Quảng Nam: Dân "khát" nước sạch bên công trình tiền tỷ

Công trình nước sạch xã Bình Lãnh bị bỏ hoang sau cánh cổng khóa im ỉm nhiều năm nay

Điêu đứng vì thiếu nước

Những ngày này trời Quảng Nam nắng chói chang. Người dân ở hai thôn La Nga và Cẩm Sơn (huyện Thăng Bình) càng khốn đốn khi thiếu nguồn nước sạch cho sinh hoạt gia đình. Nhiều hộ dân phải đi gánh nước hoặc dùng xe bò để chở nước sạch từ những nơi rất xa đem về phục vụ cho gia đình mình. Trong khi đó, công trình nước sạch được xây dựng ở thôn La Nga, với số tiền đầu tư khoảng 5,7 tỷ đồng lại bị bỏ hoang, cỏ cây mọc um tùm và các thiết bị lọc nước đang xuống cấp nghiêm trọng.

Đưa tay chỉ vào cánh cổng được khóa im ỉm, bên trong cỏ dại mọc um tùm, hoang phế, bà Võ Thị Mực (76 tuổi, trú thôn La Nga) cho biết, công trình nước sạch này đã ngừng hoạt động từ 2 năm nay. Cứ vào mùa nắng nóng người dân ở đây là khổ sở vì thiếu nước sinh hoạt.  

“Khi công trình nước sạch đưa vào sử dụng, tôi và nhiều người dân trong thôn La Ngà và Cẩm Sơn rất phấn khởi, vui mừng vì nước ở đây nhiễm phèn rất nặng. Nhưng công trình chỉ được vài tháng thì ngừng hoạt động nên chúng tôi phải sử dụng lại nguồn nước giếng nhưng mùa nắng giếng nào cũng trơ đáy. Để có nước uống, ngày nào gia đình tôi cũng đạp xe gần 1km để xin nước”- bà Mực buồn bã chia sẻ.

Toàn bộ hệ thống lọc nước mục nát, rêu bám đầy, nhiều ống nhựa dẫn nước bị bể hỏng nặng

Theo tìm hiểu của PV, tháng 3/2014, chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường đầu tư xây dựng công trình nước sạch tập trung tại thôn La Ngà (xã Bình Lãnh, huyện Thăng Bình) với mức kinh phí đầu tư 5,7 tỉ đồng. Công trình lấy nước từ hai nguồn là hồ Cao Ngạn và nguồn nước tự chảy nối từ đập và mương Cẩm La, đã được đưa vào sử dụng cung cấp nước cho gần 300 hộ dân từ tháng 1.2015. Sau đó, chính quyền xã Bình Lãnh bàn giao cho Hợp tác xã Nông nghiệp Bình Lãnh quản lý. Thế nhưng, hoạt động được 3 tháng thì công trình bỏ hoang cho đến nay.

Năng lực quản lý yếu kém

Theo ông Nguyễn Tấn Thiện- Phó Chủ tịch UBND xã Bình Lãnh, công trình nước sạch bị bỏ hoang là lãng phí lớn. “Trong điều kiện khô hạn ngày một khốc liệt hơn, thì công trình tiền tỷ bỏ hoang là quá đáng tiếc. Nguyên nhân của tình trạng bỏ hoang này do yếu tố chủ quan. Trước hết là công tác quản lý thiết bị máy móc yếu kém dẫn đến việc công trình nhanh chóng bị hư hỏng. Ngoài ra do tâm lý của người dân chỉ muốn sử dụng nước sạch miễn phí nên công tác duy tu, bảo dưỡng vốn đã ít ỏi lại càng eo hẹp hơn”.

Ông Nguyễn Bông- Giám đốc HTX Bình Lãnh bức xúc cho rằng, việc công trình nước sạch được nghiệm thu và bàn giao cho HTX Bình Lãnh quản lý chẳng khác nào mang con bỏ chợ. Vì hợp tác xã không có kỹ sư vận hành, không biết xử lý thế nào khi có sự cố, trong khi đó công trình nước sạch này có quá nhiều việc phải quản lý. Ngoài ra, HTX Bình Lãnh không có điều kiện vật chất ổn định, không biết xoay xở thế nào khi công trình cần vốn để sửa chữa, nâng cấp hay thay thế thiết bị. Trong khi đó, mỗi khi công trình nước sạch có vấn đề, hợp tác xã báo cáo lên cấp trên thì được chỉ đạo là hợp tác xã tự xử lý.

“Khi nhận quản lý công trình chúng tôi rất hoang mang. Hợp tác xã đã thuê kỹ sư vận hành về đứng chân ở công trình nhưng ở chưa được 1 tháng vì lương ba cọc, ba đồng. Khi quản lý công trình cần phải có nguồn vốn cố định để sửa chữa máy móc, thay thế thiết bị và dùng cho bảo dưỡng công trình nhưng nguồn thu từ phí sử dụng nước sạch lại không bao nhiêu vì người dân chưa có thói quen với việc trả tiền để sử dụng nước sạch”- ông Bông nói.

Công trình nước sạch tiền tỷ bỏ hoang trong khi người dân thiếu nước sinh hoạt

Như vậy, việc công trình nước sạch sau khi nghiệm thu lại giao cho những đơn vị không đủ năng lực và cán bộ chưa có kinh nghiệm quản lý là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiệu quả sử dụng không cao.

Thời gian tới, chính quyền xã Bình Lãnh sẽ họp dân ở hai thôn La Nga và Cẩm Sơn để lấy ý kiến. Sau đó, trình lên UBND huyện Thăng Bình và đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam để hỗ trợ kinh phí sửa chữa lại công trình nước sạch để phục vụ cho bà con. Đồng thời, vận động người dân tiếp tục đấu nối nước và thu tiền đối ứng đối với những hộ dân sử dụng nước.

“Khi được sửa chữa lại và đưa vào hoạt động thì việc giao công trình này cho đơn vị nào quản lý là điều cần cất nhắc kỹ để tránh tình trạng công trình nước sạch rơi vào bỏ hoang sau đầu tư.”- ông Nguyễn Tấn Thiện, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Lãnh cho biết.

Được biết, đến nay, tại huyện Thăng Bình có đến hơn ½ trong tổng số 15 công trình nước sạch bỏ hoang, rất lãng phí.

Bài, ảnh:Lan Anh