Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành phiên họp. Ảnh: Quốc Khánh

Theo Tờ trình của Chính phủ, mục đích của việc sửa đổi, bổ sung Luật năm 2012 là nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế về giám định tư pháp, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, đồng thời thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng;

Việc sửa đổi Luật cũng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác giám định tư pháp, bảo đảm đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu giám định của hoạt động tố tụng nói chung và trong giải quyết án tham nhũng, kinh tế nói riêng.

Quan điểm chỉ đạo xây dựng Luật là tập trung sửa đổi, bổ sung nhanh chóng, kịp thời những vấn đề mang tính cấp bách, cần thiết nhất để tháo gỡ vướng mắc, bất cập về thể chế, khắc phục ngay những tồn tại, khó khăn trong công tác giám định tư pháp phục vụ giải quyết án tham nhũng, kinh tế.

Qua thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về quan điểm chỉ đạo sửa đổi, bổ sung dự án Luật nhằm tháo gỡ vướng mắc, bất cập về thể chế, khắc phục ngay những tồn tại, khó khăn trong công tác giám định tư pháp phục vụ giải quyết án tham nhũng, kinh tế, không mở rộng sửa đổi sang các nội dung của Luật đã có tính ổn định, bền vững.

Trong dự thảo Luật có bổ sung quy định “Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao” là một trong các tổ chức giám định tư pháp công lập về kỹ thuật hình sự, với nhiệm vụ giám định về âm thanh, hình ảnh.

Tuy nhiên, có ý kiến đại biểu cho rằng, đây là nội dung hoàn toàn mới, chưa được đặt ra trong quá trình tổng kết thi hành Luật, hồ sơ dự án Luật chưa báo cáo, đánh giá đầy đủ về vấn đề này nên cần được nghiên cứu kỹ lưỡng.

Điều 12 Luật hiện hành quy định: Tổ chức giám định tư pháp công lập về kỹ thuật hình sự bao gồm: Viện Khoa học hình sự (thuộc Bộ Công an), Phòng Kỹ thuật hình sự (thuộc Công an cấp tỉnh), Phòng Giám định kỹ thuật hình sự (thuộc Bộ Quốc phòng).

Đến nay dự thảo luật bổ sung quy định “Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao”. Các đại biểu băn khoăn, việc bổ sung cơ quan này vào luật có cần thiết là hợp lý không, có phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế hay không?”…

Đại biểu Quốc hội thảo luận tại Hội trường sáng 25/11. Ảnh: Quốc Khánh

Phát biểu thảo luận tại Hội trường, nhiều đại biểu cho rằng, việc bổ sung “Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao” là một trong các tổ chức giám định công lập về kỹ thuật hình sự, với nhiệm vụ giám định về âm thanh, hình ảnh trong dự thảo Luật là phù hợp.

Đại biểu Nguyễn Quang Dũng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) cho rằng, theo quy định của Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự, thì hệ thống cơ quan điều tra gồm có cơ quan điều tra của Công an nhân dân, cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân, cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Ông Nguyễn Quang Dũng cho rằng, trên thực tế Công an nhân dân, Quân đội nhân dân đều tổ chức đơn vị kỹ thuật hình sự để thực hiện giám định tư pháp và thực hiện công tác chuyên môn nghiệp vụ khác. Riêng VKSNDTC có Phòng kỹ thuật hình sự để phục vụ điều tra nghiệp vụ nhưng hiện chưa được bổ sung chức năng giám định tư pháp.

Theo các đại biểu, việc bổ sung chức năng giám định tư pháp cho Phòng kỹ thuật hình sự thuộc VKSNDTC vừa để tương đồng với Công an nhân dân, Quân đội nhân dân vừa bổ sung một cơ quan giám định. Việc có thêm cơ quan giám định cũng để có thêm lựa chọn khi trưng cầu giám định, đặc biệt là trong trường hợp giám định lại sẽ cho kết quả khách quan hơn. Mặt khác, việc bổ sung chức năng giám định cho Phòng kỹ thuật hình sự thuộc VKSNDTC không làm phát sinh tổ chức bộ máy.

Đại biểu cũng lưu ý, từ ngày, khi thực hiện quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về ghi âm, ghi hình trong hoạt động tố tụng đặc biệt trong hỏi cung bị can trên phạm vi cả nước sẽ phát sinh yêu cầu giám định về âm thanh, hình ảnh với số lượng lớn.

Trong khi đó hiện tại cả nước chỉ có Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an thực hiện giám định về lĩnh vực này sẽ dẫn đến quá tải. Mặt khác, nếu cho rằng có thể yêu cầu cơ quan giám định kỹ thuật hình sự ngành Công an giám định thì có thể trong nhiều trường hợp sẽ không thuận lợi, kéo dài thậm chí khó mà khách quan nếu đối tượng giám định là các điều tra viên, cán bộ điều tra ngành Công an…

Ở góc độ khác, Đại biểu Hà Thị Lan (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) cho rằng, đây là nội dung hoàn toàn mới, chưa được đặt ra trong quá trình tổng kết thi hành Luật, hồ sơ dự án Luật chưa báo cáo, đánh giá đầy đủ về vấn đề này. Bên cạnh đó, theo báo cáo của Bộ Công an, việc giám định loại việc nói trên của tổ chức giám định kỹ thuật hình sự của Bộ Công an không có vướng mắc lớn. Đại biểu Hà Thị Lan đề nghị, vấn đề này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, chưa nên đưa vào nội dung sửa đổi, bổ sung Luật lần này…

Phát biểu kết thúc nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, trên cơ sở các ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Ủy ban Tư pháp, cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan tổ chức hữu quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các đại biểu Quốc hội để có báo cáo giải trình, hoàn thiện dự thảo Luật này trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua.