Phát triển Kinh tế gắn với gìn giữ bản sắc văn hoá vùng DTTS&MN - Bài 1: “Đòn bẩy” từ Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2030

Tuyết Chinh | 12/08/2022, 19:57

(TN&MT) - Năm 2022, các địa phương đang tích cực triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; phát huy tốt nhất nguồn lực từ chương trình để từng bước thay đổi bộ mặt và nâng cao chất lượng đời sống gắn với gìn giữ bản sắc văn hoá đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Những chuyển biến tích cực

Tính đến cuối tháng 6 năm 2022, cả nước có 3.434 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn 52 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm: 1.673 xã khu vực I, 210 xã khu vực II và 1.551 xã khu vực III. Trong đó, Sơn La là tỉnh có số xã thuộc vùng đồng bào DTTS&MN nhiều nhất cả nước, với 202 xã.

Tổng hợp báo cáo của 49 tỉnh vùng DTTS&MN trên cả nước, 6 tháng đầu năm 2022, tình hình kinh tế - xã hội địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi có chuyển biến tích cực, đúng hướng; an sinh xã hội được đảm bảo. Việc thực hiện chính sách dân tộc đã đạt được nhiều kết quả ý nghĩa, nhất là xây dựng lòng tin trong đồng bào đối với các chính sách phát triển kinh tế, an sinh xã hội.

anh-1.png
Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 15 tạo điều kiện thuận lợi cho các huyện miền núi ở Thanh Hoá phát triển kinh tế – xã hội

Mặc dù bị ảnh hưởng bởi tình hình dịch bệnh Covid-19 kéo dài và đặc biệt các ca nhiễm tăng cao, lan nhanh ở hầu khắp các tỉnh/thành vùng DTTS&MN trong quý I/2022, nhưng tình hình kinh tế, đời sống của đồng bào 6 tháng qua cơ bản được ổn định. Tình hình dịch bệnh cơ bản được kiểm soát từ đầu quý II/2022, đời sống người dân trở lại trạng thái bình thường và kinh tế dần được mở cửa, hoạt động sản xuất kinh doanh bà con được hồi phục.

Hàng loạt các đề án như: “Xây dựng điểm điển hình giảm nghèo nhanh và bền vững tại các huyện nghèo tỉnh Thanh Hóa”; “Đầu tư, hỗ trợ 36 thôn, bản khó khăn nhất tỉnh Hòa Bình”; “Miễn học phí đối với học sinh dân tộc Chăm và Khmer tại TP Hồ Chí Minh”; “Lồng ghép các nguồn vốn thuộc các chương trình, chính sách dân tộc cho các xã đồng đồng bào dân tộc Mông sinh sống”... đã góp phần kịp thời chăm lo, hỗ trợ đồng bào DTTS&MN các địa phương nâng cao đời sống.

Tuy nhiên, tình hình sản xuất, đời sống của đồng bào vùng DTTS&MN còn nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19 kéo dài, giá một số loại nông sản không ổn định, có lúc giảm mạnh, khó tiêu thụ (như thanh long, dưa hấu, mít...). Nhiều hàng hóa nông sản không xuất khẩu được sang Trung Quốc do chính sách siết chặt kiểm soát dịch bệnh Covid-19 làm ứ đọng nông sản trong nước tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc, gây thiệt hại lớn cho bà con nông dân, trong khi giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người dân.

Ngày 27/7/2011, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1270/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Bảo tồn, phát triển văn hóa các DTTS Việt Nam đến năm 2020”. Trên cơ sở đó, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp với Bộ VHTT&DL ban hành tổ chức thực hiện các chương trình bảo tồn văn hóa, lồng ghép các dự án bảo tồn, phát huy văn hóa các DTTS trong việc thực hiện chính sách dân tộc.

Ở các địa phương đã mở các lớp truyền dạy văn hóa truyền thống phi vật thể, các nghề thủ công truyền thống của các dân tộc rất ít người như Bố Y, Pu Péo, Ơ Đu, Brâu, Rơ Măm, Mảng, Cống, Lô Lô, Chứt, Si La… do chính các nghệ nhân truyền dạy cho thế hệ trẻ được triển khai trong tại các địa phương cho kết quả tốt.

Bên cạnh đó, thiên tai, thời tiết, biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, tác động ngày càng nặng nề, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống của đồng bào vùng DTTS&MN. Tại miền Bắc, rét đậm, rét hại đã làm chết 6.389 con gia súc; đầu quý II/2022 lại xảy ra hiện tượng mưa lớn kèo dài, sạt lở tại một số nơi, gây thiệt hại về người, hoa màu và tài sản. Ở các tỉnh Tây Nguyên, thời tiết diễn biến phức tạp, khô hanh, nắng nóng kéo dài, dẫn đến tình trạng thiếu nước tưới cho cây trồng tại một số địa bàn. Các tỉnh Nam bộ bắt đầu bị xâm thực mặn, mưa trái mùa, giá một số loại nông sản chưa ổn định ảnh hưởng đến tình hình sản xuất và đời sống của đồng bào DTTS.

