Quảng Ninh: Cần làm rõ trách nhiệm "xẻ thịt" vịnh Hạ Long

(TN&MT) - Vịnh Hạ Long là danh thắng cấp quốc gia đặc biệt, hai lần được Unesco công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới và được bầu chọn là một trong 7 kỳ quan thiên nhiên cần được bảo vệ đặc biệt.  Tuy nhiên, thời gian gần đây tình trạng ngang nhiên nổ mìn khai thác đá, xâm hại trực tiếp đến môi trường, cảnh quan di sản. Sự việc diễn ra trong một thời gian dài mà chính quyền địa phương cũng như Ban quản lý Vịnh Hạ Long lại không hề hay biết?!. 

Có đến 03 quả núi đã bị phá nham nhở, xâm hại nghiêm trọng đến di sản thiên nhiên vịnh Hạ Long.

Hồi cuối năm 2014, Công ty CP Minh Anh tại Quảng Ninh đã tự ý xẻ núi đá mở đường đi mà không được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền. Vị trí núi đá bị xẻ được xác định nằm trong vùng đệm di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, thuộc địa bàn UBND phường Hà Phong quản lý.  Sau khi báo chí phản ánh, UBND TP Hạ Long đã nhanh chóng vào cuộc, Doanh nghiệp bị phạt nặng, còn hàng loạt cán bộ chủ chốt của UBND phường Hà Phong bị xử lý kỷ luật, hoặc chuyển công tác khác.

Mới đây, cuối tháng 6/2017, cũng qua phản ánh của các cơ quan báo chí, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện Lữ đoàn 170 đã ngang nhiên cho nổ mìn phá núi khai thác đá. Vị trí núi đá bị “xẻ thịt” này thuộc địa phận phường Hà Tu, TP Hạ Long. Núi đá bị “xẻ thịt” cũng được xác định nằm trong vùng đệm của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long.

Đích thân Bí thư tỉnh ủy tỉnh Quảng Ninh - ông Nguyễn Văn Đọc đã trực tiếp xuống tận hiện trường để kiểm tra và chỉ đạo dừng ngay việc khai thác. Sau đó UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã ra văn bản dung phê bình Lữ đoàn 170 Hải Quân; yêu cầu dừng ngay hoạt động khai thác đá và triển khai đồng bộ các biện pháp khắc phục môi trường khu vực này. Đến nay Lữ đoàn 170 Hải Quân đã nhận sai và  đã chấp hành rất nghiêm chỉnh, đồng thời nhận trách nhiệm trước UBND tỉnh Quảng Ninh.  

UBND tỉnh Quảng Ninh cũng nhắc nhở UBND TP Hạ Long và Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Quảng Ninh nghiêm túc thực hiện chức năng quản lý tài nguyên môi trường trên địa bàn. UBND tỉnh Quảng Ninh đã có công văn đề nghị Bộ Quốc phòng phối hợp làm rõ sự việc.

Cần làm rõ trách nhiệm tập, thể cá nhân xâm hại di sản

Công trường phá núi khai thác đá của Lữ đoàn 170 Hải Quân nằm ngay sát bờ biển, bất kể ai đi tàu trên Vịnh Hạ Long cũng có thể dễ dàng nhìn rõ cả quả núi đang bị “xẻ thịt” nham nhở. Không chỉ vậy, từ vị trí quả núi bị phá ra đến mặt biển đã hình thành cả một con đường rộng rãi để xe và máy móc ra vào, chở đá rót xuống tàu biển rồi chở đá đã được nghiền đi đến một địa điểm khác tiêu thụ.

Máy nghiền đá, băng tải và một khối lượng lớn đá nghiền nhỏ.

Vịnh Hạ Long có cả một Ban quản lý với đầy đủ ban bệ, dưới sự chỉ đạo của  ông Phạm Hồng Hà, Chủ tịch UBNDTP Hạ Long, kiêm trưởng ban quản lý Vịnh Hạ Long. Ban này được sử dụng tiền từ ngân sách để bảo vệ, bảo tồn, phát huy những giá trị vô giá của Vịnh Hạ Long. Ban cũng thường xuyên cử cán bộ đi kiểm tra để bảo vệ, nhưng vì sao có cả một “công trường” phá núi khai thác đá diễn ra công khai trong một thời gian dài mà Ban quản lý Vịnh Hạ Long cũng như cả chính quyền địa phương (UBND phường Hà Tu) lại không hề hay biết? Chỉ khi báo chí phản ảnh mới phát hiện được việc này? Vậy có hay không việc biết nhưng làm ngơ, để mặc cho Lữ đoàn 170 Hải Quân ngang nhiên nổ mìn xẻ núi, phá hoại di sản thiên nhiên thế giới?

Ngay sau khi nhận được phản ánh về việc phá núi khai thác đá trên vịnh Hạ Long của Lữ đoàn 170, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có văn bản chỉ đạo các ban ngành kiểm tra cụ thể và báo cáo trước ngày 5/7. Ông Vũ Văn Hợp,  Chánh văn phòng UBND tỉnh Quảng Ninh đã trao đổi với báo chí và cho biết: Vị trí khai thác đá do Lữ đoàn 170 quản lý, thuộc địa bàn phường Hà Tu, TP Hạ Long. Ông Nguyễn Văn Đọc – Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Quảng Ninh đã có buổi làm việc với Lữ đoàn 170 Hải Quân, và xác định là có việc xây dựng công trình kèm tận thu tài nguyên đá. UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã ban hành văn bản, trong đó có nội dung phê bình Lữ đoàn 170, yêu cầu dừng ngay hoạt động khai thác và triển khai đồng bộ các biện pháp khắc phục môi trường khu vực này. Đơn vị này đã chấp hành rất nghiêm chỉnh và nhận trách nhiệm trước UBND tỉnh. Hiện nay tỉnh Quảng Ninh đã có công văn đề nghị Bộ Quốc phòng phối hợp làm rõ sự việc.

Như vậy, đã xác định được việc phá núi khai thác đá của Lữ doàn 170 Hải quân là sai, vị trí quả núi bị phá lại nằm trong vùng đệm di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Xét về mức độ và diện tích xâm hại cảnh quan lần này của Lữ đoàn 170 với việc xẻ núi mở đường cuối năm 2014 của Công ty CP Minh Anh là lớn hơn và thiệt hại nặng nề hơn. Nhưng câu hỏi được đặt ra là ai sẽ phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra thiệt hại này? UBND phường Hà Tu hay Ban quản lý Vịnh Hạ Long?

Hiện trường vụ việc đang để lại hậu quả nặng nề, đá ngổn ngang, cảnh quan di sản thiên nhiên bị xâm hại nham nhở; môi trường bị tác động; trong khi đó, những người vì lợi ích nhóm, coi thường kỷ cương pháp luật vẫn bình yên vô sự? Thiết nghĩ, UBND tỉnh Quảng Ninh cần nhanh chóng xem xét trách nhiệm và xử lý kỷ luật đối với các cán bộ liên quan. Nếu không xử lý kỷ luật các cán bộ liên quan trong vụ việc này thì sẽ không công bằng đối với hàng loạt cán bộ của UBND phường Hà Phong đã bị kỷ luật và bị chuyển công tác liên quan đến việc phá núi mở đường của Công ty CP Minh Anh.

Báo TN&MT tiếp tục theo dõi vụ việc, thông tin đến bạn đọc.

                                                                               Mạnh Cường – Xuân Vũ