Sớm ổn định cuộc sống cho người dân di cư tự do ở Đắk Nông

PV: Với mong muốn đến  vùng đất mới Đắk Nông sẽ thay đổi được cuộc sống, vừa qua, số lượng người di dân tự do vào tỉnh khá đông. Ông cho biết thực trạng này đã và đang diễn ra như thế nào?

Ông Bùi Thanh Hà:

Do có điều kiện lợi thế về đất đai, diện tích tự nhiên rộng, đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hòa, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp đã tạo lực hút lớn người dân di cư tự do từ các các tỉnh đến sinh sống tự phát, không theo quy hoạch trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên nói chung và Đắk Nông nói riêng. Theo số liệu thống kê, từ năm 1976 đến tháng 4/2020, tỉnh Đắk Nông có 38.191 hộ/173.973 khẩu dân di cư tự do từ các tỉnh trên cả nước đến sinh sống. Giai đoạn 2005 đến nay là 5.388 hộ/23.680 khẩu.

Phần lớn dân di cư tự do là người đồng bào dân tộc Mông, Thái, Tày, Nùng, Dao đến địa bàn tỉnh Đắk Nông theo các nhóm, tập trung theo dòng họ, cùng dân tộc, chủ yếu tìm đến sinh sống trong vùng sâu, vùng xa trong các khu rừng, cách xa trung tâm, không có đường giao thông đi lại, điều kiện sản xuất lạc hậu, chủ yếu tự cung tự cấp, tỷ lệ thất học và tỷ lệ hộ nghèo cao. Trong đó, các địa phương có số lượng người dân di cư tự do đông nhất là huyện Đăk Glong, Tuy Đức, Krông Nô.

Ông Bùi Thanh Hà - Phó Giám đốc Sở TN&MT Đắk Nông.

Hiện nay, còn 7.931 hộ/35.670 khẩu chưa ổn định chỗ ở và sản xuất. Trong đó, có 3.749 hộ/16.835 khẩu nằm trong các dự án quy hoạch đã được UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt và đang cho triển khai thực hiện. Tình trạng người dân di cư tự do đến địa bàn tỉnh đến nay tuy đã giảm, nhưng diện tích rừng vẫn bị lấn chiếm, làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, gây khó khăn cho địa phương trong việc quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, trật tự, cũng như công tác quản lý dân cư.     

PV: Tình trạng dân di cư tự do đã gây áp lực cho địa phương, nhất là nhu cầu đất ở và đất sản xuất nông nghiệp. Vậy, Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh giải quyết nhu cầu này ra sao, thưa ông?

Ông Bùi Thanh Hà:

Năm 2016, Sở TN&MT Đắk Nông đã tham mưu cho UBND tỉnh trình Tỉnh ủy Đắk Nông ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 27/7/2016 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý, sử dụng đất đai gắn với quản lý dân cư giai đoạn 2016 - 2020; đồng thời, Sở TN&MT cũng đã tham mưu UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TU của Tỉnh ủy.

Trong đó, UBND tỉnh Đắk Nông đã giao các Sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp quản lý đất đai gắn với quản lý dân cư. Kết quả, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết, công tác quản lý nhân hộ khẩu được triển khai thực hiện theo quy định của pháp luật và dần đi vào nền nếp, tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội các khu dân cư cơ bản được giữ vững ổn định.

Đồng thời, việc thực hiện các dự án đầu tư và bố trí, sắp xếp dân cư vào các vùng dự án tập trung và xen ghép cũng đã góp phần đảm bảo tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh; tạo điều kiện cho địa phương quản lý được dân cư, hạn chế việc phá rừng, sử dụng tài nguyên đất đai ngày càng hợp lý; xây dựng được các cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống, sản xuất, văn hóa, tinh thần cho người dân. Tình hình dân di cư tự do đã giảm, đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của người dân được nâng lên, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, trật tự tại địa phương.

Nhiều diện tích rừng tại xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong bị người dân xâm canh trồng cây nông nghiệp và xây dựng nhà.

Hiện tại, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đã và đang triển khai thực hiện đầu tư 12 dự án bố trí, sắp xếp dân cư với tổng số vốn được phê duyệt của các dự án là 1.436,969 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương là 1.194,459 tỷ đồng và nguồn vốn khác là 242,510 tỷ đồng. Qua triển khai thực hiện, từ năm 2016 đến tháng 7/2021, tổng số hộ đã được bố trí ổn định là 4.448 hộ, trong đó, số hộ được bố trí ổn định tại các dự án tập trung là 4.185 hộ, số hộ được bố trí vào các dự án xen ghép là 263 hộ.

PV: Sở TN&MT có đề xuất kế hoạch nào cho UBND tỉnh ban hành chỉ đạo thực hiện kịp thời nhằm giúp cho người dân di cư vào Đắk Nông sớm ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế,  thưa ông?

Ông Bùi Thanh Hà:

Để đảm bảo ổn định đời sống cho người dân di cư, phát triển kinh tế, giúp địa phương thực hiện tốt công tác quản lý đất đai gắn với quản lý dân cư; Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh Đắk Nông, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh báo cáo Tỉnh ủy Đắk Nông Kết luận tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 27/7/2016 của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý, sử dụng đất đai gắn với quản lý dân cư giai đoạn 2016 - 2020.

Trong đó, tỉnh Đắk Nông đã đề ra giải pháp cụ thể, bên cạnh đề xuất với Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương xem xét, hỗ trợ kinh phí cho tỉnh thực hiện các dự án dân di cư tự do, giải quyết các khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách trong các lĩnh vực đất đai, quản lý dân di cư tự do cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương thì tỉnh Đắk Nông cũng phải chủ động bố trí nguồn lực thực hiện các dự án ổn định dân di cư tự do trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, tỉnh Đắk Nông sẽ tập trung thực hiện lồng ghép các nguồn vốn để đầu tư dứt điểm các dự án theo quy hoạch đã được phê duyệt và đã bố trí kinh phí; tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ dân di cư tự do được bố trí, sắp xếp nơi ở và được nhập khẩu tại địa phương, giúp người dân nhanh chóng ổn định cuộc sống, phát triển sản xuất và được hưởng các phúc lợi xã hội.

Tỉnh Đắk Nông cũng sẽ triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động số 3042/CTr-UBND ngày 22/6/2020 của UBND tỉnh Đắk Nông về thực hiện Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 1/3/2020 của Chính phủ về ổn định dân di cư tự do và quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường, với mục tiêu đến năm 2025 không còn tình trạng di dân tự do, bố trí sắp xếp các hộ dân di cư tự do vào các điểm quy hoạch và đến năm 2030 đảm bảo ổn định cuộc sống và phát triển sản xuất bền vững cho các hộ dân.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!