Ước tính thiệt hại do thiên tai trong 6 tháng đầu năm 2022 đối với vùng DTTS&MN khoảng trên 200 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là thiệt hại của các hộ gia đình vùng DTTS&MN.

anh-2.jpg

Hát Sắc bùa - lối chúc Tết độc đáo của đồng bào Mường tại huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình

Mặc dù vậy, các hoạt động văn hóa, lễ hội và du lịch vẫn diễn ra sôi nổi, thu hút đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tham gia, tạo không khí phấn khởi, vui tươi. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số cơ bản ổn định. Đồng bào các dân tộc chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Chú trọng bảo tồn bản sắc văn hoá

Kể từ năm 2021, các chính sách dân tộc hầu hết được tích hợp vào Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 - 2030. Trong thực tế, các Dự án, Tiểu dự án và Nội dung thành phần của Chương trình đều có tính liên kết chặt chẽ với định hướng rõ ràng trong việc tạo sinh kế, tạo việc làm nâng cao thu nhập bền vững cho người dân sinh sống trên địa bàn vùng đồng bào DTTS và miền núi nói chung và đồng bào DTTS nói riêng. Điều này được thể hiện khá rõ trong từng dự án, tiểu dự án của chương trình.

Chẳng hạn như ở Dự án 6 của Chương trình - “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch”, trong khuôn khổ Chương trình MTQG lần này, việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS không chỉ có mục tiêu bảo tồn nói chung. Trong khuôn khổ Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 - 2030, để đạt được sự bền vững của các nội dung đầu tư, mục tiêu bảo tồn được gắn với mục tiêu phát triển du lịch.

anh-3.png

Các trò chơi dân gian của đồng bào Mường tại huyện Nho Quan, Ninh Bình thu hút du khách

Cụ thể hơn là các nội dung đầu tư đều phải hướng tới mục tiêu nâng cao mức thụ hưởng về văn hóa cho đồng bào các dân tộc gắn với phát triển du lịch cộng đồng, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Nhìn chung, chính sách có thể đa dạng, nội dung chính sách cần phải tập trung giải quyết nhiều mặt của đời sống KT-XH của cộng đồng các DTTS. Tuy nhiên, chính sách nào cũng phải hướng đến việc tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Mục tiêu này cũng chính là định hướng quan trọng để góp phần phát triển bền vững KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN trong thời gian tới.

Bài liên quan
  • Bến Tre: Quan tâm đồng bào DTTS xây dựng quê hương giàu mạnh
    (TN&MT) - Thời gian qua, công tác tham mưu thực hiện chính sách dân tộc luôn được sự quan tâm chỉ đạo kịp thời của các cấp, các ngành tỉnh Bến Tre; đặc biệt trong triển khai các chính sách phát triển kinh tế - xã hội nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn, góp phần cùng cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường (BVMT), ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH), đoàn kết gắn bó, chung tay xây dựng quê hương.

