Kinh tế Việt Nam vượt thách thức do biến đổi khí hậu: BĐKH là động lực thúc đẩy ĐBSCL phát triển bền vững

PGS.TS. Lê Anh Tuấn - Viện Nghiên cứu BĐKH Trường Đại học Cần Th | 05/04/2022, 11:00

(TN&MT) - Hơn 10 năm trở lại đây, BĐKH đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hầu hết các ngành, lĩnh vực và gây ra nhiều thiệt hại về tài sản, cơ sở hạ tầng,... đối với các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Sở dĩ, vùng ĐBSCL là 1 trong 3 đồng bằng lớn trên thế giới chịu tác động mạnh mẽ từ BĐKH bởi ĐBSCL nằm ở hạ lưu sông Mê Kông, một con sông lớn và tiếp giáp với biển. Đồng thời, đây là vùng thấp và bằng phẳng nên rất dễ bị tổn thương do sự thay đổi của mực nước biển. Vùng ĐBSCL có 2 mùa mưa, nắng rõ rệt. Mùa mưa trùng với mùa lũ và ảnh hưởng của thủy triều gây nên tình trạng ngập lụt. Còn mùa khô lượng nước ít, mặn từ biển dễ dàng xâm nhập vào đất liền. Đây là những tác động của BĐKH mang tính toàn cầu đối với vùng ĐBSCL.

Ngoài ra, những tác động do đập thủy điện, khai thác nước ở thượng nguồn đã làm thay đổi dòng chảy sông Mê Kông cùng với các hoạt động như: thâm canh tăng vụ, khai thác tài nguyên quá mức cũng khiến cho các yếu tố cực đoan của BĐKH ngày càng thêm phức tạp, khó lường hơn. Tình trạng nguồn nước cạn kiệt, đất đai kiệt quệ, sụt lún đất, sạt lở, mặn nhập mặn sâu vào đất liền cũng gia tăng tại vùng đất này.

dbscl.jpg

Như vậy, cùng với điều kiện tự nhiên, những tác động của BĐKH cộng với các hoạt động của con người đã làm cho vùng ĐBSCL trở nên rủi ro, nhiều thử thách hơn, đánh vào 2 nền kinh tế chủ lực là sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Đối với sản xuất nông nghiệp, những yếu tố như thiếu nước ngọt, nắng nóng gay gắt hoặc mưa lưu lượng lớn và bất thường, mặn xâm nhập đã làm cho thời vụ bị xáo trộn, năng suất, chất lượng sản phẩm không cao, các loại sâu bệnh gia tăng trên cây trồng và làm chết cây trồng.

BĐKH đã làm thay đổi hệ sinh thái, giảm đa dạng sinh học, thu hẹp rừng ngập mặn,... khiến vùng ĐBSCL không còn là vùng trù phú như trước. Tuy nhiên, BĐKH cũng có những mảng sáng như: sự gia tăng thời gian nắng nóng đã kích thích ngành năng lượng tái tạo phát triển, lợi dụng bất lợi của BĐKH để phát triển lĩnh vực này. Đặc biệt, BĐKH cũng chính là động lực thúc đẩy vùng ĐBSCL thay đổi sản xuất thuần túy chuyển sang sản xuất nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, bền vững hơn.

Trước đây, Trung ương và các địa phương vùng ĐBSCL đầu tư các công trình đưa nước ngọt về vùng mặn để phục vụ sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên hiện nay, việc quan trọng là cần quy hoạch phân vùng sản xuất theo tư duy mới; đồng thời, thay đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo các vùng sinh thái mặn, lợ, ngọt. Qua đó, giúp các địa phương vừa thích ứng hiệu quả với BĐKH, vừa mang lại giá trị kinh tế cao cho các sản phẩm nông nghiệp, thủy sản.

Thời gian tới, để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng với BĐKH theo Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ, ngoài sự hỗ trợ của Trung ương, sự nỗ lực của các địa phương vùng ĐBSCL trong việc thay đổi chính sách, quản lý chặt chẽ nguồn tài nguyên, đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cao dân trí, thay đổi hình thức sản xuất,… rất cần sự hỗ trợ, hợp tác của cộng đồng quốc tế giúp vùng ĐBSCL tìm ra những giải pháp ứng phó với BĐKH tốt hơn hoặc giảm thiểu tác động từ BĐKH. Đồng thời, những bài học ứng phó với BĐKH tại vùng BĐSCL cũng có thể chia sẻ, áp dụng đối với những vùng đồng bằng khác trên thế giới.

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật
Phát huy bản sắc văn hóa đặc sắc của 20 dân tộc Lai Châu
(TN&MT) - Với 20 dân tộc, trên 86% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, bức tranh văn hóa tỉnh Lai Châu có sự phong phú, đa dạng đồng thời mang những nét đặc trưng của từng dân tộc. Làm thế nào để khai thác thế mạnh này cho phát triển kinh tế - xã hội đồng thời gìn giữ, bảo tồn nét đặc sắc ấy và đưa hình ảnh, văn hóa các dân tộc Lai Châu đến bạn bè, du khách bốn phương?
Đừng bỏ lỡ
  • Đất cằn nở hoa ấm no cho đồng bào Bù Gia Mập
    (TN&MT) - “Trước đây, cứ mỗi mùa khô đến thì lòng người cũng khô héo như cây. Giờ thì khác rồi. Cây xen canh làm cho đất bớt cằn, còn lòng mình thì rất vui vì cán bộ hướng dẫn mình đuổi được cái nghèo rồi”.
  • Thời tiết ngày 15/3: Bắc Bộ có sương mù và mưa rải rác
    (TN&MT) - Theo Trung tâm Dự báo KTTVQG, ngày 15/3, khu vực Bắc Bộ sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, chiều tối và đêm có mưa, Gió đông nam cấp 2-3. Khu vực từ Đà Nẵng đến Bình Thuận có mưa vài nơi. Khu vực Nam Bộ Có mây, ngày nắng, miền Đông có nơi có nắng nóng.
  • Miền Bắc sắp xuất hiện đợt nắng nóng mới
    (TN&MT) - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khoảng từ ngày 21-24/3, miền Bắc cục bộ có xuất hiện nắng nóng.
  • Mở rộng thương mại xanh với châu Âu
    (TN&MT) - Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), các doanh nghiệp rất quan tâm đến việc Việt Nam có những chính sách nhằm cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.
  • Trao đổi kinh nghiệm thực thi Nghị định thư Montreal khu vực Đông Nam Á
    (TN&MT) - Trong 3 ngày từ 13 – 15/3, tại TP Hạ Long (Quảng Ninh), Cục Biến đổi khí hậu (Bộ TN&MT) phối hợp cùng Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) đã tổ chức cuộc họp “Mạng lưới cán bộ văn phòng ô-dôn các quốc gia Đông Nam Á”.
  •  Nghiên cứu cảnh báo sớm thiên tai tại Sapa, hỗ trợ nông dân thoát nghèo
    (TN&MT) - Thị trấn Sapa - Xã Tả Van từ lâu đã bị ảnh hưởng bởi mưa bão triền miên, tình trạng lũ quét, sạt lở, gây nên nhiều thiệt hại về người và của nghiêm trọng .... Hiện tượng thiên tai khó lường này không những gây nguy hiểm cho tính mạng con người mà về lâu dài còn ảnh hưởng nhiều đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội của toàn tỉnh Lào Cai, đặc biệt trong việc xóa đói giảm nghèo đến đồng bào thiểu số.
  • Minh Hóa (Quảng Bình): Đưa người dân thoát lũ, thoát nghèo
    (TN&MT)- Với Quảng Bình và cả nước, huyện Minh Hóa được “mẹ tự nhiên” sắp đặt cho một vị trí không mấy thuận lợi. Một mặt là núi cao, giao thông cách trở, nhưng mặt khác Minh Hoá lại vẫn phải thường xuyên hứng chịu lũ lụt nghiêm trọng mỗi mùa bão về. Trong bối cảnh đó, chính quyền các cấp của Minh Hoá luôn trú trọng công tác di dời, tái định cư, giúp người dân ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo, làm giàu.
  • Bán tín chỉ các-bon sao cho được giá?
    (TN&MT) - Việc mua bán tín chỉ các-bon ở Việt Nam đã manh nha từ vài năm trở lại đây. Do chưa có các quy định cụ thể nên hầu hết các hoạt động mua bán, trao đổi đều thực hiện tự phát theo nhu cầu của bên mua là các tổ chức quốc tế. Để hiểu rõ hơn về những thách thức trong phát triển thị trường các-bon tại Việt Nam, phóng viên Báo TN&MT đã phỏng vấn ông Vũ Trung Kiên - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu về vấn đề này.
  • Truyền tải kịp thời thông tin, truyền thông về lĩnh vực khí tượng thủy văn
    (TN&MT) - Đó là một trong những định hướng của Kế hoạch tuyên truyền, truyền thông năm 2023 của Tổng cục Khí tượng thủy văn (KTTV).
  • Bộ TN&MT quy định Quy trình kỹ thuật dự báo, cảnh báo hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm
    (TN&MT) - Từ ngày 15/3/2023, Thông tư 25/2022/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về Quy trình kỹ thuật dự báo, cảnh báo hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm sẽ chính thức có hiệu lực.
  • Quảng Ninh ứng phó BĐKH: Nhân lên những cánh rừng
    (TN&MT) - Những năm gần đây, Quảng Ninh có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh, đạt được kết quả đáng khích lệ, nhưng trong quá trình phát triển, tỉnh đã và đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ thách thức về phát triển bền vững trước những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu (BĐKH).
  • Thời tiết miền Bắc có nhiều biến động thời gian tới
    (TN&MT) - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, trong hai ngày 7 - 8/3, tại khu vực phía Đông Bắc Bộ, trời rét về đêm và sáng. Trong khi đó, ngày 9-10/3, miền Bắc hửng nắng, nhiệt độ tăng nhanh lên mức cao nhất 31 độ C, người dân có thể cảm thấy oi nóng.
  • Nông nghiệp thuận thiên giải bài toán giảm nghèo
    (TN&MT) - Những diễn biến phức tạp, khó lường của biến đổi khí hậu đặt ra yêu cầu cho ngành nông nghiệp phải thích ứng và thay đổi để có thể phát triển bền vững. Đây cũng chính là vấn đề cốt lõi để người nông dân giảm nghèo bền vững.
  • Bảo vệ hệ sinh thái rừng ngập mặn VQG Mũi Cà Mau trước tác động của biến đổi khí hậu
    (TN&MT) - Ngày 2/3, Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu đã tổ chức Hội đồng đánh giá Luận án Tiến sĩ cấp Viện đề tài “Nghiên cứu, đánh giá tổn thất và thiệt hại hệ sinh thái rừng ngập mặn Vườn quốc gia Mũi Cà Mau liên quan đến biến đổi khí hậu” nhằm xác định thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra đối với hệ sinh thái rừng ngập mặn, xây dựng định hướng quản lý, bảo tồn rừng ngập mặn.
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO