Lạng Sơn: Chủ động cảnh báo thời tiết cực đoan cho đồng bào dân tộc thiểu số

Nhiều thiệt hại do thời tiết cực đoan

Mặc dù đã hơn 2 năm trôi qua, nhưng người dân thôn Làng Hăng, xã Quan Sơn, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn vẫn chưa quên sự việc xảy ra đối với gia đình anh Hoàng Văn Cu. Vào ngày 5/6/2019, anh Cu thả 11 con trâu lên đồi Vo Ngự rồi về nhà nghỉ ngơi. Sau trận mưa giông kèm theo sấm sét, khi quay lại, anh Cu phát hiện 9 con trâu bị chết, ước tính thiệt hại khoảng 250 triệu đồng.

Theo chính quyền địa phương, khu vực thôn Làng Hăng hầu như năm nào cũng có sấm sét xảy ra, làm hư hỏng nhà cửa, thiết bị điện tử bị cháy liên tục.

Đàn trâu của gia đình anh Hoàng Văn Cu (xã Quan Sơn, Chi Lăng, Lạng Sơn) bị sét đánh chết.

“Dân số xã Quan Sơn phần lớn là đồng bào Tày, Nùng. Để giảm thiểu những thiệt hại do thời tiết cực đoan gây ra, chính quyền xã đã tuyên truyền về cách phòng, tránh cho người dân. Đặc biệt, xã khuyến cáo bà con thường xuyên theo dõi bản tin thời tiết, cảnh báo thiên tai; không chăn thả gia súc hoặc lui tới những khu vực đồi, núi cao hay xảy ra hiện tượng sấm sét.” – Chủ tịch UBND xã Quan Sơn Hoàng Văn Chích cho biết.

Lạng Sơn là tỉnh miền núi, biên giới, dân số toàn tỉnh hơn 782 ngàn người, trong đó dân tộc thiểu số chiếm hơn 84% dân số của tỉnh. Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh thường xuyên xuất hiện các loại hình thiên tai nguy hiểm như: rét đậm, rét hại, băng giá, sương muối, mưa lớn, dông, sét, lốc xoáy, mưa đá...gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của người dân, nhất là ở vùng núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, năm 2019 trên địa bàn các xã: Thiện Long, Thiện Hòa, Hòa Bình, Thiện Thuật (huyện Bình Gia); Hùng Việt, Kháng Chiến, Tân Tiến, Quốc Việt (huyện Tràng Định) xuất hiện mưa lớn kèm giông lốc gây tốc mái hơn 400 nhà dân, ảnh hưởng đến 50 héc ta rừng trồng, 25 héc ta hoa màu, đổ gẫy cột điện và thiệt hại một số công trình công cộng, công vụ khác. Tương tự, trong năm 2020, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn cũng liên tiếp xảy ra hiện tượng giông lốc, mưa đá vào các ngày 24, 25/1 (tức ngày 30 và Mùng 1 Tết Nguyên đán Canh Tý); 25/3 và 8/5/2020, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng.

Chủ động cảnh báo

Theo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Lạng Sơn, trên địa bàn tỉnh năm nào cũng xảy ra hiện tượng giông lốc, sấm sét. Chủ yếu xuất hiện tại địa bàn các huyện như: Tràng Định, Hữu Lũng, Bình Gia, Chi Lăng… Để giúp người dân phòng, tránh, hàng ngày, Đài đều xây dựng các bản tin cảnh báo thời tiết, thiên tai gửi Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh và các huyện, thành phố nhằm tuyên truyền rộng rãi đến nhân dân để chủ động ứng phó.

Mái nhà của đồng bào Nùng ở xã Thiện Hòa, huyện Bình Gia bị mưa đá gây hư hỏng.

“Từ 1/7/2021 tin cảnh báo lốc, sét và mưa đá được ban hành trước ít nhất 30 phút khi các hiện tượng trên có khả năng xảy ra. Các bản tin cảnh báo lốc, sét và mưa đá liên tục được cập nhật tùy theo diễn biến cụ thể. Còn tin cảnh báo rét hại và sương muối đầu tiên thì được ban hành khi phát hiện khả năng xuất hiện rét hại, sương muối trong khu vực cảnh báo; các bản tin cảnh báo rét hại và sương muối tiếp theo sẽ được ban hành mỗi ngày 4 bản tin.”- Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Lạng Sơn Hà Văn Tiên cho biết.

Ông Tiên khuyến cáo, bà con cần theo dõi chặt chẽ dự báo thời tiết, cảnh báo thiên tai của cơ quan chuyên môn, đồng thời kiểm tra, gia cố nhà cửa, các công trình công cộng; tiến hành chặt tỉa những cành cây cao, không an toàn để tránh đổ ngã khi có giông lốc, sấm sét…

Cũng theo khuyến cáo của ngành chuyên môn, để đảm bảo an toàn, khi có mưa giông, sấm sét nếu ở trong nhà hãy đóng chặt cửa sổ và cố gắng ở yên trong phòng, không sử dụng điện thoại và rút phích cắm những đồ điện tử. Còn nếu ở ngoài trời khi giông, gió nổi lên thì việc đầu tiên cần làm là phải ngay lập tức tìm được nơi trú ẩn an toàn.

Cán bộ Đài Khí tượng thủy văn Lạng Sơn thực hiện các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết, giúp người dân phòng, tránh.

Nơi tránh trú an toàn là những tòa nhà kiên cố, tuyệt đối không trú tránh dưới những tòa nhà lợp bờ rô xi măng, lợp tôn mỏng vì rất dễ bị tốc mái, sập đổ. Đặc biệt, không trú dưới những gốc cây, cột điện, biển quảng cáo; tránh xa những nơi rộng rãi, ẩm ướt và không cầm ô hay đứng cạnh vật liệu kim loại.

Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náu an toàn như khi đang ở ngoài đồng, tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như: cuốc, xẻng, xe máy… Tìm chỗ khô ráo, đứng ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ, nhón chân và không nằm xuống đất, làm sao để phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất.