Đây là thông điệp với “Một cái nhìn tổng quát” về môi trường, những ảnh hưởng môi sinh do chính những hoạt động phát triển và sinh hoạt của con người gây ra.
Trân trọng thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống
Mỗi một tôn giáo đều có giáo lý của riêng mình, tuy nhiên vấn đề bảo vệ môi trường lại hoàn toàn trùng khớp và đồng thuận. Người Công giáo cũng như Giáo hội Công giáo có nhiều quan điểm để ủng hộ việc bảo vệ ngôi nhà chung là Trái đất. Đặc biệt trong thông điệp đầu tay của Giáo hoàng Francis thì Trái đất là ngôi nhà chung của tất cả mọi người, của nhiều thế hệ không chỉ hôm nay mà còn trong tương lai.
Thông điệp đề cập đến những thành tố cơ bản của môi trường. Cần phải bảo vệ môi trường nước vì có được nước uống an toàn là một nhân quyền thiết yếu, cơ bản và của tất cả mọi người. Điều này ảnh hưởng tới sự sống còn của con người và vì thế, đây là điều kiện để thực thi các nhân quyền khác. Nước cũng được xem là nguồn gốc của mọi sự sống, nên càng thiết yếu, đáng trân trọng và đặc biệt cần bảo vệ hơn nữa để cho mầm xanh và sự sống luôn phát triển.
Cần phải bảo vệ sự trong lành của không khí và khí hậu, bởi vì chỉ những sự thay thay đổi nhỏ cũng đã là một vấn đề hoàn cầu với những hệ lụy trầm trọng về môi trường. Sự bất ổn khí hậu gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội, kinh tế,và chính trị, và đời sống chính con người. Mỗi cá nhân phải hiểu, giữ gìn và có trách nhiệm bảo vệ bầu không khí chung của nhân loại.
Đức Thánh Cha nhìn thấy rác thải đang xâm lấn Trái Đất, vùi lấp những cảnh quan đẹp vốn có. Điều này phát sinh từ thói quen tiêu dùng hoang phí, vứt bỏ những món đồ cũ vẫn còn sử dụng được. Trong cuộc sống. Bởi vậy, Thông điệp nhấn mạnh cần giảm thiểu chất thải, tái sử dụng những vật dụng còn có thể sử dụng và thu gom xử lý các loại rác thải. Cách thức này sẽ làm hạn chế các rác thải và sẽ giúp các thế hệ tương lai có một môi trường sinh sống tốt đẹp.
Thông điệp cũng đề cập tới vấn đề bảo vệ sự đa dạng của sinh vật. Theo đó, “mỗi năm có hàng ngàn loại thực vật và động vật biến mất mà chúng ta không có thể biết chúng nữa, các con cháu chúng ta không thể thấy chúng nữa, chúng biến mất vĩnh viễn” (trích Laudato Sí). Đây là trách nhiệm của chính chúng ta – những con người ở thời hiện tại đã không biết quý trọng, bảo vệ, gìn giữ tài nguyên nguồn gen sinh vật cho mai sau. Khi tận diệt các loài, con người cũng tự đánh mất các tiềm năng miễn dịch có chức năng chữa trị tự nhiên cho những người đau bệnh, cũng như sự cân bằng sinh thái trong tự nhiên. Thiên Chúa tạo dựng trái đất với “bản giao hưởng” tự nhiên và bằng cách loại bỏ các chủng loại trong một thực thể, thì chúng ta đang làm hư mất “bản nhạc” vẹn toàn của tạo thành.
Thay vì bóc lột và tiêu thụ tài nguyên, Đức Giáo hoàng hướng các tín đồ cần đối xử với thiên nhiên những người thân trong gia đình. Khi đó, thiên nhiên cũng sẽ chăm sóc cho con người. Quan điểm này cũng kế thừa tư tưởng các Đức Thánh của người Công giáo đã từng truyền tải. Theo đó, chăm sóc , bảo vệ thiên nhiên, môi trường là trách nhiệm của tất cả mọi người trên trái đất vì đó là tài sản chung của mọi thành viên trong gia đình nhân loại. Chúng ta đã thừa kế từ các thế hệ trước và chúng ta đã hưởng lợi từ lao động của những người đương thời. Chính vì thế, chúng ta phải có bổn phận đối với hết mọi người và không thể từ chối quan tâm tới những người sẽ sống sau chúng ta. Chúng ta là một gia đình nhân loại. Đây là một trách nhiệm mà các thế hệ hiện nay phải có đối với các thế hệ tương lai.
Giáo hội Công giáo Việt Nam chung tay bảo vệ môi trường
Tại Việt Nam, thời gian qua, Giáo hội Công giáo Việt Nam đã tổ chức các khóa tập huấn về Thông điệp Laudato si của Đức Giáo hoàng nhằm nâng cao nhận nhức cho các tín đồ về bảo vệ môi tường, ứng phó BĐKH. Đây cũng là một trong nhiều hoạt động nhằm tham gia Chương trình phối hợp với Bộ TN&MT “Phát huy vai trò của các tôn giáo tham gia bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu” giai đoạn 2015 – 2020, cũng như giai đoạn 2022 - 2026.
Giáo hội cũng tổ chức nhiều cuộc hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về kiến thức môi trường cho các em thiếu nhi; vận đồng người dân cùng triển khai các mô hình bảo vệ môi trường, giữ vệ sinh đường làng, ngõ xóm…
Điển hình, Ban Thường trực Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam thành phố Hà Nội đã xây dựng mô hình “Xứ, họ đạo tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”. Qua nhiều năm triển khai thực hiện các mô hình trên, đến nay giáo dân và cộng đồng dân cư Thủ đô đã đã có sự chuyển biến tích cực về nhận thức, hành động.
Theo TS. Phạm Huy Thông, Phó Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam thành phố Hà Nội, nay toàn thành phố đã phối hợp triển khai xây dựng được 53 mô hình. Các nội dung tiêu chí do các xứ, họ đạo, khu dân cư xây dựng phù hợp với đặc điểm tình hình và thực trạng môi trường của khu dân cư. Có những nội dung tiêu chí đạt được và đã trở thành nề nếp, công việc hàng ngày trong công tác bảo vệ môi trường, góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống, sức khỏe ở cộng đồng.
Theo ông Nguyễn Đức Mạnh, Trưởng ban Ban Đoàn kết Công giáo huyện Mê Linh, thực hiện kế hoạch của Thường trực Ủy ban Đoàn kết Công giáo thành phố Hà Nội, Ban Đoàn kết Công giáo huyện Mê Linh đã triển khai và tổ chức thực hiện đến toàn thể giáo dân, trực tiếp là những người đứng đầu các cộng đồng, giáo xứ, giáo họ và được đông đảo giáo dận ủng hộ và tham gia. Mô hình đường làng, ngõ xóm luôn “sáng, xanh, sạch, đẹp văn minh” đã được triển khai và lan rộng ra hầu hết các xứ, họ đạo và cộng đồng dân cư trên địa bàn huyện. Chiều thứ bảy, sáng Chủ nhật hàng tuần và những ngày có thánh lễ, các giáo dân tổng vệ sinh môi trường, thu gom rác thải. Điều này góp phần tạo cảnh quan môi trường tại các cơ sở thờ tự luôn được sạch sẽ, đồng thời khuyến khích các giáo dân thực hiện việc giữ gìn, bảo vệ môi trường ngay tại nơi mình sinh sống, kết hợp với cộng đồng dân cư để hưởng ứng các phong trào do chính quyền địa phương phát động về bảo vệ môi trường.
Nhìn chung, mô hình “Xứ, họ đạo cùng cộng đồng dân cư tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu” đã đạt nhiều kết quả tích cực, tạo động lực để nhiều Ban Đoàn kết Công giáo tiếp tục triển khai nhân rộng hơn nữa. Theo Giáo hội Công giáo, việc thực hiện Chương trình phối hợp với Bộ TN&MT cũng sẽ chú trọng gắn với việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường (năm 2020); Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050 của Chính phủ; Chương trình “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”…
.jpg)
.jpg)
.jpg)
