Đồng hành xây dựng tiêu chí môi trường
Kon Tum là tỉnh miền núi có 53,6% người dân là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Tính đến tháng 6/2022, toàn tỉnh có 36/85 xã đã được công nhận xã đạt chuẩn NTM, các xã còn lại chưa đạt NTM hầu hết gặp khó khăn trong thực hiện tiêu chí số 17 về môi trường.
Để giúp các địa phương thực hiện tốt tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, Sở TN&MT Kon Tum đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện. Năm 2021, Sở TN&MT phối hợp với với phòng TN&MT một số huyện trên địa bàn tổ chức triển khai các giải pháp để hoàn thành tiêu chí môi trường theo quy định; hỗ trợ lắp đặt bảng pano tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM tại các xã.
Theo bà Đường Thị Hồng Luân - Phó Trưởng phòng Môi trường (Sở TN&MT tỉnh Kon Tum), trong năm 2021, Sở TN&MT Kon Tum đã phối hợp liên tịch với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam của tỉnh và các tổ chức đoàn thể, tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường, các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, gắn với nhiệm vụ xây dựng NTM đối với tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm, thông qua hình thức trực tuyến online, kinh phí triển khai cho các hoạt động là 110 triệu đồng; năm 2022 là 100 triệu đồng.
Công tác tuyên truyền còn được lồng ghép vào các hoạt động: Tổ chức lễ ra quân vệ sinh môi trường; trồng cây xanh nhân các sự kiện: Ngày Khí tượng thế giới, Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học, Tháng hành động vì môi trường, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 5/6, Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường. Qua đó, Sở TN&MT Kon Tum đã kết hợp thực hiện truyền thông xây dựng tiêu chí môi trường cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Bà Luân cho biết, hoạt động xây dựng tiêu chí môi trường trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực: Các thôn, làng đã đưa nội dung BVMT ở khu dân cư vào hương ước, quy ước của thôn; một số địa phương đã thành lập các tổ thu gom rác thải, vận động các hộ gia đình đào hố rác vệ sinh; nhận thức về BVMT trong cộng đồng một số xã được nâng cao; nhiều xã đã trang bị thùng rác tại các trục đường chính, các khu vực đông dân cư trên địa bàn nhằm đảm bảo tình hình vệ sinh môi trường.
Tuy nhiên, với tỷ lệ người dân là đồng bào DTTS cao, mục tiêu xây dựng tiêu chí môi trường trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn, việc kêu gọi xã hội hóa đầu tư các công trình vệ sinh môi trường khu vực nông thôn chưa hiệu quả; ý thức của người dân trong BVMT chưa cao; tiếp nhận truyền thông của đồng bào DTTS còn hạn chế và chưa được chú trọng…
“Trên cơ sở Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2021 - 2025 đã được ban hành, Sở TN&MT sẽ phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo nhằm quyết tâm thực hiện hoàn thành mục tiêu đề ra về xây dựng tiêu chí số 17. Thời gian tới, Sở TN&MT cũng sẽ ban hành Sổ tay hướng dẫn chuyên ngành thực hiện tiêu chí xây dựng NTM đối với cấp xã và cấp huyện”, bà Luân thông tin.
Môi trường sạch nâng cao đời sống người dân
Nằm ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh Kon Tum, thôn Đăk XiNa (xã Xốp, huyện Đăk Glei) hiện chưa hoàn thành tiêu chí 17 trong xây dựng NTM. Nói về khó khăn của thôn, ông A Cứu - Trưởng thôn Đăk XiNa cho biết, với tập quán sinh hoạt của đồng bào DTTS, người dân trong thôn vẫn hay vứt rác bừa bãi, chưa biết thu gom, xử lý rác đảm bảo vệ sinh môi trường.
Yêu cầu đặt ra là tuyên truyền phải dễ nhớ dễ hiểu, mục đích để chính quyền địa phương và người dân (đặc biệt là những vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào DTTS) nhận thức được lợi ích của bảo vệ môi trường (BVMT) như: Môi trường sạch thì sức khỏe được nâng cao, bớt ốm đau và hạn chế được tiền khám bệnh, mua thuốc; rác thực phẩm có thể ủ thành phân để hạn chế tiền mua phân bón; rác nhựa có thể “biến” thành tiền nếu được người dân gom riêng và bán cho các đơn vị thu gom tái chế…
Đồng hành cùng địa phương xây dựng NTM, Ban nhân dân thôn Đăk XiNa đã vận động, tuyên truyền người dân trong thôn cùng tham gia BVMT bằng các hoạt động như: hằng tháng cùng nhau tham gia dọn dẹp vệ sinh đường làng, ngõ xóm; không vứt rác bừa bãi; thu gom rác thải và bỏ vào nơi chứa rác theo quy định.
“Đến nay, bà con trong thôn không còn nuôi gia súc dưới gầm nhà sàn để giữ vệ sinh môi trường. Trong sản xuất nông nghiệp, bà con cũng hạn chế dùng phân hóa học mà sử dụng phân hữu cơ để cho năng suất cao và không ảnh hưởng đến môi trường. Nhiều hộ dân trong thôn dần phát triển kinh tế hơn trước”, ông A Cứu chia sẻ.
Tương tự, xã Ya Tăng (huyện Sa Thầy) với 96% người dân là đồng bào DTTS, bà Y Phin - Chủ tịch UBND xã Ya Tăng cho biết: Ya Tăng là xã đặc biệt khó khăn, người dân chủ yếu sản xuất nông nghiệp, thu nhập thấp, tỷ lệ hộ nghèo chiếm đến 29,94% và chưa nhận thức được vai trò của BVMT. Từ khi chính quyền xã tích cực tuyên truyền, nhận thức của người dân đã được nâng cao, thói quen vứt rác bừa bãi dần thay đổi.
“Xã đã chú trọng thực hiện giải quyết tốt các thủ tục hành chính: vay vốn, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để người dân có vốn phát triển sản xuất. Đồng thời, vận động người dân xây dựng nhà tiêu, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh, đảm bảo 3 sạch; định hướng thành lập tổ hợp tác sản xuất dịch vụ lâm nghiệp, để người dân phát triển kinh tế, góp phần chung tay cùng xã thực hiện xây dựng NTM”, bà Phin nói.