(0) Bình luận
Nổi bật
Bài học đồng lòng - từ khóa của thành công
Cách trung tâm huyện 23,5km, Chiềng Khoa như khối cơ bắp cuộn lên trên cánh tay của Vân Hồ. Nơi đây, ba năm về trước, xã Chiềng Khoa được công nhận xã Nông thôn mới đầu tiên. Đi tìm “điểm sáng” Chiềng Khoa, chúng tôi được nghe rất nhiều về hai chữ “đồng lòng”.
Đừng bỏ lỡ
  • Phú Yên: Tìm giải pháp cho những công trình nước sạch vùng nông thôn, vùng đồng bào DTTS
    (TN&MT) - Phú Yên là một trong số những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của hạn hán. Người dân nhiều địa phương trong tỉnh, đặc biệt là khu vực miền núi thường xuyên thiếu nước sinh hoạt. Tuy nhiên, nghịch lý là hiện nay hàng chục công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung do Nhà nước đầu tư xây dựng đã bị bỏ hoang từ nhiều năm qua.
  • Nuôi dê thương phẩm giúp nhiều hộ dân đổi đời
    Thời gian qua, việc chia sẻ kinh nghiệm nuôi dê thương phẩm và liên kết trong chăn nuôi, bao tiêu sản phẩm đang từng bước đem lại hiệu quả kinh tế lớn, đồng thời mở ra hướng đi mới cho hàng chục hộ dân ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang. Theo số liệu báo cáo, ước tính tổng đàn Dê thương phẩm của huyện đến hết tháng 6/2023 đạt khoảng 10.000 con.
  • Mường Lát (Thanh Hóa): Cuộc sống mới ở khu tái định cư
    Bản Ón, xã Tam Chung, huyện Mường Lát (Thanh Hóa) có 100% là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Đa số người dân trong bản thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo. Phần lớn các hộ dân dựng nhà bên những sườn núi cheo leo, nên luôn phải đối mặt với nguy cơ lũ quét, sạt lở rất cao vào mùa mưa lũ. Nhưng giờ đây người dân trong bản không còn phải nơm nớp lo sợ, bởi khu tái định cư do Nhà nước đầu tư khang trang, đồng bào đã và đang bắt tay vào xây dựng cuộc sống mới.
  • Bắc Quang - Hà Giang: Nỗ lực giúp dân xóa nghèo bền vững
    Thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TU, ngày 1/11/2020 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Giang về Chương trình cải tạo vườn tạp, phát triển kinh tế vườn hộ để tạo sinh kế cho người dân, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, huyện Bắc Quang đã chủ động tuyên truyền, xây dựng kế hoạch và triển khai hiệu quả giúp hàng chục hộ dân xóa nghèo và vươn lên khá giả.
  • Sắc xanh xứ đạo xã Phú Sơn
    Bà con giáo xứ tại xã Phú Sơn, thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) luôn nêu cao phương châm sống “tốt đời đẹp đạo”, tự giác nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh đường làng, ngõ xóm.
  • Theo chân cán bộ kiểm lâm “cắm bản”
    (TN&MT) - Dọc theo những con đường đến với xã vùng biên Phiêng Pằn của huyện Mai Sơn (Sơn La), trên những quả đồi bạc màu, hoang hóa ngày nào, đang xanh lên màu xanh của những cánh rừng. Trong thành công ấy, có bóng dáng, sự nỗ lực quên mình của người kiểm lâm viên địa bàn ngày ngày “bám đất, bám rừng”.
  • Cây dược liệu- Cây xóa nghèo bền vững ở các huyện miền Núi
    Cùng với chính sách xóa đói, giảm nghèo của Chính phủ, trong những năm gần đây, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thanh Hóa đã đưa ra nhiều chương trình xóa đói, giảm nghèo cho bà con các huyện miền Núi. Trong những chương trình đó thì phát triển nguồn lực tại chỗ là một trong những thế mạnh của người dân như: Phát triển và bảo vệ rừng, trồng cây lâm nghiệp, nông nghiệp, trồng dược liệu… Nhờ đó, người dân vùng sâu, vùng xa Xứ Thanh đã thoát nghèo bền vững.
  • Lễ cầu mưa của dân tộc Hà Nhì
    (TN&MT) - Hàng năm từ 15/5 - 15/7 (âm lịch) người Hà Nhì ở Mường Nhé (Điện Biên) lại chuẩn bị cho Tết mùa mưa (Dế khù chà – theo tiếng Hà Nhì). Đây là dịp để người Hà Nhì cầu mong cho mưa thuận gió hòa, vụ mùa tốt tươi, con cháu họ được sum vầy hạnh phúc. Ngoài ý nghĩa tín ngưỡng tâm linh thì đó còn là thời điểm họ cảm tạ thần mưa đã dâng nước suối đủ tưới mát cây cối, ruộng đồng, không làm lũ ống, lũ quét... Cảm tạ đất trời đã che chở họ trong cả một năm qua.
  • Người Mạ giữ rừng vì giá trị truyền thống
    (TN&MT) - Nghề giữ rừng tại Vườn Quốc gia Tà Đùng (xã Đắk Som, huyện Đắk G’long) đã mang lại nguồn thu nhập cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số người Mạ từ khoản kinh phí từ dịch vụ môi trường rừng. Với đại đa số các hộ dân tại đây, giữ rừng không chỉ mang lại thu nhập mà còn là trách nhiệm với tổ tiên và các thế hệ mai sau bởi nghề rừng được xem như một nghề truyền thống.
  • Đồng bào Cơ Tu giữ rừng
    (TN&MT) - Ngàn đời nay, đồng bào Cơ Tu ở huyện Tây Giang (Quảng Nam) xem rừng như người Mẹ vĩ đại che chở mang lại sự sống cho dân làng. Chính từ sự ngưỡng vọng, tôn vinh, trân trọng ấy nên người dân Tây Giang luôn yêu quý, bảo vệ rừng.
  • Chính sách cấp nước sạch cho bà con dân tộc thiểu số
    (TN&MT) - Hiện nay, nhiều thôn bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, điều kiện cơ sở hạ tầng còn rất khó khăn và thiếu thốn, đặc biệt là thiếu nguồn nước sạch cho sinh hoạt của người dân. Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 đã đưa vấn đề hỗ trợ nước sinh hoạt bao gồm hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán và hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung là một trong những trọng điểm.
  • Kinh nghiệm giữ rừng của người Tày Lạng Sơn
    Thôn Đông Đằng, xã Bắc Quỳnh (Bắc Sơn, Lạng Sơn) nằm cạnh một rừng nghiến cổ thụ xanh mướt. Bao đời nay, bằng tấm lòng yêu rừng, giữ rừng của người dân nơi đây, hàng trăm gốc nghiến quý giá vẫn giữ nguyên vẹn, sừng sững như minh chứng sống cho những thăng trầm, đổi thay trên vùng đất cách mạng Bắc Sơn.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO