Tập trung xử lý dứt điểm các điểm nóng ô nhiễm môi trường

Báo cáo về kết quả xử lý các điểm nóng về ô nhiễm môi trường, hoạt động của các Tổ giám sát trong thời gian vừa qua, ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, từ năm 2017 đến nay, Tổng cục đã tập trung đẩy mạnh công tác kiểm soát các dự án, nguồn thải lớn, có nguy cơ gây sự cố môi trường; tích cực, chủ động, khẩn trương phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và địa phương thực hiện các hoạt động kiểm tra, khắc phục, xử lý kịp thời các điểm nóng về môi trường, tạo được sự đồng thuận và ủng hộ của cộng đồng, dư luận. Tiếp tục duy trì tốt hoạt động giám sát môi trường đối với các dự án, cơ sở sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm, sự cố ô nhiễm môi trường cao nhằm bảo đảm an toàn về môi trường trong quá trình hoạt động.

Tổng cục đã chỉ đạo 3 Cục Bảo vệ môi trường vùng triển khai giám sát chặt chẽ theo 3 khu vực miền Bắc, khu vực miền Trung - Tây Nguyên, khu vực miền Nam. Với việc phân công đơn vị quản lý môi trường vùng, với các ưu thế về con người và việc nắm bắt sát thông tin, địa bàn đã giúp công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường đảm bảo tính nhanh chóng, kịp thời và đạt hiệu quả cao. Đã phân loại danh sách các nguồn thải nhằm thực hiện các biện pháp kiểm soát, quản lý, ứng phó sự cố phù hợp.

Nhiệm vụ giám sát đặc biệt đối với các cơ sở, dự án tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao được Bộ TN&MT giao Tổng cục Môi trường triển khai thường xuyên từ năm 2017 đến nay. Qua mỗi đợt giám sát, Tổ giám sát đã thay mặt Bộ TN&MT kịp thời làm rõ, hướng dẫn các doanh nghiệp phương hướng giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường của các cơ sở tại các đợt giám sát trước, tạo ra những chuyển biến tích cực trong công tác bảo vệ môi trường tại các cơ sở.

Cùng với đó, trong giai đoạn 2011-2020, thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ TN&MT, Tổng cục Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương để triển khai 3 Đề án lưu vực sông (Cầu, Nhuệ - Đáy, hệ thống sông Sài Gòn- Đồng Nai). Tổng cục Môi trường đã trình lãnh đạo Bộ TN&MT báo cáo kết quả triển khai các Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông, trong đó đã nêu bật được các kết quả đã đạt được, các tồn tại hạn chế cần khắc phục và kế hoạch triển khai trong thời gian tới.

Tuy nhiên, qua công tác theo dõi công tác BVMT năm 2021 cho thấy, vấn đề bảo vệ môi trường nước tại các lưu vực sông, đặc biệt là các lưu vực sông lớn vẫn là vấn đề được các đại biểu Quốc hội, cử tri đặc biệt quan tâm và có nhiều chất vấn.

Theo báo cáo của Tổng cục Môi trường, kết quả quan trắc năm 2021 cho thấy, đa phần các lưu vực sông lớn như: Hồng - Thái Bình và Mã - Chu, Cả - La, Vu Gia -Thu Bồn và Mê Công duy trì ở mức tốt đến rất tốt. Nhiều sông, đoạn sông, nước sông sử dụng được cho mục đích cấp nước sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản và các mục đích tương đương khác. Kết quả quan trắc trung bình qua mỗi điểm quan trắc, không có nhiều biến động bất thường. Tuy nhiên, ô nhiễm cục bộ vẫn đang tiếp diễn trên các đoạn sông chảy qua khu vực tập trung dân cư, khu vực làng nghề, khu vực hoạt động sản xuất công nghiệp,… (đoạn sông Cầu trước khi vào TP. Thái Nguyên; đoạn sông Nhuệ qua địa phận Hà Nội).

Các điểm nóng về ô nhiễm môi trường nước tập trung trên các lưu vực sông ở khu vực phía Bắc (Nhuệ - Đáy, Cầu) và phía Nam (Đồng Nai), tình trạng ô nhiễm qua các đợt quan trắc trong năm và chưa có dấu hiệu được cải thiện, điển hình như ô nhiễm trên các sông Tô Lịch, Kim Ngưu, Sét,….(Hà Nội), sông Cầu chảy qua địa phận Bắc Ninh - Bắc Giang, sông Bắc Hưng Hải, kênh Tân Hóa - Lò Gốm, kênh Tàu Hũ - Bến Nghé, kênh Tham Lương - Bến Cát - Vàm Thuật,... Ô nhiễm trên các lưu vưc chủ yếu là ô nhiễm hữu cơ và dinh dưỡng. Phần lớn các điểm quan trắc ghi nhận chưa có dấu hiệu ô nhiễm kim loại và hóa chất bảo vệ thực vật.

Về kế hoạch xử lý dứt điểm một số điểm nóng, khu vực ô nhiễm môi trường trong năm 2022 và trong thời gian tới, ông Hoàng Văn Thức cũng cho biết, Tổng cục sẽ tiếp tục thực hiện tốt các hoạt động giám sát về môi trường đối với các cơ sở, dự án lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, đảm bảo các dự án vận hành, hoạt động an toàn về môi trường. Trong năm 2022, thực hiện giám sát theo kế hoạch được duyệt dự kiến 2 đợt/năm (chưa bao gồm các đợt giám sát đột xuất khác khi cần thiết theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền).

Trong đó đợt 1 sẽ giám sát việc khắc phục các tồn tại, hạn chế và việc phòng ngừa nguy cơ gây ra sự cố môi trường đã nêu ra trong năm 2021, đồng thời Đoàn giám sát yêu cầu Nhà máy thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường khác phù hợp với quy định và thực tế phát sinh tại thời điểm giám sát. Đợt 2 thực hiện giám sát các yêu cầu đã nêu ra trong Đợt 1, đánh giá kết quả thực hiện vào cuối đợt giám sát và yêu cầu Nhà máy thực hiện các nội dung liên quan để đảm bảo công tác bảo vệ môi trường trong thời gian tiếp theo.

Cùng với đó, Tổng cục Môi trường cũng đã xây dựng kế hoạch triển khai, xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường các lưu vực sông trong năm 2022 và trong thời gian tới. Theo đó, Tổng cục sẽ tiếp tục rà soát, đề xuất dự án triển khai khắc phục ô nhiễm sông Cầu tại mỗi địa phương trong đó tập trung trước mắt vào kiểm soát các cơ sở xả thải lớn, thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt và làng nghề.

Tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện các chỉ tiêu chưa hoàn thành mà Đề án đã đề ra, đặc biệt là tỷ lệ khu đô thị có hệ thống xử lý nước thải tập trung, trong đó cần hướng đến việc thu gom, xử lý triệt để lượng nước thải sinh hoạt phát sinh từ các khu đô thị, khu dân cư tập trung. Bên cạnh đó, nghiên cứu các giải pháp, phương án để thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt đối với khu vực dân cư phân tán; tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước làng nghề, các cơ sở sản xuất có nguồn thải ra sông; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ nước thải công nghiệp từ các khu công nghiệp, các cơ sở sản xuất có lưu lượng thải lớn;...

Tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo các đơn vị tham dự đã đóng góp ý kiến, đề xuất các giải pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường, kế hoạch xử lý dứt điểm một số điểm nóng, khu vực ô nhiễm môi trường trong thời gian tới.

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân đề nghị Tổng cục Môi trường tập trung xây dựng quy định về tiêu chí đánh giá cơ sở có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao (thống nhất áp dụng trên cả nước) phải thực hiện giám sát hoặc đưa ra khỏi danh sách đang giám sát, để làm cơ sở cho các Cục Bảo vệ môi trường vùng rà soát, đánh giá để bổ sung hoặc đưa ra khỏi danh sách giám sát.

Cùng với đó, để tiếp tục giám sát có hiệu quả đối với các dự án có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao trong thời gian tới, cần quan tâm thực hiện duy trì, tăng cường hiệu quả và nhân rộng mô hình tổ giám sát có sự kết hợp giữa cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư để giúp tăng cường giám sát hiệu quả, công khai, liên tục việc thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường của cơ sở.

Thứ trưởng cũng đề nghị Tổng cục Môi trường tăng cường việc ứng dụng, khai thác công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát nguồn thải thông qua việc xây dựng, nâng cấp cơ sở dữ liệu để khai thác nhanh chóng thông tin nguồn thải, số liệu quan trắc tự động, cảnh báo sự cố, xây dựng các bản đồ phân bố nguồn thải để phục vụ tốt hơn cho công tác quản lý môi trường.

Thứ trưởng yêu cầu Tổng cục Môi trường tổ chức Đoàn công tác làm việc với một số tỉnh miền Trung về các vấn đề ô nhiễm môi trường tại các cảng cá và các vấn đề môi trường nổi bật khác nhằm thu thập thông tin, đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp khắc phục. Nắm bắt kịp thời hoặc phát hiện những nguy cơ sự cố ô nhiễm, bất cập trong cơ chế, chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường tại các cảng cá để tổng hợp kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.