Mốc son bằng vàng của dân tộc

Chiến dịch Điện Biên Phủ kết tinh sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, trường kỳ kháng chiến, dựa vào sức mạnh của văn hóa và con người Việt Nam.

Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tầm nhìn, bản lĩnh và trí tuệ, đã đánh giá đúng tình hình, thực lực của ta và địch, để hoạch định đường lối kháng chiến đúng đắn và đầy sáng tạo cho toàn bộ cuộc kháng chiến chống Pháp, cũng như trong Chiến cuộc Đông - Xuân 1953 - 1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ. Đó là kết tinh của đường lối chiến tranh nhân dân, toàn dân kháng chiến: “Mỗi công dân là một chiến sĩ. Mỗi làng là một chiến hào”; kháng chiến toàn diện trên mặt trận quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa; với phương châm địch muốn “đánh nhanh thắng nhanh” thì ta “dùng đoản binh chế trường trận”, thực hiện “đánh lâu dài”, trong tư duy nghệ thuật dụng binh tầm cao thời đại, đã khiến cho quân và dân ta càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng, cuối cùng giành thắng lợi hoàn toàn. Đó là một đường lối kháng chiến cách mạng và khoa học, ở tầm cao nghệ thuật và mưu lược, về sau này được thế giới ngợi ca là “một trong những đường lối chiến đấu hoàn hảo nhất của thời đại chúng ta” (2)

Để đánh thắng nỗ lực chiến tranh cao nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam, cũng như trên chiến trường Điện Biên Phủ, trước hết chúng ta phải phát huy cao độ tinh thần yêu nước, quyết tâm rất cao và kiên trì quyết tâm đó, với ý chí quyết chiến, quyết thắng của một dân tộc văn hiến và anh hùng. Pháp có đội quân xâm lược nhà nghề nổi tiếng, với lực lượng hải, lục, không quân hiện đại, lại được Mỹ giúp sức. Với số quân đông, vũ khí trang bị hiện đại, hỏa lực mạnh cùng hệ thống công sự kiên cố, các tướng tá Pháp - Mỹ huênh hoang tuyên bố Điện Biên Phủ là “pháo đài bất khả xâm phạm”, là “cối xay thịt Việt Minh”. Trước âm mưu và thủ đoạn của địch, Bộ Chính trị quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ, thông qua phương án tác chiến của Tổng Quân ủy và thành lập Bộ Chỉ huy, Đảng ủy mặt trận; Chính phủ thành lập Hội đồng cung cấp mặt trận. Bác Hồ nhiều lần gửi thư khen ngợi, động viên, khích lệ quân và dân ta, đã trao lá cờ Quyết chiến Quyết thắng cho các chiến sĩ Điện Biên. Cả nước ra trận.

Tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, bất khuất, quyết chiến, quyết thắng của con người Việt Nam đã phát huy đến đỉnh cao trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, thậm chí trong từng cuộc đọ trí, đọ sức diễn ra hết sức gay go giữa ta và địch để giành giật từng tấc đất, từng chiến hào. Biết bao tấm gương hy sinh chiến đấu, xả thân vì nước là biểu tượng bất diệt của chí khí và con người Việt Nam như: Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai; Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng; Tô Vĩnh Diện lấy thân mình chèn pháo,... Đó là những chiến sĩ lái xe bị thương không rời tay lái, chiến sĩ công binh vật lộn với bom chờ nổ, chiến sĩ quân y lăn mình trong khói lửa để tải thương, chiến sĩ thông tin quên mình để bảo vệ đường dây liên lạc thông suốt... và biết bao tấm gương dân công hỏa tuyến trong 56 ngày đêm chiến đấu và phục vụ chiến đấu, góp phần vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc, rất đáng khâm phục và tự hào.

Biểu tượng của bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam

Điện Biên Phủ là trận quyết chiến chiến lược, một cuộc đọ sức toàn diện nhất, quyết liệt nhất giữa ta và địch. Vì vậy, đòi hỏi quân và dân ta bên cạnh tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm, cần phải có bản lĩnh, trí tuệ, mưu lược.

Chiến dịch Điện Biên Phủ thể hiện hợp điểm đường lối lãnh đạo đúng đắn, tài tình, sáng suốt của Đảng mà đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh; tài thao lược của bộ thống soái tối cao cùng nhiều cách đánh thông minh, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ. Từ đánh giá đúng tình hình, so sánh tương quan lực lượng ta - địch trên chiến trường, Bộ Chỉ huy, Đảng ủy mặt trận đứng đầu là Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đưa ra quyết định lịch sử chuyển từ “Đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “Đánh chắc, tiến chắc”, nhằm bảo đảm “chắc thắng” theo lời căn dặn của Bác Hồ. Trải qua 56 ngày đêm “khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt. Máu trộn bùn non, gan không núng, chí không mòn”, với 3 đợt tiến công mãnh liệt, Chiến dịch Điện Biên Phủ đã toàn thắng. Đây là chiến thắng huy hoàng nhất của “cuộc ra quân lớn nhất” của cả nước kể từ đầu cuộc chiến. Giuyn Roa - cựu Đại tá không quân Pháp phải thừa nhận: “Mặc dù nhiều tấn bom đã trút xuống các trục lộ giao thông nhưng tuyến tiếp viện của Việt Minh không bao giờ bị đứt. Không phải viện trợ của Trung Quốc đã giúp Việt Minh thắng tướng Nava mà chính là những chiếc xe đạp nhãn hiệu Pơ-giô thồ được từ 200 đến 300kg hàng được điều khiển bởi những dân công ăn không no, ngủ ngay trên nền đất, dưới những tấm ni lông. Tướng Nava bị đánh bại không phải bởi các phương tiện chiến tranh mà là do trí thông minh và ý chí quyết thắng của đối phương” (3)

Phát huy bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam đã trở thành bài học quý báu để Đảng và nhân dân ta vận dụng, phát triển sáng tạo trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cũng như trong công cuộc đổi mới, kiến tạo nên cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín đất nước như ngày nay.

Kết tinh sức mạnh của tinh thần kháng chiến, kiến quốc, xây dựng hậu phương, căn cứ địa và thế trận lòng dân vững chắc.

Thành công nổi bật của ta trong suốt chiến dịch Điện Biên Phủ là giải quyết tốt nhiệm vụ vừa chiến đấu vừa bồi dưỡng, phát triển lực lượng ta về mọi mặt để đi tới chiến thắng. Đảng đã xác định “Do kháng chiến trường kỳ và gian khổ, ta phải ra sức mở mang kinh tế tài chính để bồi dưỡng sức dân và cung cấp cho nhu cầu quân đội” (4)

Nhân dân ta đã ra sức tăng gia sản xuất và tiết kiệm để đảm bảo cung cấp những nguồn lực cần thiết cho đời sống và cho kháng chiến; xây dựng hậu phương, căn cứ địa vững chắc - nhất là “cứ địa lòng dân”. Bồi dưỡng sức dân thông qua thực hiện giảm tô, giảm tức, bước đầu cải cách ruộng đất ở vùng tự do, mới giải phóng, vùng sau lưng địch để động viên sức dân, làm “ấm lòng” những chiến sĩ ngoài mặt trận. Đây là bài học quý về “khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ, bền gốc” được đúc kết từ thực tiễn kháng chiến và tiếp tục được Đảng kế thừa và phát triển trong thời kỳ đổi mới, trên nền tảng “Dân là gốc”, “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; nhân dân là chủ thể, là trung tâm của sự nghiệp đổi mới, là cội nguồn của mọi thắng lợi.

Hợp điểm của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc và quốc tế

Chiến dịch Điện Biên Phủ thể hiện đầy đủ tinh thần và sức mạnh của khối đoàn kết dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với quốc tế, phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi.

Thắng lợi đó là biểu tượng rực rỡ của sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa liên minh chiến đấu với nhân dân Lào, Campuchia và tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế. Nhân dân Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa đã ủng hộ và cổ vũ cuộc chiến đấu của nhân dân ta. Nhân dân các dân tộc bị áp bức, tiến bộ, yêu chuộng hòa bình trên thế giới cũng theo dõi và ủng hộ cuộc chiến đấu chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Đây là bài học có ý nghĩa thiết thực đối với công cuộc đổi mới, trong xu thế hội nhập quốc tế, kết hợp nội lực và ngoại lực để bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước hiện nay.

Tầm vóc thắng lợi và những bài học lịch sử của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược mà đỉnh cao là Chiến thắng Điện Biên Phủ - “Tiếng sấm Điện Biên Phủ còn mãi rền vang. Việt Nam - Hồ Chí Minh - Điện Biên Phủ! (…) Những tiếng đã đi vào ngôn ngữ của các dân tộc. Những tiếng vang vang tự hào” (5) Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ sẽ mãi tiếp thêm nguồn động lực tinh thần vĩ đại cho dân tộc ta hiện thực hóa thắng lợi khát vọng xây dựng nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc.

(*) Phó Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

(1) Lê Duẩn: Dưới cờ vẻ vang của Đảng, vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội tiến lên giành những thắng lợi mới, NXB Sự Thật, Hà Nội 1970, Tr 90.

(2) Xã luận báo Chiến đấu, nước Cộng hòa nhân dân Công gô, số ra ngày 12/9/1969.

(3) Giuyn Roa: Trận Điện Biên Phủ, Nxb.Giulia, Pari.1964, tr.357 - 358.

(4) Văn kiện Đảng toàn tập, NXB CTQG, H. 2001, T.12, Tr 511.

(5) Đại tướng Võ Nguyên Giáp với chiến dịch Điện Biên Phủ, Nxb QĐND, H.2014, tr.560.