Trong những năm qua, cùng với duy trì ổn định phát triển ngành chăn nuôi trên địa bàn, các ngành, địa phương, nhất là các huyện miền núi của tỉnh Quảng Ninh luôn quan tâm đến việc đảm bảo vệ sinh môi trường trong chăn nuôi gia súc, gia cầm.
Thời gian qua, công tác đảm bảo môi trường trong chăn nuôi đã được các địa phương, nhất là các huyện miền núi quan tâm thực hiện. Theo thống kê của Sở NN&PTNT Quảng Ninh, toàn tỉnh hiện có hơn 41 nghìn cơ sở chăn nuôi, trong đó có 1.244 trang trại chăn nuôi và 39.848 cơ sở chăn nuôi nông hộ. Tỷ lệ chất thải được thu gom, xử lý chiếm khoảng 79,6%, trong đó, chất thải xử lý bằng sử dụng công trình khí sinh học (biogas) với trên 9.000 hầm biogas.
Tính đến hết năm 2021, đàn gia súc, gia cầm nuôi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đều tăng so với năm 2020 với gần 69 nghìn con trâu, hơn 307 nghìn con lợn, hơn 4 triệu con gia cầm. Chất thải phát sinh trong quá trình chăn nuôi ước tính 650 tấn/ngày đêm, chưa kể lượng nước tiểu gia súc. Trong đó, về cơ bản các trang trại đều có công trình xử lý chất thải, không xả thẳng ra môi trường, các doanh nghiệp, các trang trại chăn nuôi lớn đã quan tâm thực hiện xử lý môi trường, 100% có báo cáo đánh giá tác động môi trượng hay kế hoạch bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, theo đánh giá của Sở NN&PTNT Quảng Ninh việc thu gom, xử lý chất thải trong chăn nuôi tại trên địa bàn tỉnh hiện vẫn còn nhiều bất cập. Trong đó, nhiều cơ sở chăn nuôi có sử dụng hệ thống xử lý chất thải nhưng lại vượt quá quy mô công suất, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường. Hầu hết các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ khu vực nông thôn, miền núi chưa có hệ thống xử lý chất thải đảm bảo vệ sinh mà thải trực tiếp ra môi trường, gây ảnh hưởng đến môi trường, nguồn nước, không khí và sức khỏe đối với người dân xung quanh.
Chúng tôi đến thăm mô hình chăn nuôi gà của anh Hoàng Văn Thảo, ở thôn Đồng Tâm, xã Dực Yên, huyện Đầm Hà với quy mô hơn 10 nghìn con gà thương phẩm mỗi năm. Anh Thảo chia sẻ, trước đây gia đình tôi chăn nuôi đàn gà thả quanh vườn nhà, thu nhập không đáng là bao, nhưng lại gây mất vệ sinh do đàn gà thải ra quanh nhà. Từ năm 2017, được chính quyền xã vận động, gia đình tôi đã mạnh dạn vay vốn xây 2 chuồng nuôi gà thương phẩm rộng 600m2, cách xa nhà ở hơn 150 mét và nuôi theo mô hình bán công nghiệp. Nhờ áp dụng kỹ thuật trong chăm sóc đàn gà, cũng như thường xuyên khử trùng, vệ sinh chuồng trại, mỗi năm gia đình xuất bán hơn 10 nghìn con gà thương phẩm, trừ chi phí cho thu nhập hơn 100 triệu đồng/năm.
Điều mừng nhất là vệ sinh quanh nhà không còn bị ô nhiễm bởi chất thải do đàn gà thải ra, các hộ dân xung quanh cũng không còn phàn nàn bởi mùi hôi như trước đây- anh Thảo hồ hởi khoe.
Cán bộ xã Quảng Lâm, huyện Đầm Hà tuyên truyền người dân di dời khu chăn nuôi gia súc, gia cầm ra xa khu nhà ở, giữ gìn môi trường.
Huyện Đầm Hà hiện có tổng đàn gia súc, gia cầm hơn 365 nghìn con, trong đó đàn trâu là gần 3.000 con, bò là hơn 2.100 con, lợn là hơn 17.000 con, gia cầm là hơn 343 nghìn con. Trong đó, đa số là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, nên việc đảm bảo môi trường gặp nhiều khó khăn, nhất là việc chăn thả gia súc, gia cầm quanh nhà nên ảnh hưởng đến môi trường sinh hoạt đối với người dân.
Trao đổi với PV về vấn đề này, Chủ tịch UBND huyện Đầm Hà, Trần Việt Dũng cho biết, thời gian tới, địa phương tập trung thu hút đầu tư phát triển chăn nuôi tập trung công nghiệp hướng đến thay thế phương thức sản xuất nhỏ lẻ hộ gia đình gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời vận động bà con ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong chăn nuôi, khuyến khích sử dụng đệm lót sinh học trong chuồng trại, cũng như di dời chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm ra xa khu sinh hoạt của gia đình đảm bảo vệ sinh môi trường.
Trong thời gian tới, để đảm bảo vệ sinh môi trường trong chăn nuôi, nhất là ở các huyện miền núi, Sở NN&PTNT Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra việc chấp hành công tác bảo vệ môi trường tại các cơ sở chăn nuôi, kiên quyết xử lý trường hợp vi phạm, cũng như mở các lớp tập huấn về an toàn sinh học trong chăn nuôi. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các cơ sở chăn nuôi chấp hành tốt việc bảo vệ môi trường, có ý thức trong việc đầu tư hệ thống xử lý chất thải hiện đại, hiệu quả.
Nhiều hộ dân ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Ninh xây chuồng nuôi trâu cách xa nhà ở, giữ gìn vệ sinh môi trường.
Ngày 26/10/2021, Bộ NN&PTNT đã ban hành Thông tư số 12/2021/TT-BNNPTNT “Hướng dẫn việc thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi, phụ phẩm nông nghiệp tái sử dụng cho mục đích khác” (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2022). Trong đó, Thông tư có hướng dẫn về thu gom, xử lý chất thải trong chăn nuôi, Sở NN&PTNT sẽ phối hợp với các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh tuyên truyền, phổ biến các quy định của thông tư đến các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động chăn nuôi được biết và thực hiện theo đúng quy định.
Cùng với đó, Quảng Ninh đã có kế hoạch phát triển chăn nuôi trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2030, 100% các cơ sở chăn nuôi, giết mổ, cơ sở chế biến sản phẩm chăn nuôi phải có giải pháp kiểm soát môi trường phù hợp, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường và sử dụng có hiệu quả nguồn chất thải cho nhu cầu trồng trọt, nuôi trồng thủy sản, sản xuất năng lượng tái tạo.
Về lâu dài, Quảng Ninh có cơ chế khuyến khích các nhà đầu tư xây dựng trang trại sản xuất với quy mô công nghiệp, tập trung, tạo ra sản phẩm chất lượng an toàn, có sản lượng sản phẩm lớn làm hàng hóa, đặc biệt là áp dụng đồng bộ các biện pháp đảm bảo môi trường, an toàn trong chăn nuôi.