Tác hại của thuốc lá thế hệ mới đối với sức khỏe

Chất nicotine trong thuốc lá điện tử gây nghiện tương tự ma túy

PGS.TS Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội cho biết: Thuốc lá thế hệ mới có hai dạng điển hình là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Thành phần chính trong thuốc lá điện tử là chất nicotine. Đây là chất có khả năng gây nghiện cao tương tự như ma tuý. Độ nặng của thuốc lá điện tử dựa trên lượng nicotine trong dung dịch.

Thuốc lá điện tử còn có các chất glycerin, propylene glycol và hương liệu để tạo mùi hấp dẫn. Propylene glycol có thể tạo thành propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng và hóa hơi. Glycerin gốc thực vật khi được đun nóng và hóa hơi, tạo thành acrolein, gây kích ứng đường hô hấp trên.

Thuốc lá thế hệ mới có nhiều tác hại như thuốc lá truyền thống

Theo bà Phương, các phân tích cho thấy dạng hơi của thuốc lá điện tử vẫn chứa formaldehyde, benzene, nitrosamines (chất đặc biệt có trong thuốc lá và gây ung thư), acetaldehyde và một số chất gây ung thư khác. Ngoài ra, chúng còn có thể chứa các kim loại nặng, phân tử siêu mịn và thành phần độc hại.

Bên cạnh thuốc lá điện tử, trong những năm gần đây, ngành công nghiệp thuốc lá còn đưa ra thị trường những sản phẩm gọi là thuốc lá nung nóng. Chúng có đặc tính là làm nóng thuốc lá ở nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói cho người hút thuốc hít vào qua một hệ thống điện tử.

Các sản phẩm này được nhà sản xuất giới thiệu ít độc hại hơn so với thuốc lá điếu thông thường. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, đây chỉ là các quảng cáo gây nhầm lẫn, đánh lừa người tiêu dùng. Bản chất các sản phẩm thuốc lá nung nóng này cũng chính là thuốc lá. Vì vậy, chúng chắc chắn gây nghiện như thuốc lá vì có chứa chất nicotine và gây hại đối với sức khỏe do chứa nhiều hóa chất độc hại khác, tương tự như thuốc lá truyền thống.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá nung nóng tạo ra dạng khói có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường. Thuốc lá làm nóng được nung ở nhiệt độ thấp hơn nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự trong khói thuốc lá (Acrolein, Volatile Organic Chemicals, Acetaldehyde, Carbon monoxide, Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, Heavy metals, Formaldehyde...). Đây là những hóa chất được xếp vào nhóm gây ung thư. Nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá điếu thông thường. Nhưng nồng độ một số hóa chất khác lại cao hơn. Nồng độ hóa chất thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe.

Ảnh hưởng phát triển não bộ và tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư

PGS.TS Phan Thu Phương cho hay các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đều có chứa thành phần hóa chất rất độc hại. Nhiều hóa chất tương tự thuốc lá truyền thống. Bên cạnh đó, một số hóa chất lại khác với thuốc lá truyền thống. Chất nicotine trong các sản phẩm này gây nghiện mạnh làm cho người sử dụng, sẽ trở nên phụ thuộc. Đồng thời, việc sử dụng chúng có thể dẫn đến hoặc duy trì dùng sản phẩm chứa nicotine khác, bao gồm cả thuốc lá, rượu, ma túy và các chất gây nghiện khác.

Thuốc lá thế hệ mới chứa các chất gây ung thư

“Nicotine có thể ảnh hưởng sự phát triển não bộ ở lứa tuổi thanh thiếu niên và thậm chí gây tổn thương bào thai (dẫn đến cân nặng sơ sinh thấp, tăng nguy cơ đẻ non và nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh). Khói thuốc lá thế hệ mới làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… ở người sử dụng chúng. Nhiều loại thuốc lá điện tử sử dụng các hương liệu tạo mùi thơm hấp dẫn có thể gây ngộ độc ở trẻ nhỏ do uống nhầm hoặc kích thích trẻ em, thanh thiếu niên dùng chúng. Đây cũng là con đường dẫn đến việc sử dụng chất gây nghiện khác bao gồm cả hút thuốc lá truyền thống, rượu bia, ma túy. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương phổi không hồi phục”, bà Phương nhấn mạnh.

Ngoài ra, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới do sử dụng pin để làm nóng, tạo ra dạng hơi, gây tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác (nổ từ thiết bị sạc điện bị lỗi hoặc sử dụng sai). Các phân tích về phơi nhiễm thụ động với khói thuốc lá điện tử cũng cho thấy người không hút thuốc hấp thu lượng nicotine tương đương với khi phơi nhiễm khói thuốc thông thường.

Với những tác hại của thuốc lá điện tử thế hệ mới, bác sĩ Phương nhấn mạnh cần phòng ngừa việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở những người chưa hút, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Về bản chất thuốc lá thế hệ mới cũng là những sản phẩm chứa nicotine làm cho người sử dụng trở nên lệ thuộc đối với chất này giống như sử dụng thuốc lá truyền thống. Vì vậy, việc tiếp cận điều trị cai nghiện cho những người sử dụng các sản phẩm này cũng tương tự như cai nghiện thuốc lá truyền thống, cần kết hợp các phương pháp điều trị nhận thức thay đổi hành vi (các biện pháp tư vấn) và sử dụng các thuốc hỗ trợ cai khi cần.