Lập, phê duyệt quy hoạch khoáng sản nhằm quản lý hiệu quả tài nguyên khoáng sản

Mai Đan | 31/12/2022, 18:55

(TN&MT) - Luật Khoáng sản quy định, hoạt động khoáng sản phải phù hợp với quy hoạch. Theo đó, quy định công tác cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản phải thực hiện theo quy hoạch.

anh-cho-bai-lap-phe-duyet-quy-hoach-khoang-san-1-.jpg

Nhà địa chất khảo sát vết lộ quặng Ni-Cu ở Suối Củn Cao Bằng

Ngành khoáng sản đóng góp tích cực cho phát triển đất nước

Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng về khoáng sản với trên 5.000 điểm mỏ của hơn 60 loại khoáng sản khác nhau. Để quản lý tốt nguồn tài nguyên khoáng sản, đóng góp tích cực của ngành khoáng sản cho phát triển đất nước, đến nay, Bộ Chính trị đã ban hành 3 Nghị quyết về phát triển ngành công nghiệp khai khoáng, gồm: Nghị quyết số 13 NQ/TW ngày 1/3/1996 về Định hướng chiến lược tài nguyên khoáng sản và phát triển công nghiệp khai khoáng đến năm 2010; Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 25/4/2011 về định hướng chiến lược khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 10/2/2022 về định hướng chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2023, tầm nhìn đến năm 2045.

Bên cạnh đó, hệ thống văn bản pháp luật về khoáng sản đã dần hoàn thiện, trong đó, công tác lập quy hoạch khoáng sản phải đi trước một bước được quy định trong pháp luật về khoáng sản từ năm 2005. Việc lập, phê duyệt các quy hoạch khoáng sản tạo cơ sở pháp lý cho việc cấp giấy phép hoạt động khoáng sản trong cả nước, tạo cơ sở cho quản lý, sử dụng hiệu quả, hợp lý tài nguyên khoáng sản.  

Đến nay, Thủ Tướng Chính phủ đã phê duyệt 17 quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng cho hơn 40 loại khoáng sản của cả nước. Ngoài ra, đã có 27 Quyết định bổ sung, điều chỉnh Quy hoạch khoáng sản và có 76 Văn bản của Thủ tướng Chính phủ và Văn phòng Chính phủ đồng ý điều chỉnh, bổ sung quy hoạch khoáng sản đối với các trường hợp: Điều chỉnh tiến độ, công suất, tọa độ, diện tích,... các dự án đã có trong quy hoạch; bổ sung dự án đầu tư chế biến khoáng sản vào quy hoạch; bổ sung các khu vực khoáng sản mới phát hiện,...

Thực hiện thẩm quyền quản lý nhà nước về khoáng sản theo quy định của Luật Khoáng sản, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh đã ban hành hàng trăm văn bản; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đã lập, phê duyệt gần 100 quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến sử dụng khoáng sản thuộc thẩm quyền địa phương.

Theo ông Lại Hồng Thanh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, tính đến đầu năm 2021, cả nước có khoảng 3.679 khu vực được Bộ TN&MT, UBND các tỉnh cấp cho hơn 3.300 tổ chức, cá nhân đang khai thác với gần 50 loại khoáng sản khác nhau trên phạm vi cả nước, tập trung vào các loại khoáng sản như đá, sét, cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường (VLXDTT), than, đá vôi, đá sét làm nguyên liệu xi măng, đá hoa trắng, đá ốp lát… Trong đó, có gần 3.000 khu vực khoáng sản làm VLXDTT phần lớn ở quy mô nhỏ và trên 500 khu vực khai thác khoáng sản quy mô công nghiệp. Hàng năm, cung cấp trên một trăm triệu tấn đá vôi để sản xuất xi măng, hàng trăm triệu m3 đá làm VLXDTT, trên 100 triệu m3 cát, sỏi phục vụ nhu cầu xây dựng; khoảng 40 triệu tấn than sạch, trên 3 triệu tấn quặng sắt,...

Quy hoạch khoáng sản có nhiều ý nghĩa quan trọng

Mặc dù việc triển khai thực hiện các quy hoạch khoáng sản đã đáp ứng nhu cầu nguyên liệu khoáng cho các ngành công nghiệp chế biến, đóng góp đáng kể ngân sách cho đất nước, nhưng vẫn còn một số tồn tại nhất định.

Theo ông Lại Hồng Thanh, trong thực tế, có một số loại khoáng sản đa dụng, vừa sử dụng làm vật liệu xây dựng, vừa sử dụng được để làm khoáng chất công nghiệp nhưng tồn tại trong một mỏ khoáng sản (đá hoa trắng, caolin - fensat...). Tuy nhiên, theo phân công, mỏ khoáng sản đó được 2 Bộ cùng lập quy hoạch tại 2 quy hoạch khác nhau, được phê duyệt ở 2 thời điểm khác nhau. Do đó, khi quy hoạch được duyệt có sự chồng chéo về mục tiêu, thời gian, tiến độ đưa mỏ vào thăm dò, khai thác, chế biến, gây khó khăn trong quá trình thực hiện quy hoạch.

Ngoài ra, sau khi quy hoạch được duyệt, việc công bố công khai nội dung quy hoạch cũng như hướng dẫn thực hiện quy hoạch gần như chưa thực hiện và do thiếu sự phối hợp trong quá trình lập quy hoạch nên Quy hoạch của cả nước và Quy hoạch của địa phương có nhiều chồng chéo; công suất khai thác, chế biến của một số loại khoáng sản (điển hình là đá hoa trắng, chì - kẽm…) theo quy hoạch của địa phương lớn hơn nhiều so với quy hoạch của Trung ương, dẫn đến tình trạng tranh mua, tranh bán, cạnh tranh không lành mạnh do không cân đối được nguồn nguyên liệu.

Dù còn một số khó khăn, nhưng việc phê duyệt các quy hoạch khoáng sản tạo cơ sở pháp lý cho việc cấp giấy phép hoạt động khoáng sản trong cả nước và quản lý, sử dụng hiệu quả, hợp lý tài nguyên khoáng sản.

Đồng thời, các quy hoạch đã xây dựng trên cơ sở tài liệu địa chất khoáng sản đã có. Các kết quả công tác địa chất đã được khai thác sử dụng vào thực tế góp phần định hướng phát triển kinh tế xã hội.

Hơn nữa, các quy hoạch đã dự báo hợp lý nhu cầu khoáng sản và các sản phẩm chế biến từ khoáng sản. Tuy nhiên, nội dung về quy hoạch chế biến còn chưa được rõ nét và chưa phù hợp với phạm vi chế biến khoáng sản của Luật Khoáng sản.

Bên cạnh đó, các quy hoạch khoáng sản có ý nghĩa vai trò quan trọng trong quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản, tạo nên sự công khai, minh bạch, thể hiện rõ vai trò của Nhà nước trong việc quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản và phát triển công nghiệp khai khoáng, trách nhiệm của Nhà nước đối với các doanh nghiệp.

Theo số liệu tổng hợp, đóng góp cho GDP hàng năm của công nghiệp khai khoáng đạt 8,1% (cao nhất năm 2016) giảm còn 5,5% vào năm 2020. Sản lượng khai thác khoáng sản, đặc biệt là than và khoáng sản kim loại phần lớn không tăng; sản lượng khai thác dầu khí cũng không tăng, giảm liên tục trong 5 năm trở lại đây. Trong thực tế, về giá trị tuyệt đối, sản lượng của ngành công nghiệp khai khoáng, nhất là khoáng sản làm nguyên liệu xi măng, làm vật liệu xây dựng, apatit, quặng đồng vẫn tăng hàng năm nhưng tốc độ tăng GDP nhanh hơn (sau 10 năm GDP của nước ta đã tăng khoảng 4 lần). Về thu ngân sách nhà nước từ thuế tài nguyên khoáng sản (chưa tính dầu khí) từ năm 2012 đến 2020, đạt khoảng 157 nghìn tỉ đồng.

Bài liên quan
  • Bộ TN&MT ghi nhận ý kiến của các bộ, ngành về dự án Luật Khoáng sản (sửa đổi)
    (TN&MT) - Chính phủ vừa thông qua hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Khoáng sản (sửa đổi). Trước đó, thực hiện nhiệm vụ xây dựng dự án Luật Khoáng sản (sửa đổi) để trình Chính phủ vào tháng 8/2022, Bộ TN&MT đã tiếp thu ý kiến góp ý của các Bộ, ngành liên quan, trong đó, đã tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp đối với hồ sơ.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đắk Lắk: Tận dụng giá trị đất nông nghiệp giúp giảm nghèo bền vững
Tỉnh Đắk Lắk có diện tích tự nhiên lớn thứ 4 cả nước, với hơn 13.000 km2, có nhiều tiềm năng, thế mạnh về phát triển nông nghiệp. Với diện tích đất nông nghiệp rộng lớn, màu mỡ, diện tích mặt nước nuôi trông thủy sản khá lớn và điều kiện khí hậu phù hợp với quá trình sinh trưởng và phát triển của đa số các loại cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là cây công nghiệp như: cà phê, cao su, tiêu, ca cao; cây ăn quả có giá trị như: sầu riêng, bơ, cây có múi, cây rừng, dược liệu.
Đừng bỏ lỡ
  • Yên Bái: Phát triển mô hình mới giúp người dân thoát nghèo
    (TN&MT) - Chính sách hỗ trợ thực hiện các dự án, mô hình mới mang lại hiệu quả kinh tế cao trong sản xuất nông nghiệp đã và đang được triển khai thực hiện, qua đó thúc đẩy những mô hình sản xuất nông nghiệp mới, giá trị kinh tế cao giúp người dân xoá đói, giảm nghèo. Xung quanh nội dung này phóng viên Báo TN&MT đã trao đổi với ông Nguyễn Đức Điển - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Yên Bái.
  • Quảng Ngãi: Tái tạo, bảo vệ nguồn lợi thủy sản để có sinh kế bền vững
    Mỗi năm, tỉnh Quảng Ngãi tiến hành thả hàng chục nghìn con giống thủy sản xuống các hồ, đập đã góp phần tái tạo nguồn lợi thủy sản. Người dân cũng tích cực tham gia bảo vệ, khôi phục nguồn lợi thủy sản nhằm có sinh kế bền vững.
  • Thanh tra nhiều doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Lâm Đồng
    (TN&MT) - Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng vừa có Văn bản số 2450/STNMT-KS&TNN yêu cầu 14 doanh nghiệp được phép hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh cung cấp hồ sơ và báo cáo các nội dung về hoạt động khai thác khoáng sản để phục vụ công tác thanh tra của Thanh tra Bộ TN&MT.
  • Củ Chi (TP.HCM): Quản lý đất đai hiệu quả hướng tới phát triển bền vững
    (TN&MT) - Trong những năm qua, huyện Củ Chi đã có nhiều giải pháp nhằm quản lý, khai thác tài nguyên đất hiệu quả, đáp ứng kịp thời cho các nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, nhờ sử dụng quỹ đất nông nghiệp theo mô hình nông nghiệp công nghệ cao đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, giảm nghèo bền vững tại địa phương.
  • Bạc Liêu thực hiện hiệu quả Nghị quyết 24-NQ/TW: Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững
    (TN&MT) - Qua 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương về chủ động ứng phó biến đổi khí hậu (BĐKH), tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường (Nghị quyết 24-NQ/TW), tỉnh Bạc Liêu đã thực hiện hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ về ứng phó BĐKH, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường (BVMT), góp phần phục vụ cho các mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.
  • An Giang: Phê duyệt 21 khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản
    (TN&MT) - UBND tỉnh An Giang vừa ban hành Quyết định số 1542/QĐ-UBND về việc phê duyệt danh mục khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
  • Đà Nẵng: Đề xuất nhiều ý tưởng về bảo đảm nguồn nước sinh hoạt
    Ngày 27/9, Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật thành phố Đà Nẵng tổ chức hội nghị phổ biến kết quả nghiên cứu về nước sạch và các giải pháp xử lý nước sinh hoạt, biện pháp xử lý và rửa bồn chứa nước cho các hộ gia đình.
  • Bộ TN&MT làm việc với các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và Tây Nguyên về điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất
    Ngày 27/9, tại Hà Nội, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức buổi làm việc với 16 tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Hồng và Tây Nguyên về phương án điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 - 2025 theo Quyết định 326/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân chủ trì buổi làm việc.
  • Infogarphic: Điều chỉnh đối tượng được hỗ trợ đất sản xuất vùng đồng bào dân tộc
    Báo TN&MT xin giới thiệu với bạn đọc hiểu thêm về Thông tư 02/2023/TT-UBDT của Ủy ban Dân tộc ban hành ngày 21/8/2023 sửa đổi Thông tư 02/2022/TT-UBDT hướng dẫn thực hiện một số dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025. Trong đó có sửa đổi đối tượng được hỗ trợ đất sản xuất vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
  • Góp ý Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi): Cần bổ sung thêm các quy định về bảo vệ tài nguyên nước
    Sáng 27/9, tại Hà Nội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi). Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy và Tiến sỹ khoa học Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ trì Hội thảo.
  • Hàng loạt các công trình lớn lo thiếu cát
    Nguồn đất, cát đắp nền khan hiếm, giá cao, cùng với thủ tục khai thác bị vướng khiến nhiều công trình giao thông trọng điểm bị lụt tiến độ.
  • Nghệ An: Lấn chiếm đất, chủ mỏ đá bị xử phạt 330 triệu đồng
    Công ty CP Xây dựng Văn Sơn là chủ mỏ đá Văn Sơn, xã Quỳnh Văn (huyện Quỳnh Lưu) vừa bị UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 330 triệu đồng.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO