Thời gian qua, việc chia sẻ kinh nghiệm nuôi dê thương phẩm và liên kết trong chăn nuôi, bao tiêu sản phẩm đang từng bước đem lại hiệu quả kinh tế lớn, đồng thời mở ra hướng đi mới cho hàng chục hộ dân ở huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang. Theo số liệu báo cáo, ước tính tổng đàn Dê thương phẩm của huyện đến hết tháng 6/2023 đạt khoảng 10.000 con.
Đổi đời từ nuôi dê
Từ chỗ ruộng đồng, đồi núi bỏ không, chăn nuôi manh mún, tự phát, sau một thời gian dài nghiên cứu và mạnh dạn chuyển đổi sang chăn nuôi dê, hiện tại nghề nuôi dê ở huyện Yên Thế đã hình thành và phát triển theo hướng hàng hóa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều người dân.
Với kinh nghiệm 11 năm nuôi dê, anh Nguyễn Văn Bẩy, bản Đồng Gián, xã Xuân Lương cho biết: Nghề nuôi dê đã đem lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình. Năm 2011 trong chuyến thăm gia đình một người bạn ở Cao Bằng, tình cờ được tiếp cận với mô hình chăn nuôi vỗ béo dê. Tôi mạnh dạn vay tiền và mua gần 10 con dê về nuôi, ban đầu là mày mò tìm hiểu tập tính của dê, sau đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân, dần dần mình gắn bó với nghề lúc nào không hay.
Được biết, những năm đầu mới vào nghề, dê chủ yếu được nuôi theo phương thức thả đồi, sau đó anh Bẩy nhận thấy việc quản lý đàn dê rất khó khăn, dê hay bị nhiễm nội, ngoại ký sinh. Thay vì phương thức nuôi thả đồi như trước kia, hiện nay anh Bẩy đã chuyển hoàn toàn sang phương thức nuôi nhốt trên chuồng hai tầng kiên cố, cao ráo, ấm về mùa đông và mát về mùa hè.
Anh Bẩy tâm sự: Vừa làm, vừa rút kinh nghiệm và tìm hiểu học tập kinh nghiệm vỗ béo dê từ những người đi trước, trên các trang thông tin, trên báo, đài... nên những lứa dê sau ít bị bệnh, nhanh lớn và mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình. Hiện mỗi năm tôi nuôi 3 lứa dê, mỗi lứa 500 - 600 con, sau 3 tháng mỗi con nặng 30 - 35kg, giá bán dê thịt 120 nghìn đồng/kg. Sau khi trừ các chi phí gia đình thu lãi hơn 200 triệu đồng/lứa.
Tương tự anh Bẩy, ông Nguyễn Văn Tư, một hộ tiêu biểu nuôi dê thương phẩm ở bản Đồng Gia, cho biết, vỗ béo dê thương phẩm đang là một trong những hướng đi mang lại thu nhập cao cho người dân xã Xuân Lương. Từ quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ vài chục con, đến nay trên địa bàn xã đã có trên 15 hộ gia đình chăn nuôi dê quy mô tập trung, điển hình như ở bản: Nghè, Đồng Gián, Đồng Gia và Làng Dưới. Ông Tư cho biết thêm: Tiến tới chúng tôi sẽ thành lập HTX nuôi dê để tạo thuận lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm cũng như nhập con giống có nguồn gốc, đảm bảo chất lượng, thu hút và tạo điều kiện cho nhiều hộ dân tham gia.
Khác với anh Bẩy và ông Tư, anh Nông Trần Hiên, ở xã Hồng Kỳ đã tham gia HTX Sản xuất, Tiêu thụ Dê và Ong mật Hồng Kỳ. Sau khi tham gia vào Hợp tác xã anh và các thành viên đã cùng liên kết chăn nuôi, tìm đầu ra sản phẩm, mang lại nguồn thu hiệu quả cao, ổn định, hàng năm tổng thu nhập của gia đình ước đạt trên 200 triệu đồng, ngoài ra nhiều hộ khác có nguồn thu nhập ổn định, từng bước cải thiện đời sống, nhiều hộ nhờ nuôi dê thương phẩm đã vươn lên thành hộ khá giả.
Tạo giống dê thích ứng với khí hậu
Hiện nay, 2 loại dê chính được nuôi tại Yên Thế là dê lai Bách Thảo và dê lai Boer (giống dê lai Boer, gồm hai dòng: Dê Boer lùn nhập từ Thái Lan và Dê Boer cao nhập từ Myama). Đây là 2 loại dê thương phẩm được lai tạo bởi con bố là giống Bách Thảo và Boer với con mẹ là dê địa phương. Các giống dê này phù hợp với điều kiện chăn nuôi, khí hậu của địa phương, ít dịch bệnh, sinh trưởng và phát triển tốt, đây cũng là những đánh giá của các cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Giang đưa ra.
Theo anh Bẩy, giống dê Boer có ưu điểm nổi bật là lớn rất nhanh, cho sản lượng thịt nhiều hơn các giống dê thông thường, đặc biệt dê Boer là vật nuôi thuần tính dẻo dai, có khả năng phát triển trong những điều kiện khí hậu khác nhau, tính kháng bệnh tốt, ăn tạp nên tính rủi ro về kinh tế thấp, giúp người nuôi yên tâm. Tuy nhiên, người chăn nuôi dê vẫn đảm bảo tiêm phòng đủ 4 loại vắc xin gồm: đậu, tụ huyết trùng, lở mồm long móng và viêm ruột hoại tử cho đàn dê. Việc tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin giúp tăng tỷ lệ nuôi sống đến khi xuất bán, tăng hiệu quả kinh tế đáng kể trong chăn nuôi.
Ông Dương Văn Vỹ, Trưởng phòng Chăn nuôi - Thú y huyện Yên Thế cho biết, nhằm khuyến khích các hộ nuôi dê trên địa bàn huyện, UBND huyện ban hành Đề án phát triển đàn dê thương phẩm gắn với xây dựng nhãn hiệu chứng nhận dê Yên Thế. Nhờ đó đàn dê trên địa bàn tăng nhanh, hiện nay đạt khoảng 10.000 con tập trung ở các xã Hồng Kỳ, Xuân Lương, Canh Nậu, Tân Sỏi... Ở xã Hồng Kỳ, chính quyền đã hỗ trợ và vận động thành lập mới HTX nuôi dê. Nhiều xã cũng thành lập tổ hợp tác nhằm chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.