Sơn La: Đề nghị gỡ vướng trong quản lý, sử dụng đất nông, lâm trường

Thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Công ty nông, lâm nghiệp; Nghị quyết số 112/2015/QH13 của Quốc hội ngày 27/11/2015 về tăng cường quản lý đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh do các Công ty nông, lâm nghiệp, Ban Quản lý rừng, các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khác sử dụng, những năm qua, tỉnh Sơn La đã tập trung chỉ đạo thực hiện, đến nay cơ bản đã hoàn thành việc sắp xếp, đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp trên địa bàn.

Đến nay, 4 Ban quản lý rừng, 1 Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La đã được lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất, đo đạc lập bản đồ địa chính và cấp GCNQSDĐ.

Công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính đối với đất đai các nông, lâm trường quốc doanh cũng được quan tâm, triển khai. Theo đó, các công ty nông, lâm nghiệp không thuộc diện sắp xếp lại theo Nghị định số 118/2014/NĐ-CP có tổng diện tích 12.450 ha; phần đất trả về địa phương khi thực hiện sắp xếp nông lâm trường quốc doanh từ năm 2004 đến nay, tổng diện tích trên 13.500 ha trên địa bàn các huyện: Mộc Châu, Mai Sơn, Vân Hồ, Sốp Cộp, Sông Mã, Mường La, Phù Yên; các Ban Quản lý rừng, tổng diện tích trên 83.000ha.

Đối với phần đất bàn giao về địa phương quản lý, công tác đo đạc bản đồ địa chính trên địa bàn các huyện đã hoàn thành, UBND các huyện đang chỉ đạo xác định nhu cầu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thời kỳ 2021-2030 đối với phần diện tích đất này. Theo đó, dự kiến phân bổ các chỉ tiêu sử dụng đất để đưa vào quy hoạch sử dụng đất theo nhu cầu của từng xã trên địa bàn huyện, để làm cơ sở lập phương án sử dụng đất. Hoàn chỉnh việc lập phương án sử dụng đất đối với phần diện tích các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về cho địa phương quản lý theo quy định tại Thông tư số 09/2021/TT-BTNMT của Bộ TN&MT.

Tuy nhiên, phương án sử dụng đất hiện chưa được phê duyệt, do vướng mắc các hộ gia đình nhận khoán theo hình thức khoán trắng, đã đầu tư trồng cây lâu năm trên phần diện tích đất đó, đến nay giá trị đầu tư trên đất rất lớn, một số trường hợp UBND huyện thu hồi đất của người dân thì không được sự đồng tình ủng hộ.

Sơn La đã quan tâm triển khai công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính đối với đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường.

Hiện nay, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa có quy định cụ thể về hướng dẫn lập phương án sử dụng đất đối với phần diện tích có nguồn gốc là đất của các Công ty nông, lâm nghiệp bàn giao lại cho địa phương quản lý, sử dụng. Tại Thông tư số 09/2021/TT-BTNMT ngày 30/6/2021 của Bộ TN&MT chưa hướng dẫn cụ thể về đề cương, biểu mẫu, sản phẩm của phương án sử dụng đất; chưa có quy định về việc có được thuê đơn vị tư vấn để thực hiện lập phương án hay không?

Do đó, tỉnh Sơn La đề nghị Bộ TN&MT xem xét, hướng dẫn việc lập phương án sử dụng đất với đất có nguồn gốc từ các Công ty nông, lâm nghiệp bàn giao cho địa phương quản lý, sử dụng; hướng dẫn việc lập dự toán và thuê đơn vị tư vấn thực hiện việc lập phương án sử dụng đất.

Vướng mắc thứ 2 liên quan đến quá trình xử lý vi phạm về đất đai. Trên cơ sở kết quả kiểm tra việc sử dụng đất đối với phần diện tích đất bàn giao về cho địa phương, có nhiều trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp mà không được cấp có thẩm quyền cho phép. Do đó, tỉnh kiến nghị Bộ TN&MT xem xét hướng dẫn xử lý đối với các trường hợp diện tích đất các Công ty nông, lâm nghiệp đã bàn giao về cho địa phương nhưng hiện nay các hộ gia đình, cá nhân đã xây dựng công trình, nhà ở trên đất sản xuất nông nghiệp, canh tác trên đất nông nghiệp do trước đây các hộ nhận khoán.

Một vướng mắc nữa liên quan đến việc xử lý các hợp đồng giao khoán của người lao động tại Công ty TNHH Nông nghiệp Tô Hiệu – Sơn La. Tỉnh kiến nghị Bộ TN&MT báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét có văn bản hướng dẫn đối với việc thực hiện xử lý các trường hợp Công ty nông, lâm nghiệp đã ký hợp đồng giao khoán theo Nghị định 168/2016/NĐ-CP ngày 27/12/2016 của Chính phủ, tuy nhiên đến nay Công ty đã chuyển đổi hình thức Nhà nước nắm giữ 70% vốn điều lệ và không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ.