Những khó khăn, vướng mắc trong quản lý cát, sỏi lòng sông

Toàn cảnh buổi gặp mặt giữa Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Điện Biên và lãnh đạo tỉnh cùng các sở, ngành Điện Biên.

Ngày 20/8, tại buổi gặp mặt giữa Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Điện Biên và lãnh đạo tỉnh cùng các sở, ngành Điện Biên. Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ rõ nguyên nhân dẫn đến việc khó khăn trong công tác quản lí cát, sỏi trên địa bàn tỉnh. Ngoài nguyên nhân khách quan do cấu trúc địa chất nhiều nhánh sông, suối nhỏ, độ dốc lớn… nên trữ lượng tại các điểm mỏ nhỏ, không thành mỏ và chỉ khai thác theo mùa vụ… còn có nguyên nhân chủ quan quy định của Luật Khoáng sản chưa quy định riêng trình tự, thủ tục cấp giấy phép hoạt động khoáng sản đối với khai thác cát, sỏi vụ tại các khu vực miền núi vùng sâu, vùng xa có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn theo hướng đơn giản để giảm suất đầu tư xây dựng công trình; tránh thất thoát nguồn tài nguyên. Mặt khác, việc cấp phép khai thác khoáng sản tại các vùng điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn còn làm tăng nguồn thu cho ngân sách địa phương đối với hoạt động khai thác khoáng sản nhỏ lẻ với quy mô hộ gia đình, cá nhân.

Cũng chính từ xuất phát nhu cầu của người dân, đặc biệt đối với các hộ dân nằm ở vùng dân cư thưa thớt, giao thông hiểm trở... nhu cầu sử dụng không lớn nên các cơ quan chức năng khó chặn đứng các hoạt động khai thác cát sỏi trái phép đối với các hộ gia đình cá thể. Tuy nhiên, không phải hộ nào cũng có nhu cầu sử dụng cát sỏi để sử dụng xây dựng trong gia đình, bên cạnh đó còn có những hộ lợi dụng để khai thác bán phá giá thị trường kiếm lời từ việc khai thác “lậu”.

Chính vì vậy, hoạt động khoáng sản trái phép diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi chủ yếu diễn ra ngoài giờ hành chính, ban đêm, các ngày nghỉ, ngày lễ...

Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản còn hạn chế dẫn đến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Bên cạnh đó, lực lượng cán bộ chuyên môn cấp huyện, đặc biệt là cấp xã được giao nhiệm vụ tham mưu quản lý Nhà nước về khoáng sản chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ cả về số lượng lĩnh vực và trình độ chuyên môn, như: đất đai, môi trường, khoáng sản... Mặt khác, các cấp quản lí và một số lực lượng chức năng trên địa bàn chưa phối hợp tốt với lực lượng vũ trang được giao phụ trách, quản lí như: Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát môi trường ... trong công tác bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác.

Cùng với đó, công tác thanh tra chuyên ngành khoáng sản còn thiếu nên chưa phát hiện kịp thời một số hoạt động khoáng sản trái phép hoặc phát hiện nhưng chưa ngăn chặn, xử lý triệt để.

Từ những thực trạng trên, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Điện Biên cũng đề ra một số giải pháp như: Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về khoáng sản để tạo sự chuyển biến cơ bản về mặt nhận thức và hành động đối với công tác bảo vệ khoáng sản cát, sỏi chưa khai thác. Đồng thời, tiếp tục duy trì phản ánh hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép thông qua phương tiện thông tin đại chúng nhằm tăng cường vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng trong công tác bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác;

Hoạt động khai thác cát tại xã Pom Lót, huyện Điện Biên.

Thực hiện quy trình lập, thẩm định, phê duyệt và xác nhận hoàn thành các báo cáo đánh giá tác động môi trường, kế hoạch bảo vệ môi trường, đặc biệt phương án cải tạo phục hồi môi trường đối với các dự án trong khai thác khoáng sản; kiên quyết không phê duyệt những dự án sử dụng công nghệ lạc hậu có tác động lớn hoặc tiềm ẩn nguy cơ cao đối với môi trường; cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản và quản lý hoạt động khoáng sản theo đúng thẩm quyền và trách nhiệm.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của UBND tỉnh tại Văn bản số 2166/UBND-TN ngày 19/6/2014 về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển và tiêu thụ cát, sỏi lòng sông, suối trên địa bàn tỉnh Điện Biên.