đổi khí hậu cho 3 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh
Tổ chức hội nghị Phổ biến các kiến thức và kỹ năng ứng phó với  biến đổi khí hậu cho 3 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh
 

Biến đổi khí hậu là một thách thức lớn nhất đổi với nhân loại, sẽ tác động nghiêm trọng đến sản xuất, đời sống và môi trường trên phạm vi toàn thế giới. Nhiệt độ tăng, mực nước biển dâng gây ngập lụt, gây nhiễm mặn nguồn nước, ảnh hưởng đến nông nghiệp, gây rủi ro lớn đổi với công nghiệp và hệ thống kinh tế - xã hội trong tương lai. Vấn đề biến đổi khí hậu đã, đang và sẽ làm thay đổi toàn diện và sâu sắc quá trình phát triển và an ninh toàn cầu như năng lượng, nước, lương thực, xã hội, việc làm…

Với quy mô dân số Việt Nam khoảng 100 triệu dân vào năm 2020 và mục tiêu trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, do đó nhu cầu tiêu thụ năng lượng cho sản xuất, giao thông vận tải và sinh hoạt là rất lớn. Việc tăng cường quản lý phát thải khí nhà kinh cũng như đẩy mạnh áp dụng công nghệ hiện đại nhằm giảm tiêu hao nhiên liệu, sử dụng tiết kiệm, phát triển các nguồn năng lượng mới đang được tập trung triển khai ở nước ta.

Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kinh, gắn biến đổi khí hậu với phát triển bền vững cần được xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình cấu trúc nền kinh tế xanh, ít các-bon và phát triển bền vững của đất nước.

Nhiều bể nước hộ gia đình được xây dựng tại 3 xã thuộc huyện Cẩm Thủy từ nguồn vốn dự án CBA.
Nhiều bể nước hộ gia đình được xây dựng tại 3 xã thuộc huyện Cẩm Thủy từ nguồn vốn dự án CBA
 

Nhằm từng bước nâng cao nhận thức, kiến thức về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh cho cán bộ quản lý các cấp trong công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội theo hướng chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng xanh, trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi hậu, Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp với Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Môi trường tổ chức hội nghị Phổ biến các kiến thức và kỹ năng ứng phó với  biến đổi khí hậu vào 3 ngày (từ ngày 26 đến ngày 28/11) tại Thanh Hóa cho 3 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.

Tại hội nghị PGS.TS Nguyễn Văn Thắng, Viện trưởng Viện Khoa học khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu đã nêu một số nội dung cơ bản sau: Cơ sở khoa học của Biến đổi khí hậu (BĐKH); Các định hướng, chiến lược, chính sách và chương trình liên quan đến BĐKH của Việt Nam; Xác định các nguồn phát thải khí nhà kính và khả năng giảm phát thải. Đồng thời đánh giá tác động của BĐKH và đánh giá tác động của BĐKH đến các ngành/lĩnh vực và giải pháp ứng phó theo ngành.

Hiệu quả từ dự án CBA ở huyện Cẩm Thủy

Cùng với Hội nghị, Ban tổ chức đã tổ chức đưa các đại biểu đi tham quan mô hình thử nghiệm về giảm thiểu và thích ứng với tác động tiêu cực của BĐKH tại xã Cẩm Tâm, Cẩm Châu, Cẩm Vân huyện Cẩm Thủy.

Dự án thực hiện với mục tiêu: “Nâng cao năng lực ứng dụng đa dạng các giải pháp cải thiện sinh kế thân thiện với môi trường, giảm thiểu rủi ro thiên tai/ thời tiết cực đoan để phát triển bền vững cho cộng đồng các dân tộc vùng dự án thông qua việc tiếp tục cải thiện, nâng cấp và chuyển giao kỹ thuật các mô hình đã thành công tại dự án CBA xã Cẩm Tâm, Cẩm Châu, Cẩm Vân”. Dự án được thực hiện trong 2 năm (1/1/2015-31/12/2016).

Dự án CBA hỗ trợ vốn vay cho người dân thực hiện mô hình chăn nuôi bò sinh sản cải thiện sinh kế
Dự án CBA hỗ trợ vốn vay cho người dân thực hiện mô hình chăn nuôi bò sinh sản cải thiện sinh kế
 

Có thể nói kết quả lớn nhất của dự án đến thời điểm hiện tại đó là truyền tải cho người dân về kiến thức trong quản lý tài nguyên nước, hiểu biết trong việc phòng ngừa và ứng phó với BĐKH, nâng cao hiệu suất kinh tế trong việc trồng rừng thâm canh gỗ lớn, thông qua tập huấn khuyến nông-lâm-ngư cho cán bộ và cộng đồng địa phương...

Đồng thời dự án cũng đã tổ chức các hoạt động truyền thông như: nói chuyện, đối thoại về BĐKH, nói chuyện ngoại khóa về giáo dục học sinh an toàn trong thiên tai tại các trường học, tập huấn quản lý tài nguyên nước dựa vào cộng đồng và tập huấn cho các bộ xã, thôn trong việc nâng cao năng lực lập kế hoạch có sự tham gia. Từ đó, dự án đã hỗ trợ địa phương lập được các báo cáo đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương và khả năng, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 có lồng ghép vấn đề ứng phó với BĐKH kể cả việc tham vấn cộng đồng.

Kết quả trên 1360 lượt người (có 35% là phụ nữ) là cán bộ, cộng đồng dân cư tại ba xã tham dự các khóa tập huấn và truyền thông. Hơn 157 hộ gia đình với 710 nhân khẩu được hưởng lợi trực tiếp từ các mô hình đang thực hiện của dự án.

Dự án CBA đã góp phần nâng cao nhận thức và hiểu biết của chính quyền và người dân địa phương về tác động của biến đổi khí hậu đến phát triển bền vững của địa phương. Xây dựng mô hình ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật nhằm hạn chế tác hại của hạn hán và lũ quét thông qua việc tăng cường bảo vệ và sử dụng bền vững tài nguyên nước (thu trữ nước mặt và nước mưa), đất (hạn chế thoái hóa đất), và đa dạng sinh học nông nghiệp (sử dụng các giống lúa chịu hạn của địa phương). Hỗ trợ vốn vay cho người dân thực hiện mô hình chăn nuôi bò sinh sản cải thiện sinh kế và các hộ dân vùng hay ngập lụt có điều kiện mua bể thu trữ nước inox phục vụ sinh hoạt.

Tại xã Cẩm Tâm: 20 bể nước quy mô hộ gia đình đã được xây dựng, trong đó 15 bể được xây dựng theo kiểu truyền thống bằng gạch xây, 5 bể được xây dựng theo công nghệ mới bằng bê tông vỏ mỏng, để trữ nước mưa sử dụng trong các tháng mùa khô, hanh. Do có hiệu quả rất thiết thực, nên đến nay đã có gần 40 hộ xây bể nước theo mô hình trên để thu trữ nước mưa và nước mó, với quy mô bể chỉ từ 2m3- 5m3, riêng hộ ông Quách Quý Quynh (xóm Thủy Thanh) đã xây bể có  dung tích đến 120m3.

Đã đào đắp đươc 3,714 km mương đồng mức tại 2 khu vực: khu vực sườn đồi phía tây đập Hon Cóc và khu vực sười đồi phía trên trường tiểu học và trung học cơ sở của xã, đồng thời khơi thông các rãnh dọc (mương doc) để dẫn nước lũ ra phía hồ và các khe suối tự nhiên. Trồng 16.000 cây keo lai trong khu vực xây dựng mương đồng mức kết hợp với trồng xen cây sắn trong những năm đầu. Qua các trận mưa lớn, hệ thống mương đồng mức đã phát huy hiệu quả, hạn chế được ngập úng và sạt lở cho các khu vực trường  Tiểu hoc và THCS  và đường đi lại của người dân trong khu vưc. Đồng thời thử nghiệm các công thức luân canh trong mô hình nông nghiệp.

Đây là dự án đầu tiên về giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu dựa vào cộng đồng, được thực hiện trên địa bàn tỉnh, trong điều kiện nguồn kinh phí còn hạn hẹp nhưng đã đạt được những kết quả rất khả quan, các mô hình ứng dụng có quy mô nhỏ, kỹ thuật đơn giản, phù hợp với điều kiện địa hình và trình độ dân trí của người dân vùng trung du miền núi của tỉnh và cần được nhân rộng ở nhiều địa phương khác.

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật
Quảng Ninh: Chuyển đổi cây trồng thích ứng biến đổi khí hậu
(TN&MT) - Biến đổi khí hậu (BĐKH) diễn ra theo chiều hướng ngày càng cực đoan, gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.
Đừng bỏ lỡ
  • Quảng Bình: Tăng cường công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường trong mùa mưa bão
    UBND tỉnh Quảng Bình yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ động nắm bắt tình hình và chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan có biện pháp kịp thời xử lý, giải quyết các sự cố môi trường xảy ra trên địa bàn, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường sau mỗi đợt bão, mưa lũ.
  • Mưa lũ gây sạt lở nhiều tuyến đường tại Lào Cai
    (TN&MT) - Do ảnh hưởng của áp cao lạnh lục địa tăng cường kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới từ ngày 27 - 28/9/2023 trên địa bàn tỉnh Lào Cai có mưa vừa đến mưa to. Mưa lũ đã gây thiệt hại nhà cửa, hoa màu và sạt lở làm ách tác một số tuyến đường trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
  • Phòng chống thiên tai ở Thừa Thiên - Huế: Chủ động di dân khu vực miền núi
    (TN&MT) - Các phương án phòng chống thiên tai, đặc biệt là di dân vùng núi ra khỏi những nơi có nguy cơ sạt lở, lũ quét... đã được chính quyền hai huyện A Lưới và Nam Đông (tỉnh Thừa Thiên - Huế) chủ động triển khai.
  • TP. Cần Thơ: Lồng ghép ứng phó biến đổi khí hậu vào phát triển KT - XH
    (TN&MT) - TP. Cần Thơ xác định ứng phó và thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) là một trong những nhiệm vụ quan trọng của thành phố. Do đó, để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này, TP. Cần Thơ đã và đang triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp nhằm đảm bảo cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ngày càng bền vững.
  • Quảng Trị: Thiên tai làm 1 người chết, nhiều cơ sở vật chất bị hư hỏng
    Thông tin từ Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh Quảng Trị cho biết, mưa lũ những ngày qua đã làm 1 người chết, nhiều ngôi nhà bị tốc mái, nhiều đoạn đường giao thông bị hư hỏng.
  • Thanh Hóa: Chủ động ứng phó với mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất
    Ngày 27/9/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Công văn số 14417/UBND-NN gửi các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan về việc triển khai ứng phó với mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn tỉnh.
  • Nghệ An: Nhiều địa phương vùng cao bị ngập lụt
    Do mưa lớn kéo dài, nước từ thượng nguồn cũng đổ về rất nhanh nên trong đêm 26, sáng 27/9/2023, nhiều địa phương như Quỳ Châu, Quế Phong, Tương Dương, Kỳ Sơn, Thanh Chương… của tỉnh Nghệ An đã bị ngập lụt. Thiệt hại ước tính về tài sản là khá lớn, người dân và chính quyền đã phải thức trắng đêm để di dời đồ đạc, vật nuôi đến nơi an toàn.
  • Giải pháp giảm thiểu sạt lở đất đá dựa vào tự nhiên
    (TN&MT) - Những năm gần đây, tác động của biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều vụ sạt lở đất đá, lũ quét đặc biệt tại khu vực miền núi Việt Nam gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sinh hoạt của người dân.
  • Thời tiết ngày 27/9, cả nước có mưa, nhiều nơi mưa to
    (TN&MT) - Theo Trung tâm Dự báo KTTVQG, ngày 27/9, Hà Nội và khu vực Bắc Bộ có mưa rào và dông vài nơi. Gió đông nam cấp 2-3. Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ cục bộ có mưa vừa, mưa to. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.
  • Nghệ An: Mưa lớn, nhiều thủy điện vận hành điều tiết nước hồ chứa
    Những ngày qua, thời tiết trên địa bàn tỉnh Nghệ An có mưa lớn tại tất cả các huyện, thành, thị. Vì thế, để đảm bảo công tác điều tiết nước hồ chứa các nhà máy thủy điện được an toàn theo đúng quy trình đơn hồ và Quy trình liên hồ chứa trên lưu vực các sông, nhiều Nhà máy thủy điện đã có thông báo về việc vận hành điều tiết nước hồ chứa.
  • Nghệ An: Nhiều nơi bị ảnh hưởng bởi mưa lớn, lốc xoáy
    Trong đêm 25 và ngày 26/9/2023, trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An xẩy ra mưa lớn khiến cho nhiều địa phương bị ngập. Ngoài ra, một số nơi còn xảy ra lốc xoáy gây thiệt hại nhiều tại sản của người dân.
  • Ứng phó với BĐKH ở Bến Tre: Hướng đến cuộc sống an toàn, bền vững
    (TN&MT) - Trước tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu (BĐKH) và nước biển dâng, tỉnh Bến Tre đã chủ động triển khai thực hiện nhiều giải pháp ứng phó để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản do thiên tai gây ra, nhằm hướng đến cuộc sống an toàn, bền vững. Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Văn Thắm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Bến Tre xung quanh nội dung này.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO