Tăng cường kiểm soát xuất, nhập khẩu các chất làm suy giảm tầng ô-dôn

Tham dự có đại diện Tổng cục Hải quan, Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Tài chính, các Cục Hải quan địa phương và đại diện một số doanh nghiệp.

Phát biểu tại hội thảo, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết, đây là lần đâu hội thảo được tổ chức cho cán bộ hải quan tại khu vực các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Mục tiêu nhằm tăng cường năng lực cho cán bộ hải quan trong việc nhận biết, kiểm soát hoạt động xuất, nhập khẩu đối với các chất làm suy giảm tầng ô-dôn.

Ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu phát biểu tại hội thảo

Việt Nam là một trong những nước sớm gia nhập Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn và Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn kể từ tháng 01 năm 1994. Là một quốc gia thành viên, Việt Nam có nghĩa vụ kiểm soát và loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn theo lộ trình thực hiện Nghị định thư Montreal bao gồm: CFC, Halon, CTC, HCFC và Methyl Bromid. Các chất này được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, thiết bị làm lạnh, sản xuất xốp, dập cháy và kiểm dịch cho hàng xuất khẩu.

Việt Nam đã chủ động và tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn thực hiện Công ước Vienna, Nghị định thư Montreal và đạt được nhiều kết quả được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Cụ thể, Việt Nam đã loại trừ hoàn toàn tiêu thụ các chất CFC, Halon và CTC từ ngày 1/1/2010; loại trừ hoàn toàn tiêu thụ HCFC-141b nguyên chất được sử dụng trong sản xuất xốp và cấm sử dụng Methyl Bromide cho các ứng dụng ngoài mục đích kiểm dịch hàng xuất khẩu từ ngày 01 tháng 01 năm 2015.

Ông Nguyễn Văn Lịch, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu phát biểu tại hội thảo

Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang triển khai Dự án Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC giai đoạn II (2018-2023) nhằm loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở các chất HCFC thông qua hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ, triển khai các hoạt động phối hợp nhằm tăng cường năng lực cho các cơ quan quản lý nhà nước về quản lý, loại trừ các chất HCFC, nâng cao nhận thức của các ngành, người dân và các bên liên quan về loại trừ các chất HCFC ở Việt Nam.

Ngày 4/9/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 64/NQ-CP chính thức phê duyệt Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn. Việc phê duyệt Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thể hiện trách nhiệm của Việt Nam là thành viên tham gia Nghị định thư Montreal, tích cực chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, sẵn sàng tăng cường hợp tác với các nước, cộng đồng quốc tế trong việc kiểm soát và loại trừ các chất HFC. Triển khai thực hiện Bản sửa đổi, bổ sung Kigali loại trừ các chất HFC ở Việt Nam sẽ giúp loại trừ hàng triệu tấn CO₂ tương đương, góp phần cùng cộng đồng quốc tế bảo vệ hệ thống khí hậu Trái đất, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Theo ông Tăng Thế Cường, để thực hiện hiệu quả hoạt động quản lý, kiểm soát các chất làm suy giảm tầng ô-dôn theo Nghị định thư Montreal, sự phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong xây dựng và thực thi các văn bản pháp luật, chính sách của Nhà nước đóng vai trò quan trọng. Đặc biệt là vai trò của cơ quan hải quan ở Trung ương và Chi cục hải quan tại các cửa khẩu trong việc ngăn chặn, kiểm soát tại cửa khẩu đối với các mặt hàng bị quản lý.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Tại hội thảo, đại diện đến từ Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công thương, Cục Cảnh sát môi trường - Bộ Công an đã có bài tham luận về nhiều nội dung như: Các quy định trong Quản lý xuất khẩu, nhập khẩu các chất kiểm soát trong khuôn khổ Nghị định thư Montreal; Công tác kiểm soát hải quan đối với hàng hóa nguy hại đến môi trường và các chất thuộc Nghị định thư Montreal quản lý; Các hoạt động điều tra và xử lý tội phạm môi trường; Yêu cầu về quản lý, kiểm soát các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính sau khi phê duyệt Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định thư Montreal. Đại diện một số công ty hóa chất có uy tín tại Việt Nam cũng chia sẻ về cách nhận biết sản phẩm chính hãng.

Các đại biểu cũng thảo luận về việc triển khai các ưu tiên về quản lý trong giai đoạn tới, các hoạt động nhằm tăng cường hơn nữa sự phối hợp liên ngành để triển khai hiệu quả cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn (thuộc Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn) được đánh giá là một trong những hiệp ước quốc tế về môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu thành công nhất trong lịch sử.

Sau hơn 30 năm thực hiện, Nghị định thư Montreal đã loại bỏ 99% các chất làm suy giảm tầng ô-dôn có trong tủ lạnh, điều hòa và nhiều sản phẩm khác. Cứ mỗi thập kỷ trôi qua tính từ năm 2000, tỷ lệ phục hồi của tầng ô-dôn là 1-3%. Với tỷ lệ phục hồi như vậy, tầng ô-dôn ở Bắc Bán Cầu sẽ được phục hồi hoàn toàn vào năm 2030; đến năm 2050 tầng ô-dôn tại Nam Bán cầu và đến năm 2060 tại những vùng cực Nam bán cầu sẽ được khôi phục hoàn toàn.

Những nỗ lực bảo vệ tầng ô-dôn đã đóng góp cho công cuộc ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua ngăn ngừa phát thải khoảng 135 tỷ tấn CO₂ tương đương từ năm 1990 đến năm 2010. Năm 2016, Hội nghị các bên tham gia Nghị định thư Montreal đã thông qua Bản sửa đổi, bổ sung Kigali để kiểm soát và loại trừ các chất HFC có xu hướng làm gia tăng sự nóng lên của khí hậu lên đến 0,4^oC của nhiệt độ Trái đất vào cuối thế kỷ.