Quảng Nam: Nâng cao năng lực dự báo và cảnh báo lũ cho lưu vực sông Vu Gia

(TN&MT) – Lũ lụt xảy ra hàng năm ở Quảng Nam và thường xuyên gây tổn thất lớn về người và của. Lưu vực sông Vu Gia và Thu Bồn có địa hình ngắn và dốc nên lũ thường lên xuống rất nhanh, quá trình lũ diễn biến phức tạp, nên việc dự báo lũ gặp rất nhiều khó khăn.

Hàng năm lũ trên lưu vực sông Thu Bồn – Vu Gia gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng vùng hạ du của tỉnh Quảng Nam

Một trong những nguyên nhân chính gây nên lũ lụt tại Quảng Nam là do mưa lớn ở thượng nguồn và vùng đồng bằng. Nguyên nhân gây mưa thường là do gió mùa Đông bắc, hoặc bão, hoặc do gió mùa kết hợp với bão. Lũ lớn kết hợp với triều cường dâng cao ở vùng hạ du chính là nguyên nhân gây ra tình trạng ngập lụt ở vùng đồng bằng của Quảng Nam.

Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Nam đã tổ chức Hội thảo “Khởi động dự án xây dựng hệ thống dự báo và cảnh báo lũ cho lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và TP.Hội An”. Đây là dự án nhằm giảm tổn thất do tác động của lũ lụt, nước dâng do bão và các loại hình thiên tai khác như: lũ quét và lở đất thông qua việc xây dựng và hoàn thiện các dịch vụ dự báo và cảnh báo, bổ sung, nâng cấp các trạm quan trắc, tăng cường năng lực thể chế nhằm tăng cường năng lực tổ chức, quản lý khủng khoảng trong khu vực.

Theo đó, Dự án sẽ xây dựng hệ thống các công cụ, mô hình thủy động lực, hệ thống hỗ trợ ra quyết định… cho việc quản lý chiến lược lũ lụt, lựa chọn các biện pháp giảm thiểu lũ và ngập lụt, quản lý hạn hán và kiểm soát xâm nhập mặn, lập kế hoạch vận hành các hồ chứa ở khu vực thượng lưu và trung lưu.

Theo kế hoạch, Dự án sẽ được triển khai thực hiện trong thời gian 3 năm (2018-2021) trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và TP. Hội An, với các hoạt động chính như: Rà soát hiện trạng các hệ thống quan trắc, dự báo, cảnh báo và ứng phó và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Nâng cấp mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn; Cải tiến, nâng cấp hệ thống dự báo khí tượng thủy văn; Cải tiến, nâng cấp hệ thống thông tin khủng hoảng và cảnh báo lũ lụt nhằm tăng cường năng lực quản lý và ứng phó lũ lụt của chính quyền và xã hội.

Hệ thống sông Vu Gia –Thu Bồn thuộc miền Trung Việt Nam có diện tích 10,350 km2 bao gồm thành phố Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam và một phần tỉnh KomTum.

Hầu hết các sông suối thuộc hệ thống lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn đều ngắn và có độ dốc cao, khiến lũ thường diễn biết vô cùng phức tạp. Trong khi đó, công tác dự báo và cảnh báo lũ ở địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, phương pháp dự báo theo xu thế vẫn là phổ biến nhất.

Ngoài ra, lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn được nối bởi nhánh sông Quảng Huế và nhiều nhánh sông suối nhỏ phía hạ lưu, nước thường xuyên trao đổi giữa các nhánh sông này, nên càng khó khăn trong công tác dự báo.