Nâng khả năng phòng ngừa từ mỗi người dân

Dông sét - nguy cơ cao, thiệt hại lớn

Những vụ việc gây thiệt hại người và tài sản do dông sét gây ra trong thời gian gần đây đột ngột gia tăng và để lại hậu quả hết sức thương tâm. Có thể kể đến vụ việc chiều 25/8/2022, 4 người gồm Kpă T (SN 1985), Siu B (SN 1992), Rơ Mah Đ (SN 1983) và Rơ Mah H (SN 1998) cùng trú làng Xom, xã Ia Me, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai đi làm rẫy ở khu vực suối thuộc làng Đê Sơ, xã Ia Me. Trong lúc làm việc, trời đổ mưa lớn nên 4 người vào chòi rẫy để trú mưa. Bất ngờ sét đánh vào khu vực chòi khiến anh T. và anh B. tử vong tại chỗ.

Trước đó, trong ngày 14/7/2022, liên tiếp xảy ra 2 vụ sét đánh trên địa bàn tỉnh Ninh Bình và tỉnh Thái Bình khiến 3 người phụ nữ tử vong. Nạn nhân là bà P.T.N. (59 tuổi, trú thôn Đông Hồng, xã Quỳnh Bảo) gặp mưa dông và bị sét đánh khi đang cấy lúa ngoài đồng. Hai nạn nhân khác là chị Quách Thị T. (sinh năm 1985) và chị Bùi Thị N. (sinh năm 1988) cùng trú tại thôn Bãi Lóng, xã Thạch Bình bị sét đánh khi đang trên đường chở nhau đi làm.

Trung bình hàng năm, Việt Nam có khoảng 2 triệu cú sét đánh xuống. Ảnh minh họa

Gần đây nhất, vào hồi 7h20 sáng ngày 1/9/2022, tại đoạn đường nội đồng Đồng Sóc thuộc thôn Hà Nhuận 1, xã An Hòa (An Dương, Hải Phòng), sét đánh đã khiến anh Phạm Văn Ch (sinh năm 1997) trú tại xóm 13, xã Kim Tân, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương tử vong; nạn nhân bị thương là anh Nguyễn Văn D (sinh năm 1989), là người cùng xã với nạn nhân Ch.

Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam có khoảng 2 triệu cú sét đánh xuống, tuy nhiên không rải đều các tháng trong năm mà tập trung vào khoảng tháng 4, tháng 5, giai đoạn chuyển tiếp đầu và cuối hè. Đặc biệt, năm nay mưa nhiều hơn mọi năm, tần suất xuất hiện các cơn mưa cũng nhiều hơn. Mưa mùa hè được hình thành từ hầu hết các đám mây đối lưu, ngoài khả năng gây ra mưa rào còn gây ra dông, sét, tố lốc. Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai cho biết, từ năm 2017 đến 25/7/2022, số người tử vong do sét đánh là 175 người, trung bình mỗi năm khoảng 29 người. Tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, đã có 44 người tử vong do sét đánh.

Hiểu biết để phòng ngừa

Các chuyên gia khí tượng cho biết, sét là hiện tượng phóng điện tích đột ngột xảy ra trong cơn dông, có quá trình phát triển nhanh và tương tác phức tạp với khí quyển xung quanh. Theo cách phân loại sét, sét từ đám mây xuống mặt đất là dạng sét nguy hiểm nhất, có thể gây ra nhiều thiệt hại về kinh tế và thương vong cho con người. Để ngăn ngừa và giảm thiểu thiệt hại do sét gây ra, ngoài việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật phòng chống sét thì việc dự báo được khả năng xảy ra sét, đặc biệt là dự báo sét từ đám mây xuống mặt đất trong thời hạn ngắn (30 phút - 1giờ) là rất quan trọng. Do vậy, cần có những công cụ dự báo, cảnh báo sét kịp thời để giảm thiểu các thiệt hại do dông sét gây ra.

Để giảm thiểu thiệt hại do dông sét gây ra, chuyên gia Khí tượng cảnh báo, người dân cần phải có những biện pháp chủ động để phòng chống và ứng phó với loại hình thiên tai này. Cụ thể, thường xuyên theo dõi các thông tin về dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng, các website chuyên ngành được cấp phép và các trang mạng xã hội uy tín để chủ động phòng tránh khi có mưa dông hoặc các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác. Mỗi cá nhân cũng cần tự trang bị những kiến thức cơ bản để phòng, chống dông sét.

Ví dụ, khi gặp trời dông, nếu đang ở ngoài trời, cần tìm nơi trú ẩn an toàn, không tránh trú dưới những cây to, không đứng trú thành nhóm gần nhau, tránh xa các khu đất cao, đồi trống, rãnh nước, không đến gần cột điện, hàng rào sắt hay các vật dụng kim loại. Nếu đang ở trong nhà, nên tắt các nguồn điện và các thiết bị sử dụng điện, tránh xa cửa sổ và cửa ra vào. Đặc biệt, nếu nhà ở trong vùng thường xuyên bị sét đánh, người dân nên xem xét việc lắp đặt hệ thống chống sét riêng cho gia đình của mình. Ngoài ra, mỗi cá nhân cũng cần tự trang bị thêm kiến thức sơ cứu cho người bị thương nhằm ứng phó kịp thời khi trường hợp xấu xảy ra.