Nghệ An: "Gánh nặng" xử lý môi trường ở các chung cư

“Áp lực” từ chung cư

Trong quá trình xây dựng đô thị, Tp Vinh với dân số hơn 500 nghìn người (số liệu 2018), vấn đề giải quyết chỗ ở cho người dân là áp lực đối với các cấp chính quyền.

Chính vì vậy, bên cạnh việc quy hoạch các vùng đất ở thấp tầng, Nghệ An đã mạnh tay phê duyệt các dự án chung cư cao tầng ở những vùng trung tâm của Tp Vinh.

Theo thống kê ban đầu, từ năm 2000 đến nay, Nghệ An đã có 72 chung cư cao tầng chủ yếu tập trung ở Tp Vinh được đầu tư, đưa vào sử dụng trên địa bàn, đáp ứng chỗ ở cho gần 33 nghìn người.

Tuy nhiên, hàng chục tòa nhà chung cư cao tầng được bố trí tập trung đông dân cư như phường Lê Mao, Trường Thi, Hưng Dũng, Bến Thủy, Trung Đô, Đội Cung, Lê Lợi… khiến hạ tầng đô bị đè nặng.

Tình trạng này đã nảy sinh hiện tượng ngập úng, tắc nghẽn giao thông cục bộ, rác thải, nước thải sinh hoạt…khiến môi trường đang bị đe đọa nghiêm trọng. Các kênh rạch thoát nước quá tải, ao hồ tiêu thủy bị lấp để làm mặt bằng xây dựng chung cư khiến môi trường sống của thành phố luôn phải bị động trước mùa mưa lũ.

Hệ thống chung cư dày đặc tại các phường trung tâm TP Vinh

Có một thực trạng đáng báo động là trong số 72 chung cư cao tầng được cơ quan liên ngành kiểm tra, kết luận vào tháng 9/2019 thì 100% tòa nhà này chưa được nghiệm thu, xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm trong giai đoạn vận hành, sử dụng.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc công tác thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt, rác thải…đang bị thả nổi ở các chung cư cao tầng trên địa bàn Tp Vinh suốt thời gian qua.

Các chuyên gia về môi trường cho rằng, với số lượng hàng nghìn người đang sinh sống ở các tòa nhà cao từ 15-30 tầng ở Tp Vinh hiện nay thì lượng nước thải sinh hoạt được thải ra hàng ngày rất khủng khiếp. Vì vậy, nếu hàng nghìn m3 nước thải tuồn ra từ các tòa nhà chung cư/ngày không được xử lý theo đúng tiêu chuẩn thì ô nhiễm môi trường sẽ trở thành nỗi lo cho cả thành phố Vinh.

Cần nhanh chóng khắc phục

Trước thực trạng các tòa nhà chung cư cao tầng đã vận hành, đưa vào sử dụng hàng chục năm nay nhưng hồ sơ môi trường chưa hoàn thành được cơ quan chức năng đưa ra nhiều nguyên nhân khác nhau.

Theo các chủ đầu tư cho biết, sở dĩ nhiều tòa nhà chung cư chưa được nghiệm thu, xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm trong giai đoạn vận hành, sử dụng là do cơ sở, hành lang pháp lý đã có sự thay đổi.

Rác thải đổ tràn lan tại Khu đô thị mới Vinh Tân (Phường Vinh Tân - TP Vinh) gây ô nhiễm môi trường

Bởi trước khi các công trình tòa nhà chung cư cao tầng đã được xây dựng, hoàn thiện và đưa vào sử dụng thì hồ sơ môi trường được lập chung cho cả tổng thể khu đô thị, không lập riêng cho từng hạng mục dự án. Vì thế, muốn được cơ quan có thẩm quyền xác nhận công trình nhà chung cư đã hoàn thiện công tác bảo vệ môi trường thì phải đánh giá lại.

Mặt khác, Luật môi trường thay đổi nên quy định về nghiệm thu xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường giai đoạn vận hành chưa cụ thể, rõ ràng.

Đơn cử như ở thời điểm hiện nay, khi Nghị định 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 có hiệu lực từ ngày 01/7/2019 về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật bảo vệ môi trường thì chủ đầu tư phải lập hồ sơ để được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường.

Cụ thể, theo khoản 19, Điều 3, Nghị định 40/2019/NĐ-CP và Điều 37, NĐ 38/2015/NĐ-CP của Chính phủ thì các khu đô thị, khu dân cư tập trung, tòa nhà cao tầng, tổ hợp công trình dịch vụ, thương mại phải có hệ thống thu gom nước mưa và thu gom, xử lý nước thải theo quy hoạch và tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật về xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật.

Bây giờ, muốn được xác nhận tòa nhà chung cư đã hoàn thành công trình bảo vệ môi trường thì bắt buộc chủ đầu tư phải bóc tách, thiết kế lại hồ sơ về các chỉ số giảm thiểu ô nhiễm ở giới hạn cho phép theo quy định mới. Vấn đề này không phải làm ngay được mà phải có sự phối hợp của nhiều cơ quan ban ngành đủ thẩm quyền thẩm định, xác nhận và phê duyệt.

Nhiều chung cư trên địa bàn tỉnh Nghệ An đều chưa được nghiệm thu xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành

Theo một lãnh đạo Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Nghệ An cho biết, thực trạng các công trình có nguồn nước thải chưa qua xử lý hoặc xử lý chưa đạt chuẩn đổ ra môi trường trên địa bàn Tp Vinh khá phổ biến.

Qua thống kê ban đầu thì hiện nay, tại Tp Vinh mới chỉ đáp ứng được chưa đến 50% nguồn nước thải được đấu nối, thu gom tập trung tại hồ điều hòa tại xã Hưng Hòa với diện tích mặt nước hơn 40ha mới được đưa vào sử dụng vào cuối năm 2017. Mặt khác, Nhà máy xử lý nước thải của TP Vinh cũng chỉ mới đáp ứng được một phần nhu cầu.

Vấn đề này cũng được ông Thái Thanh Quý – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các chủ đầu tư đối với 72 nhà chung cư cao tầng chưa được nghiệm thu, xác nhận công trình hoàn thành bảo vệ môi trường phải khẩn trương phối hợp với cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, khắc phục và báo cáo kết quả về Sở TN&MT trước ngày 30/12/2019.