Kiểm soát chặt hơn khí thải và nước thải ngành thép

So với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường đối với nước thải và khí thải công nghiệp sản xuất thép năm 2013 thì Dự thảo quy chuẩn mới có quy định chặt chẽ hơn, ngưỡng áp dụng cao, số lượng thông số cũng nhiều hơn.  Cụ thể, đối với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp sản xuất thép năm 2013 (QCVN 52:2013) chỉ có 12 thông số cơ sở tính giá trị tối đa cho phép ô nhiễm trong nước thải nhưng Dự thảo lần này đã tăng lên 27 thông số. Quy chuẩn hướng trọng tâm vào nước thải công nghiệp sản xuất thép mà không trộn lẫn các loại nước thải khác. Đối với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải (QCVN 51:2013) có 11 thông số, dự thảo lần này có đến 15 thông số. 

Tại hội thảo, lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo mới đây nhiều ý kiến đánh giá, khi xây dựng quy chuẩn Tổng cục Môi trường (đơn vị được Bộ TN&MT giao xây dựng quy chuẩn) đã tính đến yếu tố đặc thù công nghệ của các công đoạn sản xuất khác nhau trong ngành công nghiệp gang, thép; các xu hướng về công nghệ, thiết bị của ngành có xét đến yếu tố cụ thể của Việt Nam. Tuy nhiên, một số thông số đưa ra quá chặt chẽ khiến các doanh nghiệp khó thực hiện. Đơn cử như thông số Dioxin/Furran trong khí thải công đoạn thiêu kết và sản xuất gang thép của khu liên hợp sản xuất quy định là là 0,5ng/Nm3 sẽ rất khó thực hiện. Đại diện Công ty Tung Ho còn cho rằng, dự thảo quy định từ ngày 1/1/2026, các cơ sở sản xuất thép đầu tư mới sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải Dioxin/Furran là 0,1 sẽ không khả thi vì hiện nay trên thế giới không có công nghệ xử lý được tới mức độ này.

Đối với quy chuẩn về nước thải, ông Chu Đức Khải, Tổng thư ký Hiệp hội Thép kiến nghị, giá trị C (giá trị thông số ô nhiễm trong nước thải) của thông số độ màu quy định là 150 Pt/Co so với các nước quá thấp, hiện Hàn quốc quy định giá trị C là 400 Pt/Co, vì vậy, Hiệp hội thép kiến nghị nên quy định là 300Pt/Co… PGS.TS Trần Đức Hạ, Giám đốc Viện nghiên cứu Cấp thoát nước và môi trường, Hội Cấp thoát nước Việt Nam cũng đề xuất giảm các thông số kiểm soát chất lượng nước thải sản xuất thép và nồng độ nước thải từ 27 xuống còn 19 thông số. Đặc biệt, với trường hợp xả nước thải ra biển, thông thường xả xa bờ thì hệ số pha loãng tăng đến 1,5 lần. Xả xa bờ tức là xả ngầm, miệng xả tối thiểu cách bờ ở mức triều thấp nhất là 500m thì nên bổ sung hệ số pha loãng chỉ từ 1,2 -1,5 lần.
 

Trước những kiến nghị này, ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường khẳng định, các thông số Dioxin/Furran, độ màu đã được áp dụng từ năm 2013, qua quá trình thanh kiểm tra cho thấy, các doanh nghiệp vẫn đạt được các ngưỡng quy định. Riêng thông số Dioxin, từ năm 2013 đã áp dụng mức 0,6. 

Ngoài ra, các đại biểu tham gia hội thảo cũng lưu ý, trong quy hoạch phát triển ngành thép 2016-2020 của Trung Quốc, loại bỏ tất cả các lò cao 400 tấn, các lò điện cảm ứng trung tần. Lượng thép từ lò trung tần không tính vào sản lượng của Trung Quốc. Đây thường gọi là loại thép đất, chất lượng không đảm bảo. Về vấn đề này, Thứ trưởng  Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân thống nhất không đưa lò điện trung tần vào Việt Nam.

Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân yêu cầu Tổng cục Môi trường tiếp thu ý kiến của các nhà khoa học, các doanh nghiệp để hoàn thiện dự thảo, xem xét lại tên gọi quy chuẩn, sửa lại các thuật ngữ. Phải có giải trình cho từng thông số quy định trong dự thảo. Sau khi hoàn thành đưa lên cổng thông tin điện tử cảu Bộ TN&MT để lấy ý kiến góp ý trước khi trình ban hành. Thứ trưởng nhấn mạnh: Đây là dự thảo rất quan trọng, nhất là sau sự cố môi trường Fomosa, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường sửa Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải, khí thải công nghiệp sản xuất thép nghiêm ngặt hơn. Tổng cục Môi trường phải tiếp tục lấy thêm các thông số kỹ thuật về môi trường tại các doanh nghiệp sản xuất thép.