Nữ cán bộ khí tượng thủy văn trong tiến trình hiện đại hóa ngành

Nhân dịp Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3), phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã có cuộc trò chuyện với bà Đặng Thanh Mai - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV về vai trò của nữ cán bộ ngành KTTV trong tiến trình hiện đại hóa ngành.

PV: Thưa bà, bà có thể chia sẻ những thành tựu nổi bật của quá trình hiện đại hóa ngành KTTV trong thời gian qua?

Bà Đặng Thanh Mai: Với phương châm kết hợp, tận dụng những thành tựu khoa học của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số mạnh mẽ, ngành KTTV đã cung cấp kịp thời thông tin, dữ liệu khí tượng, thủy văn, bảo đảm tính thống nhất, chính xác, liên tục, tin cậy, phục vụ đắc lực cho các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội của đất nước.

Những thành tựu nổi bật trong hiện đại hóa ngành đến nay có thể kể đến là hệ thống quan trắc KTTV quốc gia và hệ thống thông tin chuyên ngành đã dần được tự động hóa với gần 3.000 trạm quan trắc KTTV trên toàn quốc đang ngày đêm đảm bảo quan trắc chính xác, thông tin kịp thời diễn biến KTTV.

Toàn bộ số liệu được tích hợp, tổ chức xử lý, lưu trữ, khai thác và cung cấp theo hướng tập trung, đồng bộ. Phát triển hệ thống dự báo số chi tiết với quy mô không gian đến từng đơn vị hành chính, nhất là đối với lượng mưa, năng lực cảnh báo các thiên tai gồm ngập lụt, lũ, lũ quét và sạt lở đất được nâng cao. Ngành đã có các hệ thống máy tính hiệu năng cao, hệ thống rada hiện đại…

Đất nước, xã hội, ngành KTTV đang thay đổi nhanh chóng, đang hướng tới thời đại số (chính phủ số, kinh tế số, công dân số). Ngành KTTV là đơn vị đặc thù chịu sự tác động mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật và công nghệ, ngành sẽ phát triển trên nền tảng số, công nghệ số, dữ liệu số. Đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với những thành tựu trong chuyển đổi số (Digital Transformation) và trí tuệ nhân tạo (AI) chắc chắn sẽ làm thay đổi ngành KTTV.

PV: Xin bà chia sẻ những cơ hội cũng như thách thức đối với cán bộ nữ KTTV trong quá trình hiện đại hóa ngành?

Bà Đặng Thanh Mai: Hiện đại hóa ngành là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện về cách làm việc, phương thức làm việc, tư duy dựa trên nền tảng tri thức, hiện đại, các công nghệ dự báo số hiện đại, hệ thống quan trắc hiện đại, đồng bộ, hệ thống công nghệ thông tin tiên tiến… Hiện đại hóa ngành không những giúp tăng năng suất công việc, giảm chi phí mà còn mở ra không gian phát triển mới, tạo ra các giá trị mới ngoài các giá trị truyền thống vốn có của ngành KTTV. Hiện đại hóa ngành là một quá trình khách quan, là xu thế tất yếu, không thể dừng lại, không thể tiến chậm.

Hiện đại hóa ngành là câu chuyện chung của tất cả các cán bộ trong ngành. Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với các cán bộ nữ KTTV đang có mặt trên mọi miền đất nước.

Những thành tựu nổi bật trong hiện đại hóa ngành và chuyển đổi số cũng có thể dẫn đến thay đổi các vị trí việc làm, hay tình trạng tụt hậu đối với những cán bộ có trình độ nghề nghiệp thấp hoặc không theo kịp sự tiến bộ của khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Bởi vậy, nếu càng chậm trễ gia nhập cuộc cách mạng hiện đại hóa ngành KTTV, giới nữ trong ngành sẽ tụt hậu ngày càng xa hơn so với yêu cầu công việc.

Trong xu thế hiện đại hóa ngành, chỉ có thích nghi một cách nhanh chóng với sự thay đổi không ngừng của khoa học, công nghệ, kỹ thuật mới thì mới có thể thực hiện được những việc chưa ai thực hiện được, trở thành người đi đầu, giới nữ trong ngành KTTV có thể hoàn thiện bản thân tốt hơn từng ngày. Cơ hội là công bằng đối với tất cả mọi người và cơ hội là do mình nắm bắt.

PV: Để nắm bắt những cơ hội và vượt qua những khó khăn trên, theo bà, nữ cán bộ KTTV cần nỗ lực phấn đấu như thế nào?

Bà Đặng Thanh Mai: Trong thời đại kỷ nguyên số, cán bộ nữ KTTV cần học hỏi nhiều hơn kiến thức chuyên ngành, thường xuyên cập nhật các thành tựu mới về khoa học và công nghệ KTTV, thường xuyên tham gia các hoạt động giao lưu về khoa học, công nghệ để bắt kịp với sự phát triển của kỷ nguyên số, tiếp cận những thiết bị công nghệ cao phục vụ cho công việc, chủ động đón đầu những xu hướng mới của công nghệ, tiếp thu tri thức từ nhiều nguồn một cách nhanh chóng.

Đồng thời, cán bộ nữ KTTV cần trang bị cho bản thân kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp với thực tiễn hiện đại hóa, nâng cao khả năng thích nghi của bản thân trước những thay đổi nhanh chóng của thế giới ngày nay, chủ động tích lũy tri thức, làm chủ công nghệ, cập nhật kịp thời những ứng dụng tiến bộ của khoa học kỹ thuật mới nhất để có thể đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao trong công việc.

Cán bộ nữ KTTV cần vượt qua khó khăn, phát huy phẩm chất tốt đẹp, trách nhiệm, tình yêu nghề, khả năng sáng tạo, nâng cao vai trò nữ cán bộ KTTV, tham gia sâu và làm chủ trong hiện đại hóa ngành từ xây dựng mạng lưới trạm quan trắc tự động, ứng dụng các công nghệ quan trắc, truyền tin hiện đại, khai thác tài nguyên số KTTV đến nghiên cứu ứng dụng các mô hình công cụ dự báo, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn…

PV: Nhân dịp ngày Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3), bà muốn gửi gắm niềm tin cũng như những lời chúc tốt đẹp gì đến các nữ cán bộ KTTV, thưa bà?

Bà Đặng Thanh Mai: Trong xu thế hội nhập và phát triển của ngành KTTV, cán bộ nữ chúng tôi ngoài việc thực hiện thiên chức, vai trò của mình, đã không ngừng học hỏi, rèn luyện để hoàn thiện hơn về kỹ năng sống và tri thức, kiến thức, kỹ năng trong công việc; có khả năng biết tính toán, dự liệu, thông minh, linh hoạt, có sức khoẻ tốt và tiếp cận, nắm bắt kịp thời kiến thức công nghệ mới để phục vụ công tác.

Rất nhiều cán bộ nữ KTTV không ngừng nghiên cứu, trau dồi khả năng và không ít chị em trong ngành đã đạt được thành tích cao trong công tác.

Các cán bộ nữ KTTV cần tiếp tục phát huy và khẳng định vai trò, vị trí của mình đối với sự phát triển của ngành. Trong thời gian tới, tôi tin tưởng cán bộ nữ KTTV sẽ cố gắng, nhiệt huyết, phấn đấu hơn nữa. Chúng ta đã làm được và sẽ làm tốt hơn thế.

Tôi tin tưởng rằng mỗi chị em trong ngành KTTV sẽ luôn tự tin, độc lập, có bản lĩnh, có tri thức, trí tuệ, phát triển hơn nữa, luôn là mặt trời rực rỡ, là những bông hoa đẹp đầy hương sắc, mang lại niềm vui, sức sống của mọi người, mọi nhà, và mãi luôn là những người “giữ lửa” vĩnh hằng cho gia đình và cuộc sống.

PV: Trân trọng cảm ơn bà!