Làm rõ trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra khai thác khoáng sản trái phép

Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Khá (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh) về tình trạng khai thác khoáng sản trái phép và công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản.

Tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII, Đại biểu Nguyễn Thị Khá gửi đến Bộ Tài nguyên và Môi trường nội dung chất vấn như sau:

"Xin Bộ trưởng cho biết tình hình khai thác tài nguyên môi trường trái phép hiện nay đang ở mức độ nào? Kết quả cụ thể việc triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 3357/VPCP.VIII ngày 12/5/2014 của Văn phòng Chính phủ về tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động khảo sát, thăm dò, khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát, sỏi lòng sông đến nay có vướng mắc gì không? Các kết quả khắc phục được là gì? Trong khi đó tình hình khai thác cát trái phép trên những dòng sông hiện vẫn còn ngang nhiên diễn ra rầm rộ (không phải lén lút nhỏ lẻ) đã làm xói mòn dòng chảy, sạt lở bờ sông, gây mất đất sản xuất, mất nhà ở của người dân sống hai bên dòng sông, khiến dư luận bức xúc.

Xin Bộ trưởng cho biết sắp tới có cần văn bản chỉ đạo nào nữa không để khắc phục tình trạng nêu trên, Bộ trưởng có giải pháp gì quyết liệt, thiết thực hơn nữa để giải quyết các vấn đề trên để ổn định dư luận?".

Về vấn đề Đại biểu Nguyễn Thị Khá chất vấn, Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời như sau:

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thường xuyên phối hợp, hướng dẫn các địa phương thực hiện công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản, trong đó có việc bảo vệ khoáng sản chưa khai thác.

UBND các tỉnh, thành phố, nhất là các địa phương có nhiều khoáng sản đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép (khai thác không có giấy phép của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền) như, yêu cầu công bố địa chỉ thư điện tử, số điện thoại đường dây nóng để phản ánh mọi thông tin về tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn; tổ chức các đợt truy quét, giải tỏa, tịch thu nhiều phương tiện phục vụ khai thác trái phép, xử phạt hành chính đối với các tổ chức, cá nhân. Điển hình như các tỉnh, thành phố: Lào Cai, Phú Thọ, Hải Phòng, Quảng Nam, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Thuận, Lâm Đồng, Đà Nẵng…

Nhờ đó, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép liên tục giảm trong 3 năm trở lại đây (từ 47/63 tỉnh, thành phố năm 2012 xuống 45/63 và năm 2014 có 39/63 tỉnh, thành phố có hoạt động khai thác trái phép).

Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều loại khoáng sản bị khai thác trái phép, nhất là đối với khoáng sản kim loại, quý, hiếm (vàng, đá quý, mangan, antimon…), cát, sỏi, nước khoáng… Các địa phương còn nhiều khu vực có khoáng sản bị khai thác trái phép là Bắc Giang, Bắc Kạn, Cao Bằng, Đà Nẵng, Hà Tĩnh, Hòa Bình, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Lào Cai, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Phú Thọ, Tây Ninh, Đồng Tháp, Vĩnh Long…

Hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép còn diễn ra trên địa bàn 22 tỉnh, thành phố; khai thác vàng trái phép còn diễn ra trên địa bàn 10 tỉnh, thành phố và vẫn chưa chấm dứt.

Xử lý kịp thời các điểm nóng về khai thác khoáng sản trái phép

Tại Công văn số 3357/VPCP.VIII ngày 12/5/2014 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì thực hiện nhiệm vụ tại Công văn số 10693/VPCP-KTN ngày 18/12/2013 của Văn phòng Chính phủ, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động khảo sát, thăm dò, khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát, sỏi lòng sông một cách kiên quyết và có hiệu quả để thay thế Chỉ thị số 29/2008/CT-TTg ngày 2/10/2008 của Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các Bộ: Công Thương, Xây dựng, Giao thông vận tải, Công an, Quốc phòng xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/3/2015 về việc tăng cường hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật về khoáng sản, thay thế Chỉ thị số 29/2008/CT-TTg ngày 2/10/2008 và Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 9/1/2012 của Thủ tướng Chính phủ.

Chỉ thị số 03/CT-TTg đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành có liên quan, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc tăng cường hiệu quả quản lý thăm dò, khai thác khoáng sản nói chung; đặc biệt đã đưa ra nhiều giải pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông nói riêng.

Trong thời gian tới, các Bộ, ngành có liên quan, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 03/CT-TTG nói trên của Thủ tướng Chính phủ, trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp chính sau:

- Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định để thay thế Nghị định số 15/2012/NĐ-CP ngày 9/3/2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, trình Chính phủ vào tháng 11/2015.

Tăng cường phối hợp với Bộ Tài chính trong việc kiểm soát sản lượng khai thác khoáng sản thực tế của các tổ chức, cá nhân.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra; kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về khoáng sản, nhất là đối với các lỗi liên quan đến xác định sản lượng khai thác khoáng sản thực tế; thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản; bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản.

Phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải, UBND tỉnh, thành phố có liên quan trong việc kiểm tra, giám sát việc thực hiện các dự án nạo vét, khơi thông luồng.

Tăng cường phối hợp với các địa phương trong việc nắm bắt thông tin và xử lý kịp thời các điểm nóng về khai thác khoáng sản trái phép.

- Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng chủ trì, tiếp tục khẩn trương, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát các quy hoạch khoáng sản thuộc thẩm quyền đã phê duyệt để điều chỉnh, bổ sung phù hợp với kỳ quy hoạch 2016-2020 và quy định khác của Luật Khoáng sản năm 2010, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

- Giao Bộ Giao thông vận tải thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 03/CT-TTG, gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND các tỉnh, thành phố liên quan: quyết định phê duyệt; thông báo kế hoạch, thời gian thực hiện các dự án nạo vét, khơi thông luồng hàng hải, luồng đường thủy nội địa quốc gia thuộc thẩm quyền để phối hợp quản lý, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện.

- UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trong Chỉ thị số 03/CT-TTg trên địa bàn địa phương. Đặc biệt là tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiên quyết xử lý hoạt động khai thác, buôn bán, vận chuyển, xuất khẩu khoáng sản trái phép, nhất là khu vực biên giới; xử lý nghiêm đối với tổ chức, cá nhân bao che hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.

Xây dựng phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn, trong đó làm rõ trách nhiệm người đứng đầu UBND các cấp nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, nhất là khai thác cát, sỏi trái phép kéo dài mà không xử lý dứt điểm.

Với việc các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cùng triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nói trên, tình trạng khai thác trái phép tài nguyên khoáng sản sẽ từng bước được khắc phục.

Theo Chinhphu.vn