Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp
Báo Nông Nghiệp

Thứ Sáu, 1/8/2025 9:46 (GMT +7)

| Hotline: 0983.970.780

Dân tộc - Tôn giáo
Thứ Bảy 19/06/2021, 08:23 (GMT+7)

Quy hoạch bảo tồn chùa Bút Tháp

Thứ Bảy 19/06/2021 , 08:23 (GMT+7)

(TN&MT) - Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam vừa ký Quyết định số 848/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt chùa Bút Tháp, tỉnh Bắc Ninh.

Bút Tháp cổ tự được xây dựng vào thế kỷ thứ XIII, đời vua Trần Thánh Tông

Chùa Bút Tháp, tên chữ là Ninh Phúc tự là một trong những danh lam cổ tự đẹp nhất ở vùng đồng bằng châu thổ Bắc Bộ. Được xây dựng từ thế kỷ XII với diện tích khoảng 10.000m2, chùa Bút Tháp có kiến trúc độc đáo, bố cục hài hòa với môi trường thiên nhiên và rất sinh động. Chùa Bút Tháp được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt năm 2013.

Hiện trong chùa còn lưu giữ bốn nhóm bảo vật quốc gia là tượng Phật bà Quan âm nghìn mắt nghìn tay được công nhận năm 2012 và ba pho tượng Tam Thế, tòa Cửu phẩm liên hoa, Hương án cùng được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2020. Các bảo vật đều được tạo tác từ thế kỷ XVII trên chất liệu gỗ.

Bảo vật quốc gia Phật tam thế tại chùa Bút Tháp

Quần thể kiến trúc chùa Bút Tháp, nổi bật giữa đồng lúa mênh mông. Mặt quay theo hướng Nam là hướng của trí tuệ, bát nhã trong triết lý nhà Phật. Ngoài cùng là tam quan, tiếp đó là gác chuông 2 tầng 8 mái. Khu trung tâm bao gồm 7 nếp nhà đều nằm ngang, chạy song hành được bố trí trên một trục dọc - Đường thần đạo.

Bên trong nội tự, nằm giữa hai dãy hành lang (mỗi dãy gồm 26 gian) là 7 tòa nhà nối tiếp nhau từ ngoài vào, gồm: Tiền Đường, Thiêu Hương, Thượng điện, vắt nối giữa Thượng Điện và Tích Thiện am là chiếc cầu đá bắc ngang hồ sen, cầu dài 4m gồm 3 nhịp uốn cong vồng. Mặt cầu lát đá xanh, hai bên cầu có 12 bức phù điêu đá chạm chim muông, hoa lá công phu, tinh xảo.

Hai bên cầu có 12 bức phù điêu đá chạm chim muông, hoa lá, linh vật… công phu, tinh xảo, nối liền với các phù điêu đá ở lan can tòa Thượng điện.

Tòa Tích Thiện am, như tên gọi có nghĩa là chứa điều lành. Trong Tích Thiện am, có tòa cửu phẩm liên hoa - tháp bằng gỗ, 9 tầng, 8 mặt, 9 đài sen tượng trưng cho 9 cấp tu hành chính quả của Phật giáo. Tiếp đến là nhà Trung, phủ thờ và cuối cùng là hậu đường, tổng chiều dài hơn 100m. Phía sau nhà Hậu Đường là hàng tháp đá, trong đó có tháp đá Tôn Đức 5 tầng, cao 11m là nơi đặt xá lị thiền sư Minh Hạnh, vị tổ thứ hai của chùa. Bên trái chùa có nhà thờ vị tổ thứ nhất Chuyết Chuyết và ngôi tháp đá Báo Nghiêm 8 mặt, 5 tầng cao 13m là nơi táng xá lị của thiền sư. Hai bên phía đầu ngoài, dọc theo toà Tiền đường là hai nhà bia...

Tích Thiện am là một trong những công trình có lối kiến trúc độc đáo của chùa Bút Tháp.

Mỗi một công trình kiến trúc của ngôi chùa này là một tác phẩm nghệ thuật khéo léo với các hoạ tiết trang trí được làm bằng các chất liệu phong phú và đa dạng thể hiện sự kết hợp hài hoà giữa kiến trúc và môi trường thiên nhiên.

Mỗi một công trình kiến trúc của ngôi chùa này là một tác phẩm nghệ thuật khéo léo

Đặc biệt, trong hệ thống các pho tượng cổ của chùa Bút Tháp có tượng Phật Bà nghìn mắt, nghìn tay. Tượng cao 3,7m, ngang 2,1m, có 11 đầu, 46 tay lớn và 954 tay nhỏ, dài ngắn khác nhau, nở khối vươn cao như ánh hào quang. Đây được coi là một kiệt tác về tượng Phật và nghệ thuật tạc tượng đương thời. Tượng được đặt trên tòa sen rồng đội, với dáng hành đạo, thư thái.

Tượng Phật “Thiên thủ thiên nhỡn - nghìn mắt, nghìn tay” - một kiệt tác về tượng Phật và nghệ thuật tạc tượng đương thời

Điều đặc biệt, độc đáo của ngôi chùa chính là ngọn bảo tháp bằng đá cao lớn, uy nghiêm, vươn lên trời xanh, có tên là tháp Báo Nghiêm, nổi bật hẳn giữa vùng đồng bằng rộng lớn. Tháp Báo Nghiêm giống như cây bút khổng lồ, vươn thẳng tới trời cao thanh vắng.

Tháp cao 13,05m, 5 tầng với một phần đỉnh xây bằng đá xanh, 5 góc của 5 tầng có 5 quả chuông nhỏ, xung quanh tháp được trang trí hoa văn sinh động và độc đáo. Lòng tháp có một khoang tròn đường kính 2,29m. Tầng dưới cùng của tháp này có 13 bức chạm đá, chủ yếu là hình các con thú. Tháp thể hiện tài ghép đá và nghệ thuật điêu khắc tuyệt vời của người thợ Việt Nam xưa.

Lùi về phía sau có tháp Tôn Đức cao 11m, nơi đặt xá lị thiền sư Minh Hạnh, vị tổ thứ hai của chùa. Tháp được xây dựng từ giữa thế kỷ 17, 4 mặt tháp đều bít kín bằng đá, mới đây trong lòng tháp người ta vừa tìm thấy được 2 cuốn sách đồng cổ, khắc kinh Phật. Nhiều thế kỷ đã trôi qua, song những gì còn lại ở chùa Bút Tháp cho thấy đây là một trong những trung tâm Phật giáo có ảnh hưởng lớn tại vùng Kinh Bắc xưa, là một trong số ít những ngôi chùa còn giữ được khá nguyên vẹn khối kiến trúc, đồ thờ, tượng thờ cổ của nước ta.

Với những giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc. Chùa Bút Tháp đã được Bộ VH-TT xếp hạng và công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ ngày 28/4/1962. Đến năm 2013, được Thủ tướng Chính Phủ cấp bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt và Pho tượng Phật “Thiên thủ thiên nhỡn - Nghìn mắt nghìn tay” được cấp bằng công nhận là bảo vật quốc gia. Gần đây, Chùa được Chính phủ TTg phê duyệt quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt.

Mục tiêu quy hoạch nhằm quản lý và bảo vệ di tích trở thành trung tâm văn hóa, tín ngưỡng của tỉnh Bắc Ninh và vùng phụ cận

Khu quy hoạch sẽ có tổng diện tích hơn 82.000 m2 , gồm toàn bộ phần đất thuộc khu vực bảo vệ của di tích, được xác định trong Hồ sơ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, có diện tích 28.032 m2 (Khu vực bảo vệ I có diện tích 10.441 m2; Khu vực bảo vệ II có diện tích 17.591 m2); phần đất mở rộng nằm liền kề di tích có diện tích 54.021m2 để xây dựng các công trình hạ tầng phụ trợ, công trình dịch vụ khai thác và phát huy giá trị di tích.

Về quy hoạch phân khu chức năng, khu vực bảo vệ I là khu vực có các yếu tố gốc cấu thành di tích cần bảo vệ nghiêm ngặt; bao gồm các công trình: tam quan, gác chuông, tiền đường, thiêu hương, nhà cầu, thượng điện, Tích Thiện am, nhà trung, phủ thờ, hậu đường, hai dãy hành lang, nhà Tổ đệ nhất, nhà vong, nhà khách và các sân nội tự. Khu vực bảo vệ II là khu vực cảnh quan, sân vườn và các công trình phụ trợ bao quanh khu vực bảo vệ I. Khu vực phát huy giá trị di tích và phục vụ du lịch là khu vực cảnh quan thiên nhiên bao quanh khu vực bảo vệ II tạo vùng đệm bảo vệ cảnh quan di tích và xây dựng mới các công trình phục vụ nhu cầu của khách đến tham quan di tích.

Nội dung quy hoạch theo định hướng phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch; hình thành các tuyến du lịch nội vùng kết nối chùa Bút Tháp với các điểm di tích trọng điểm như: Khu di tích nhà Trần ở Đông Triều (Quảng Ninh), Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên (Vĩnh Phúc), chùa Vĩnh Nghiêm, chùa Bổ Đà (Bắc Giang)...

Mục tiêu quy hoạch nhằm quản lý và bảo vệ di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt chùa Bút Tháp trở thành trung tâm văn hóa, tín ngưỡng của tỉnh Bắc Ninh và vùng phụ cận; Đưa chùa Bút Tháp trở thành điểm du lịch văn hóa, lịch sử hấp dẫn, kết nối với các điểm tham quan, danh lam thắng cảnh trên tuyến du lịch; Góp phần khẳng định, bồi đắp các giá trị văn hóa Việt và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…

Bạn đang đọc bài viết Quy hoạch bảo tồn chùa Bút Tháp tại chuyên mục Công tác tín ngưỡng tôn giáo của Báo Nông Nghiệp và Môi trường. Mọi thông tin góp ý và chia sẻ với Báo Nông Nghiệp và Môi trường xin vui lòng gửi về hòm thư baonnmt@gmail.com hoặc số điện thoại, zalo: 0369024447.

Trí Việt

  • Bắc Kạn: Hàng vạn du khách dự Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể
    Bắc Kạn: Hàng vạn du khách dự Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 07/02/2025 - 11:55

    (TN&MT) - Hàng năm, cứ mỗi dịp xuân về, người dân Ba Bể lại tổ chức lễ hội để cầu chúc cho một năm mới có nhiều may mắn. Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể là lễ “xuống đồng” lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014. Chính hội vào ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm, tại thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể.

  • Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2
    Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 25/12/2023 - 16:47

    Sáng 25/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam tổ chức khai mạc Hội nghị Lãnh đạo Phật giáo ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ 2.

  • Nét đặc trưng Lễ hội thờ Thần nước vùng đất Tiền Bạt
    Nét đặc trưng Lễ hội thờ Thần nước vùng đất Tiền Bạt
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 31/10/2023 - 16:42

    Người dân vùng đất Tiền Bạt, phường Thạch Quý, thành phố Hà Tĩnh coi lễ hội ở Miếu Đôi rất quan trọng, có tác động không nhỏ đến sự an cư của làng. Bởi vậy, trong nghi lễ thờ thần nước, với quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, lễ cầu mưa là một trong những tín ngưỡng đặc trưng.

  • Lễ “Bun huột nặm” của người Lào ở Điện Biên
    Lễ “Bun huột nặm” của người Lào ở Điện Biên
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 31/10/2023 - 16:40

    (TN&MT) - Tỉnh Điện Biên rất nhiều dân tộc anh em sinh sống, trong đó dân tộc Lào có khoảng hơn 4.000 người. “Bun huột nặm” là tiếng gốc Lào – dịch sang tiếng Việt có nghĩa là Tết té nước. Đây là lễ hội đặc trưng của dân tộc Lào, để chào đón năm mới theo phật lịch.

  • Tín ngưỡng thờ nước ở vùng đồng bằng sông Hồng
    Tín ngưỡng thờ nước ở vùng đồng bằng sông Hồng
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 27/10/2023 - 10:14

    (TN&MT) - Định cư quần tụ dọc theo hàng chục con sông lớn nhỏ từ ngàn năm nay, cộng đồng cư dân vùng đồng bằng sông Hồng vẫn luôn gìn giữ tín ngưỡng thờ nước và nghi lễ thỉnh nước trong các lễ hội dân gian.

  • Phật giáo Đà Nẵng bảo vệ môi trường
    Phật giáo Đà Nẵng bảo vệ môi trường
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 23/10/2023 - 10:47

    Triết lý Phật giáo có nhiều răn dạy phật tử về sống hài hòa với tự nhiên, sống tiết kiệm, trân quý sinh vật sống rất phù hợp với lối sống xanh, bảo vệ môi trường hiện nay. Một nghiên cứu khảo sát của PGS.TS Lưu Quý Khương (Đại học Đà Nẵng) đã cho thấy, Phật giáo đóng vai trò tích cực trong tuyên truyền cũng như thực hành các hoạt động môi trường tại cộng đồng.

  • Chuẩn hóa lễ hội truyền thống
    Chuẩn hóa lễ hội truyền thống
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 19/10/2023 - 16:27

    (TN&MT) - Được xem là bảo tàng “sống” về văn hoá của các dân tộc đã được lưu truyền qua nhiều thế kỷ, lễ hội truyền thống đang đứng trước nhiều nguy cơ bởi tác động của xu thế hội nhập, “thương mại hóa”, “nhất thể hóa”, “đơn điệu hóa”… Trong bối cảnh đó, Bộ tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống (Bộ tiêu chí) được ban hành có ý nghĩa quan trọng, không chỉ hài hòa giữa yếu tố bảo tồn và phát triển, mà còn đảm bảo sự sống còn của những giá trị văn hóa truyền thống.

  • Góc nhìn của Phật giáo trong bảo vệ môi trường
    Góc nhìn của Phật giáo trong bảo vệ môi trường
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 29/09/2023 - 16:16

    (TN&MT) - Trong giáo lý nhà Phật, môi trường được coi là một trong những yếu tố quan trọng để che chở, bao bọc cho sự sống con người. Với triết lý từ bi hỷ xả, Phật giáo mang đến thông điệp con người không nên gây tổn hại đến bất cứ điều gì, kể cả môi trường.

  • “Chuyển biến xanh” tại các lễ hội ở Lào Cai
    “Chuyển biến xanh” tại các lễ hội ở Lào Cai
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 29/09/2023 - 13:21

    (TN&MT) - Tuyên truyền người dân và du khách ý thức hơn trong việc xả rác, đặt thêm các thùng rác, dọn dẹp vệ sinh trước, trong và sau các Lễ hội, thành lập các tổ kiểm tra nhắc nhở ý thức bảo vệ môi trường - đó là những hành động thiết thực của cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai để nâng cao ý thức của nhân dân và du khách về bảo vệ môi trường tại các lễ hội trên địa bàn.

  • Sơn La: Quan tâm bảo vệ môi trường các lễ hội
    Sơn La: Quan tâm bảo vệ môi trường các lễ hội
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 26/09/2023 - 15:58

    (TN&MT) - Nằm ở phía Tây Bắc của Tổ quốc, Sơn La hội tụ 12 dân tộc anh em với kho tàng di sản văn hóa mang sắc thái riêng độc đáo của từng dân tộc, đã tạo nên bức tranh văn hoá đa dạng, phong phú, cùng hệ thống lễ hội đa sắc thái. Quan tâm phát triển lễ hội gắn với bảo vệ môi trường là những mục tiêu trọng tâm đang được địa phương chú trọng triển khai.

  • Luật hóa quy định quản lý môi trường lễ hội
    Luật hóa quy định quản lý môi trường lễ hội
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 26/09/2023 - 13:25

    (TN&MT) - Bảo vệ môi trường được xem là một trong các tiêu chí đánh giá năng lực công tác quản lý nhà nước, hiệu quả tổ chức lễ hội ở địa phương. Nhiều văn bản pháp luật đã quy định rõ về trách nhiệm, hướng dẫn việc quản lý môi trường, để hướng đến những “lễ hội xanh”.

  • Xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo
    Xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo
    Công tác tín ngưỡng tôn giáo 20/09/2023 - 14:04

    (TN&MT)- Trong thời gian qua, các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long tích cực triển khai các giải pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp tại các lễ hội truyền thống dân tộc, tôn giáo diễn ra hàng năm.

Xem thêm

Đọc nhiều nhất

Bình luận mới nhất

Bài viết hay về môi trường. Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng và chi tiết về thu hồi, sử dụng và lưu trữ khí CO2 để tạo cơ sở cho các doanh nghiệp triển khai dự án, cần đưa ra các chính sách hỗ trợ và ưu đãi cho các dự án CO2
Qua bài viết chúng ta thấy Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp như thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường hợp tác quốc tế và có những kế hoạch hành động quốc gia về biến đổi khí hậu
Ca cao là một ngành hàng tiềm năng của Việt Nam nhưng cần sự hỗ trợ từ cả nông dân, doanh nghiệp và Chính phủ để phát triển bền vững.
Đã chỉ đúng các nguyên nhân gây mất mùa lúa xuân, ngoài ra còn do năm nay nhuận 2 tháng 6 âm lịch, thời tiết sẽ chậm lại so với bình thưởng, đúng ra phải rốt ráo chỉ đạo nông dân lùi thời vụ gieo cấy muộn hơn các năm trước khoảng 15 ngày mới giảm thiểu căn bản thiệt hại.
Giải pháp đã có đầy đủ, vấn đề cấp thiết là thực thi một cách nghiêm túc trên phạm vi cả nước.
Tiêu chuẩn khí thải động cơ đốt trong cần thống nhất theo tiêu chuẩn quốc gia.
Tôi biết một xã trong huyện Bá Thước rất nhiều cây lim xanh non.